Özellikle kadınların en çok şikayetçi olduğu hassas bağırsak sendromunun nedenleri, belirtileri ve tedavi yöntemleri ile ilgili tüm merak ettiklerinizi Gastroenteroloji Uzmanı Prof. Dr. İrfan Koruk’tan sizler için öğrendik.
Hassas bağırsak sendromu genellikle stresin tetiklediği bir hastalıktır. Stres döneminde temel faktör; vücudu stresin etkilerinden korumak amacıyla refleks olarak salgılanan başta adrenalin, steroid (kortizon) hormonlarıdır. Bu hormonlar, kalp hızını artırarak çarpıntıya sebep olduğu gibi, midede asit salgısını artırarak yanma ve ağrılara, bağırsaklarda hareket artışı ve kasılmayı tetikleyerek şikayetlere yol açar.
Stres altındaki kişilerde daha sık görülüyor!
Stres altındaki kişilerde daha sık görülen hassas bağırsak sendromu yaşam kalitesini oldukça düşürüyor.
Kimlerde görülür?
- Özellikle hassas, mükemmeliyetçi, takıntılı, detaycı kişilerde,
- Bağımlı kişilik bozukluğu gösterenlerde,
- Narsistik tipteki kimselerde daha fazla görülüyor.
- Yaşanan ayrılıklar, travmalardan duyulan üzüntü sonucunda artış oluşabiliyor.
- Çevresindeki insanlara karşı fazlaca duyarlı ve kırılgan insanlarda bağırsak rahatsızlıkları daha sık rastlanıyor.
- Hastalığa anksiyete, depresyon, uykusuzluk gibi durumlar sıkça eşlik ediyor.
- Stresle birlikte zaten zeminde yatan bir hastalık söz konusu ise bu aşikar hale geliyor ve kendini ön plana çıkarıyor. Esas handikap da bu.
Huzursuz bağırsak sendromu nasıl oluşur?
Gastroenteroloji Uzmanı Prof. Dr. İrfan Koruk’un açıklamarına göre beyin ve bağırsaklar arasında bir ağ bulunuyor ve her iki organ birbirlerine sinir aracılığı ile çeşitli uyarılar gönderiyorlar.
Gelen uyarılar uygun şekilde karşılığını bulamadığı zaman bağırsaktaki kasılma ve gevşeme hareketleri koordineli gitmediği için ishal, kabızlık, şişkinlik, yoğun gaz ve karın ağrıları gibi bulgular ortaya çıkıyor. Bu da huzursuz bağırsak sendromunu oluşturuyor.
Tedavisi imkansız değil!
Huzursuz bağırsak sendromunda hasta ve hekim arasındaki doğru ilişki şikayetlerin yaşam boyu kontrol altında tutmasını sağlıyor.
Hassas bağırsak sendromu uzun vadede baş etmeniz gereken kronik bir durum. En çok karşılaştığımız temel soru ise “Evet, problem var ama bu ne zaman bitecek?”
Gastroenteroloji Uzmanı Prof. Dr. İrfan Koruk, bu hastalığın hayatımızdan tamamen çıkmayacağını, tedavilerin de ne yazık ki mucize yaratmayacağını belirtiyor.
Ancak açıklamalarına göre beslenme ve yaşam stilinizi değiştirerek şikayetlerinizi 10’luk puan sistemi üzerinden düşünürsek, 10 üzerinden 3-4 puanlık seviyelere düşürmek, iyi olduğunuz süre 1 hafta ise, bunu 1 aya çıkarabilmeniz mümkün.
Huzursuz bağırsak sendromu nasıl teşhis edilir?
Prof. Dr. İrfan Koruk’un açıklamalarına göre her şişkinliği veya kabızlığı olan hasta kolonoskopi adayı değil. Bu anlamda huzursuz bağırsak sendromu tanısının konulabilmesi için hastanın başka bir sorunu olup olmadığının belirlenmesi gerekiyor.
Tedavi için yaşam tarzını ve beslenmeyi yeniden düzenlemek şart!
