Utanma, biz insanların pek güzeline gitmeyen karmaşık duygusal bir durum. Pekala hayvanlarda utanma duygusu var mı? Gelin bu enteresan sorunun karşılığına birlikte bakalım! 🤓👇
Kaynak: https://www.iflscience.com/do-animals…
Utanma duygusu yalnızca biz insanlara özel olmayabilir: Yanılgı yapan maymunların davranışlarını inceleyen bilim insanları, utanmanın göz temasından kaçınma ve kızarmaya yol açtığını tespit etti.
Yani hayvanlar da beşerler üzere utanıyor!
Utangaç bir insanı gözünden tanımak kolay lakin hayvanlarda bu durum daha karmaşık olabilir.
Mark Bekoff, BioScience mecmuasında yayımlanan makalesinde dünyaca ünlü primatolog Jane Goodall’ın, bir şempanzenin utanca benzetilebilecek bir durumunu gözlemlediğini anlattı.
Goodall, ‘Freud’ isimli genç bir şempanzenin kolda sallanmasının akabinde yüzüstü düştüğünü gördü.
Genç şempanze, düştüğünü gören var mı diye denetim etmek maksadıyla çabucak rol model olan amcası Figan’a baktı.
Bu, daha evvel insanların içinde tökezleyip düşen birisinin anlayabileceği cinsten bir reaksiyon.
Buna emsal bir reaksiyon, çiftleştikten sonra hendek içine düşen bir erkek maymunda da görüldü.
Utanç hissinin farklı hayvan kümeleri ortasında evrimleşmiş olması için, konvergent evrimin (yakınsak evrim) gerçekleşmiş olması gerekli.
Konvergent evrim, birbirleriyle yakın akraba olmayan çeşit ve soylar ortasında görülen benzeri biyolojik özelliklerin oluşumunu açıklar.
Dacher Keltner ve Cameron Anderson, 2000 yılında yayımladıkları makalelerinde utancın, işlerin aykırı gittiği durumlarda toplumsal alakaları düzeltme maksadıyla bir yatıştırma fonksiyonu olduğunu belirtti.
Elbette kimse utanmaktan hoşlanmaz. Lakin işler tuhaf bir hal aldığında, insanları güldürmek ortamı yumuşatabilir.
Keltner’in daha evvelki çalışmaları, insanlarda ve insan olmayan primatlarda görülen yatıştırma davranışlarını tespit etti.
Bu davranışlar ortasında öne çıkanlar; göz kaçırma ve cildin kızarması.
Hayvanlarda olan bu duyguyu, bizdeki utanç ile tam olarak muadil tutamasak bile utancı bile oluşturmak için gerekli farkındalığa sahip oldukları düşünülüyor.
Siz bu husus hakkında ne düşünüyorsunuz? Yorumlarda buluşalım…
