Özellikle kadınların en çok şikayetçi olduğu hassas bağırsak sendromunun nedenleri, belirtileri ve tedavi yöntemleri ile ilgili tüm merak ettiklerinizi Gastroenteroloji Uzmanı Prof. Dr. İrfan Koruk’tan sizler için öğrendik.
Hassas bağırsak sendromu genellikle stresin tetiklediği bir hastalıktır. Stres döneminde temel faktör; vücudu stresin etkilerinden korumak amacıyla refleks olarak salgılanan başta adrenalin, steroid (kortizon) hormonlarıdır. Bu hormonlar, kalp hızını artırarak çarpıntıya sebep olduğu gibi, midede asit salgısını artırarak yanma ve ağrılara, bağırsaklarda hareket artışı ve kasılmayı tetikleyerek şikayetlere yol açar.
Stres altındaki kişilerde daha sık görülüyor!
Stres altındaki kişilerde daha sık görülen hassas bağırsak sendromu yaşam kalitesini oldukça düşürüyor.
Özellikle hassas, mükemmeliyetçi, takıntılı, bağımlı ve narsistik tipteki kimselerde daha fazla görülen huzursuz bağırsak sendromu, yaşanan ayrılıklar ve travmalardan duyulan üzüntü ve çevresindeki insanlara karşı fazlaca duyarlı ve kırılgan insanlarda bağırsak rahatsızlıkları daha sık rastlanıyor. Hastalığa anksiyete, depresyon, uykusuzluk gibi durumlar sıkça eşlik ediyor. Stresle birlikte zaten zeminde yatan bir hastalık söz konusu ise bu aşikar hale geliyor ve kendini ön plana çıkarıyor. Esas handikap da bu.
Huzursuz bağırsak sendromu nasıl oluşur?
Beyin ve bağırsaklar arasında bir ağ var. Her iki organ birbirlerine sinir aracılığı ile çeşitli uyarılar gönderiyorlar. Gelen uyarılar uygun şekilde karşılığını bulamadığı zaman bağırsaktaki kasılma ve gevşeme hareketleri koordineli gitmediği için ishal, kabızlık, şişkinlik, yoğun gaz ve karın ağrıları gibi bulgular ortaya çıkıyor.
Tedavisi imkansız değil!
Huzursuz bağırsak sendromunda hasta ve hekim arasındaki doğru ilişki şikayetlerin yaşam boyu kontrol altında tutmasını sağlıyor.
Hassas bağırsak sendromu uzun vadede baş etmeniz gereken kronik bir durum. En çok karşılaştığımız temel soru ise “Evet, problem var ama bu ne zaman bitecek?”
Gastroenteroloji Uzmanı Prof. Dr. İrfan Koruk, bu hastalığın hayatımızdan tamamen çıkmayacağını, tedavilerin de mucize yaratmayacağını belirtiyor. Ancak açıklamlarına göre beslenme ve yaşam stilinizi değiştirerek şikayetlerinizi 10’luk puan sistemi üzerinden düşünürsek, 10 üzerinden 3-4 puanlık seviyelere düşürmek, iyi olduğunuz süre 1 hafta ise, bunu 1 aya çıkarabilmeniz mümkün.
Huzursuz bağırsak sendromu nasıl teşhis edilir?
Prof. Dr. İrfan Koruk’un açıklamalarına göre her şişkinliği veya kabızlığı olan hasta kolonoskopi adayı değil. Bu anlamda huzursuz bağırsak sendromu tanısının konulabilmesi için hastanın başka bir sorunu olup olmadığının belirlenmesi gerekiyor.
Tedavi için yaşam tarzını düzenlemek şart!
Huzursuz bağırsak sendromu tedavisinin ilk ayağını yaşam tarzını yeniden düzenleme oluşturuyor. Prof. Dr. İrfan Koruk Huzursuz bağırsak sendromu tedavisi ile ilgili sorularımıza şu şekilde yanıt veriyor:
“Huzursuz bağırsak sendromu tedavisinde basit kan testlerinde, böbrek-karaciğer fonksiyonları, tiroit testleri veya kan sayımı normalse o zaman yaşam tarzı ve beslenme düzenlemeleri yapıyoruz.
Hızlı yemek yemek, yerken konuşmak ve az çiğnemek şişkinliği ve karın ağrısını önemli ölçüde etkilediği için yeme alışkanlığı ilk müdahalemiz oluyor.
Kepek tüketimi, özellikle kabızlığı olan hastalarda, bu noktada önemli tavsiyelerimizden birini oluşturuyor. Kepeğin, kabızlığı olan hastalarda ilk hafta bir tatlı kaşığı daha sonra bir yemek kaşığı olmak üzere küçük bir kase yoğurda karıştırılarak tüketmelerini tavsiye ediyoruz.
Fazla miktarda lif tüketilmesi bağırsak hareketlerinde huzursuzluk yaratabilir. Lif oranının kademeli olarak artırılması ve yeterli oranda sıvı tüketilmesi gerekiyor.
Huzursuz bağırsak sendromu yaşayan kişilerde kafein, alkol ve sigara tüketimini minimuma indirilmesi, lifli gıdaların ön plana çıkartılması gerekiyor.
Irritabl Bağırsak Sendromlu (IBS) birçok birey laktoz intoleransı şikayetinden yakınır. Buna ek olarak, bazı bireylerde sütün içeriğindeki protein ve şeker de ishale sebep olabilir. Bu yüzden belirtileri azaltmak için laktozsuz ürünü tüketilmesi ya da IBS semptomlarını kontrol altına almak için eğer sıkıntı yaratıyorsa süt ve süt ürünlerini beslenmenizde sınırlandırmanız gerekiyor.
Her bir bireyin sindirim sisteminin ve semptomları tetikleyen besinlerin farklı olacağını hatırlamakta da fayda var. Bazı besinleri kolaylıkla tolere edebilirken, bazıları semptomlarını şiddetlendirebilir. Bu yüzden vücudunuzu tanımanız ve hangi besinlerin sizi rahatsız hissettirdiğini fark edip ona göre düzenlemeniz son derece önemlidir. Yaşam tarzı sedanter olan insanlar uzun saatler boyunca hareket etmeden yaşayabiliyorlar. Teknolojinin ilerlemesiyle birlikte bir çok insanı etkisi altına almış bulunmakta. Hareketsiz bir yaşam doğal olarak sindirim siteminin de bozulmasına sebep oluyor. Günde 30 dakika yürüyüşü mutlaka alışkanlık haline getirilmeli. Düzenli egzersiz yapmak stresle başa çıkmaya yardımcı olur. Böylece stresin tetiklediği belirtilerde azalma görülür. Sorun, yaşam tarzı değişiklikleri ve beslenme alışkanlıklarının düzenlenmesi ile kontrol altına alınabiliyor. Hastalar, yaşam tarzlarını ve streslerini yöneterek semptomlarını kontrol edebilirler. kilo kaybı, ishal, gaz çıkarma veya dışkılama ile geçmeyen karın ağrısı Özellikle vücut ağırlığında %7 ile %10’nundan daha fazlasını kaybettiren, diyet yapmaksızın, istemsiz bir şekilde kilo kaybı, açıklanamayan kusma, yutma zorluğu, kronik süreçte devam eden bir kansızlığı ve ailede genç yaşta ortaya çıkan bağırsak kanseri hikayesi varsa o zaman daha detaylı incelemek gerekir. Bu şikayetlerin altında kronik ve organik bir takım hastalıklar olabileceği için bu hastalarda ileri incelemelere ve tanı sonrası uygun tedaviye ihtiyaç