Huzursuz bağırsak sendromu tedavisinin ilk ayağını yaşam tarzını yeniden düzenleme oluşturuyor. Prof. Dr. İrfan Koruk Huzursuz bağırsak sendromu tedavisi ile ilgili sorularımıza şu şekilde yanıt veriyor:
“Huzursuz bağırsak sendromu tedavisinde basit kan testlerinde, böbrek-karaciğer fonksiyonları, tiroit testleri veya kan sayımı normalse o zaman yaşam tarzı ve beslenme düzenlemeleri yapıyoruz.
Hızlı yemek yemek, yerken konuşmak ve az çiğnemek şişkinliği ve karın ağrısını önemli ölçüde etkilediği için yeme alışkanlığı ilk müdahalemiz oluyor.
Kepek tüketimi, özellikle kabızlığı olan hastalarda, bu noktada önemli tavsiyelerimizden birini oluşturuyor. Kepeğin, kabızlığı olan hastalarda ilk hafta bir tatlı kaşığı daha sonra bir yemek kaşığı olmak üzere küçük bir kase yoğurda karıştırılarak tüketmelerini tavsiye ediyoruz.
Fazla miktarda lif tüketilmesi bağırsak hareketlerinde huzursuzluk yaratabilir. Lif oranının kademeli olarak artırılması ve yeterli oranda sıvı tüketilmesi gerekiyor.
Huzursuz bağırsak sendromu yaşayan kişilerde kafein, alkol ve sigara tüketimini minimuma indirilmesi, lifli gıdaların ön plana çıkartılması gerekiyor.
IBS’li bireylerde laktoz hassasiyeti sık görülüyor
Irritabl Bağırsak Sendromlu (IBS) birçok birey laktoz intoleransı şikayetinden yakınır. Buna ek olarak, bazı bireylerde sütün içeriğindeki protein ve şeker de ishale sebep olabilir. Bu yüzden belirtileri azaltmak için laktozsuz ürün tüketilmesi ya da IBS semptomlarını kontrol altına almak için eğer sıkıntı yaratıyorsa süt ve süt ürünlerinin beslenmede sınırlandırılması gerekiyor.
Bedeninizi dinleyin
Her bir bireyin sindirim sisteminin ve semptomları tetikleyen besinlerin farklı olacağını hatırlamakta da fayda var. Bazı besinleri kolaylıkla tolere edebilirken, bazıları semptomlarını şiddetlendirebilir. Bu yüzden vücudunuzu tanımanız ve hangi besinlerin sizi rahatsız hissettirdiğini fark edip ona göre düzenlemeniz son derece önemlidir.
Yaşam tarzınızı hareketli hale getirin!
Yaşam tarzı sedanter olan insanlar uzun saatler boyunca hareket etmeden yaşayabiliyorlar. Teknolojinin ilerlemesiyle birlikte birçok insanı etkisi altına almış bulunmakta. Hareketsiz bir yaşam doğal olarak sindirim siteminin de bozulmasına sebep oluyor. Ancak günde 30 dakika yürüyüş mutlaka alışkanlık haline getirilmeli.
Düzenli egzersiz yapmak stresle başa çıkmaya yardımcı olur. Böylece stresin tetiklediği belirtilerde azalma görülür. Çünkü sorun, yaşam tarzı değişiklikleri ve beslenme alışkanlıklarının düzenlenmesi ile kontrol altına alınabiliyor.
Hastalar, yaşam tarzlarını ve streslerini yöneterek semptomlarını kontrol edebilirler.
Gastroenteroloji Uzmanı Prof. Dr. İrfan Koruk, son olarak aşağıdaki belirtiler görülüyorsa, hastanın daha detaylı bir şekilde incelenmesi gerektiğini belirtiyor. Çünkü şikayetlerin altında kronik ve organik birtakım hastalıklar olabileceği için bu hastalarda ileri incelemelere ve tanı sonrası uygun tedaviye ihtiyaç olduğunu belirtiyor.
Detaylı tetkik edilmesi gereken durumlar
- Kilo kaybı, ishal, gaz çıkarma veya dışkılama ile geçmeyen karın ağrısı
- Özellikle vücut ağırlığında %7 ile %10’nundan daha fazlasını kaybettiren, diyet yapmaksızın, istemsiz kilo kaybı
- Açıklanamayan kusma, yutma zorluğu
- Kronik süreçte devam eden kansızlık
- Ailede genç yaşta ortaya çıkan bağırsak kanseri hikayesi
