Ocak 2019 verilerine göre Türkiye’de 30 yaş ve üzeri her 4 kadından biri idrar kaçırma sorunu yaşıyor. Sosyal hayatta kadınlara rahatsızlık veren idrar kaçırma sorunu, kişilerin rahatlıkla dile getiremediği bir durum. İdrar kaçırma sorunu kişilerin egzersiz yapmak, seyahat etmek gibi sosyal aktivitelerini kısıtlayabildiği gibi günlük yaşamı sınırlandıracak kadar şiddetli de olabiliyor. Ancak idrar kaçırma sorunu çözümsüz değil. İşte idrar kaçırmanın belirtileri, nedenleri ve tedavisi hakkında sormaktan çekindiğiniz tüm soruların yanıtları…
Her yaş kadında ortaya çıkabilen idrar kaçırma sorunu, sosyal hayatı ve yaşam kalitesini olumsuz yönde etkiliyor. Hastalar, yaşantılarını idrar kaçırabileceği olasılığına göre belirlemek zorunda kalıyor. İdrar kaçırma korkusuyla evden çıkmamayı tercih ediyor, sosyal ortamlara giremiyor, gideceği yerlerde tuvalet bulamama endişesi taşıyor ve toplu taşıma araçlarını kullanmaktan dahi kaçınıyor.
İdrar kaçırma nedenleri birçok sebebe bağlı olarak meydana gelebiliyor. Mesanede oluşabilecek enfeksiyonlar, vajina enfeksiyonları, mesane taşları, zorlu doğumlar, hormonsal değişimler, mesane tümörleri, sinirsel hastalıklar, mesane çıkışı tıkanıklıkları idrar kaçırmanın nedenleri arasında sayılıyor.
İdrar kaçırma en sık kimlerde görülür?
Kadınlarda idrar kaçırma 30 yaşından sonra görülmeye başlanıyor. Özellikle fazla doğum yapan kadınlarda veya menopoz sonrası görülme sıklığı artıyor. Kimi zaman genç kadınlarda da görülebilen idrar kaçırma sorunu, genetik yapıdan da kaynaklanabiliyor. Genellikle öksürme, aşırı kilolu olma, kabız olma, zor geçen doğumlar ve ağır yük taşıma gibi durumlar idrar kaçırma sorununa yol açabiliyor.
Kadınlarda idrar kaçırma nedenleri nelerdir?
- Fazla kilo
- İleri yaş
- Kabızlık
- Sistit ve mesane iltihapları
- Vajinal enfeksiyonlar
- Zor doğumlar
- Pelvik taban kaslarının zayıflığı
- Mesane boşalmasını kontrol eden iç sfinkter kasalarının yetersizliği
- Mesane kapasitesinin küçük olması gibi yapısal sorunlar
- Menopoza bağlı hormon değişiklikleri
- Şeker hastalığı
- Tansiyon ilaçları
- İdrar söktürücüler
- Depresyon ve sakinleştirici ilaçlar
İdrar kaçırma tipleri nelerdir?
1) Stres tipi idrar kaçırma: Ani hareketlerle örneğin gülerken, öksürürken, hapşırırken, yürürken, egzersiz yaparken istemsiz idrar kaçırmadır. Kadınlardaki idrar kaçırmanın en sık görülen nedenidir.
Stres tipi idrar kaçırma nedenleri
A. Pelvik taban kasları zayıflığı: Pelvik taban kasları, alt idrar yolu organlarını destekler. Güçlü bir pelvik taban, üretrayı idrar yapma zamanı gelinceye kadar kapalı tutar. Pelvik tabanı zayıflığı olduğunda, ağır egzersiz, öksürme, kabızlık, ağır kaldırma gibi karın iç basıncını arttıracak durumlar üretranın açılmasına ve idrar kaçırmasına neden olur. Çok sayıda müdahaleli doğum, iri bebek doğurma, obezite, ailesel yatkınlık ve menopoz risk faktörleri olarak sayılabilir.
B: Mesane boşalmasını kontrol eden iç sfinkter kaslarının yetersizliği: Normalde sfinkler kasları, mesane dolarken üretrayı kapalı tutar, idrar zamanı gelince gevşeyerek idrar yapmaya izin verir. Sfinkter yetmezliğinde ise kaslar görevini yapamadıkları için öksürme, egzersiz gibi çeşitli hareketler sırasında idrar kaçırılır.
