1997’de 122 yaşındayken vefat eden Jeanne Calment farkında olmadan insanların hayatta kalması için bir ölçüt oluşturmuştu. Tüm bilim insanları bu rekorun gerçekliğine ikna olmasa da, Clements’in mevt yaşının artık potansiyel bir insan ömrü için bir gösterge olacak çalışmaların temel taşı oldu. Gelin yapılan araştırmaya bir bakalım. 👇
Kaynak: https://www.science.com/record-breaki…
En uzun hayat rekoru neden 122 olarak sayılıyor?
Georgia Üniversitesi’nden ve ABD’deki Güney Florida Üniversitesi’nden uzmanlar bu teoriye sonuna kadar güveniyor ve bir rekorun daha çok yakında kırılabileceğine inanıyorlar.
Uzun ömürlülüğün her bir damlasının aslında bize ailemizden miras kalan genlerimizden geldiğini söylemek mümkün. Artık geçmişe nazaran insan ömrü daha uzun sayılıyor. 122 teorisi ise bu araştırmaya birinci başlanan bayan ve sonraki birçok bireyde bu sayının görülmesinden geliyor.
Şimdiye kadarki en yaşlı insan rekoru 1997’de 122 yaşında ölen Jeanne Calment’tir.
Ama çok uzun mühlet rekor sahibi olmayabilir. Bu son araştırmaya nazaran, şimdiye kadarki en yaşlı insanı şimdi görmedik. Bilindiği üzere Japonlar uzun ömür sırlarıyla ünlüler.
Araştırma kapsamında, Hekim McCarthy ve Wang, 19 başka ülkede tıpkı yıl doğanların hayat müddetlerini tahlil etmek için Bayes yaklaşımını kullandı.
İnsan Mevt Veritabanındaki doğum kohortlarından vefat dataları istenilerek bir sonuca ulaşıldı.
100 yaşını geçip hala yaşayan insan sayısı sonlu olduğundan, ikili, rastgele bir bireyin birinci evvel ne vakit varsayılan vefat yaşına geldiğini daha yeterli varsayım etmek için Gompertz yasası olarak bilinen bir fonksiyonu uyguladı.
Bu ‘Gompertz Azamî Yaşı’ yahut GMA olarak geçen bir teori. İnsan ömrünün bir üst hududunu bulmayı hedefliyor. Tıp bilimindeki gelişmeler, daha fazla insanın kurtulmasına yardımcı olabilir, fakat öldüğümüz yaşların dağılımı daha küçük bir aralıkta kalmaya devam ediyor.
Tarih boyunca çoğunlukla, GMA’NIN nispeten istikrarlı kaldığı görülüyor.
Öte yandan, şayet GMA’nın kohortlar ortasında yükseldiği tespit edilirse, bunun yerine vefat oranının ‘ertelendiğinden’ şüphelenmek için bir neden olabilir Yani biyolojimizde hayat müddetinde bir kesinti varsa, şimdi bunun tesirli olduğunu göremedik.
Sağlık hizmetlerindeki gelişmeler daha fazla insanın yaşlılığa ulaşmasına müsaade vererek, mevt dağılımını genişletmek yerine belli bir noktayı aşmasına sebep oldu. Tekrar de durumun bu türlü olmadığı farklı periyotlar oldu.
Bunlardan biri, GMA’nın yaklaşık beş yıl arttığı 19. yüzyılın ortalarından on yıllar sonra doğan insanlardan biriydi.
Nedeni net olmasa da, artış bayanlar ortasında daha besbelli. Ayrıyeten, 1980’den evvel yüzüncü yaşını dolduran bireylere bakıldığında, tıbbi teknolojik gelişmelerin ve halk sıhhati tedbirlerinin kıymeti bir sefer daha gözler önüne seriliyor.
GMA’daki kıymetli bir artış da, 1910 ile 1950 yılları ortasında doğan beşerler ortasında görünüyor. Şu anda 70 ila 110 yaşları ortasında, mevt oranının yaklaşık 10 yıl ertelendiğini öngörebiliriz. Bu da şu an hayatta olan birtakım şahısların doğum günlerini kutlamak için 2060 yılında haberlere çıkabileceğini gösteriyor.
Son birkaç on yılda kayıtlar dingin görünüyor.
Ölüm oranının ertelenmesine yol açan toplumsal değişiklikler her kohortu eşit biçimde etkilemiyor. Bu da uzun ömür rekoru kıracak kadar yaşlı ollanların Jeanne Calment çalışmalarına dayanarak 122 ve yakınındaki sayılar etrafında olduğunu kanıtladı.
Diğer çalışmalarla ilişkili olarak ele alındığında, tıptaki sıçramalar ve toplumsal refaha erişim, birtakım torunlarımızın hayatımıza on yıllar katmasına istikrarlı bir biçimde müsaade verebilir.
Çalışmanın sonuçları, en azından sıhhat hizmeti ile vefat oranının potansiyel lişkisine dair çok sayıda varsayım ve spekülasyona dayanmakta.
Araştırmacılar, ‘1950’den evvel doğanların, sadece siyaset seçimlerinin yaşlıların sıhhatini ve refahını desteklemeye devam etmesi ve siyasi, çevresel ve ekonomik etrafın istikrarlı kalması durumunda mevcut uzun ömür rekorlarını kırma potansiyeline sahip olacağını daha da vurguluyoruz.’ ihtarında bulundu.
Pandeminin yaşlılar üzerindeki yıkıcı tesirinde görüldüğü üzere, toplum rekor kıran hayat mühletlerine şimdi hazır değil üzere görünüyor. İnsan ömründe gerçek azamî bir hudut varsa, şu anda buna ulaşmaya yakın değiliz.