2) Urge idrar kaçırma: Tuvaletini tutamama olarak nitelendirilebilir. Güçlü bir tuvalete gitme ihtiyacı hissedildiği anda tuvalete yetişemeden idrar kaçırma şeklidir. Stres idrar kaçırmadan farklı olarak sebep, pelvik tabandaki zayıflık değil, mesane kaslarının aşırı aktif olmasıdır. Tedavisi medikaldir.
3) Miks tip idrar kaçırma: Stres idrar kaçırma ve urge idrar kaçırmanın bir arada olduğu durumdur.
4) Taşma tip idrar kaçırma: Mesanede kapasitenin üzerinde idrar depolandığında, idrar yapma zorluğu hissetmeden az miktarda idrar kaçırmadır. Mesane yine dolu kalır. Kişi, mesanesinin tamamen boşalmadığı hissine kapılılır. Diyabet pelvik yaralanma, geniş pelvik cerrahi, omurilik yaralanmaları ve multipleskleroz gibi durumlarda kas tonusunun kaybolması sonucu oluşur. Medikal yöntemlerle tedavi edilebilir.
İdrar kaçırma tedavi edilebilen bir rahatsızlık mıdır?
Üroloji Uzmanı Op. Dr. Emrah Yakut’un açıklamalarına göre idrar kaçırma sorunu çözümsüz değil.
Fiziki muayene, karın muayenesi ve nörolojik inceleme; idrar kaçırma durumu, tipi, günlük yaşamı ne kadar etkilediği gibi sorularla şikayetin boyutu sorgulandıktan sonra; ürodinami, ultrason gibi yöntemlerle teşhisi konulan idrar kaçırma sorunun tedavisi mümkün.
İdrar kaçırma tedavisi yöntemleri nelerdir?
1. Günlük yaşamın düzenlemesi ve egzersiz programı: Mesane egzersizleri, programlı işeme, sıvı diyet ve yaşamsal alışkanlık düzenlemeleri, pelvik taban egzersizleri
2. Elektriksel uyarılar içeren davranış tedavileri
3. Mesanede idrar tutma kabiliyetini artıracak ilaç tedavileri
4. Girişimsel yöntemler: Botoks uygulaması, tıkayıcı materyal kullanımı ve sakral sinir uyarımı gibi girişimsel yöntemler
5. Cerrahi tedavi: Düşük gerilimli askı, mesane büzücü kasları yukarı kaldırma, yapay idrar kaçırma kontrol sistemi
İdrar kaçırmaya karşı zayıf pelvik taban kaslarını güçlendirmek işe yarar mı?
Üroloji Uzmanı Op. Dr. Emrah Yakut, kadınlarda idrar kaçırmanın temel nedenlerinden birinin pelvik taban kaslarının zayıflığı olduğunu belirtiyor. Alt idrar yolu organlarını destekleyen bu kaslar güçlü olduğunda, idrar yolunu idrar yapma zamanı gelinceye kadar kapalı tutuyor. Pelvik taban kaslarının zayıflığı durumunda, karın iç basıncını artıracak durumlar, idrar yolunun açılıp idrar kaçırmasına yol açıyor. İşte bu nedenle kadınların pelvik taban kaslarını güçlendirmek için mutlaka uzmana danışması gerekiyor. Çünkü düzenli egzersizle idrar kaçırma probleminden kurtulmak mümkün olabiliyor.
İdrar kaçırma tedavisi sürecinde kadınlar ne tür pedler kullanabilir?
İdrar kaçırma sorunu için kadınların âdet periyodları sürecinde kullandıkları pedler değil, mesane pedlerinin kullanılması gerekir. Âdet dönemine uygun olarak tasarlanan standart pedler, mesaneden gelen sıvıyı hapsedemez, bu nedenle sızıntılar gerçekleşir. Bu nedenle bu dönemde “mesane pedi” olarak tanımlanan pedler kullanılır.
İdrar kaçırma hem kadınlarda hem de erkeklerde görülebilen bir sorun olduğundan kadın ve erkek anatomisine uygun olarak ayrı ayrı üretilmiş normal mesane pedleri, aktif sosyal yaşantısı olan ve idrar kaçırma şikayeti olanlar içindir. İdrar kaçırma tedavisi görüyorsanız, bu süreç içinde daha konforlu bir sosyal hayat için kadınlara özel mesane pedi kullanabilirsiniz.
Siz de eğer idrar kaçırma sorunu yaşıyorsanız, Türkiye’de her 4 kadından birinin yaşadığı bu sağlık problemini bir utanç kaynağı olarak görmeyin ve en kısa zamanda bir üroloji uzmanına başvurun. Sosyal hayatınızı etkileyen ve kesinlikle çözümü olan bu sorunu yaşamınızdan tamamen çıkarın.
