Kılıçdaroğlu, Rize'de Kanaat Liderleri, Muhtarlar Ve STK Temsilcileriyle Buluştu: (2)

RİZE (AA) – CHP Genel Lideri Kemal Kılıçdaroğlu, “Bazı bölgeler vardır ki devletler açısından o bölgeler stratejiktir. Çay, Rize için stratejik bir eserdir.” dedi.

Kılıçdaroğlu, kent merkezindeki bir otelde, “Rize Kanaat Başkanları, Muhtarlar ve STK Buluşması” ismi altında düzenlenen programda yaptığı konuşmada, hasat edilen çayların, üretim zincirine gelinceye kadar denetim edilmesi gerektiğini söyledi.

Yaş çay taban fiyatına değinen Kılıçdaroğlu, “Öyle her sene ‘Taban fiyat şöyle oldu, taban fiyat bu türlü oldu.’ Maliyet artı kar. Maliyeti kaç kardeşim dönümünde? Maliyeti belirlidir, kullandığın gübre aşikardır, emeği aşikardır, personelliği belirlidir. Maliyeti bulacaksınız. Kiminle? Ziraat Odası lideri gelecek, dönümüne şu kadar harcama yapıyoruz, üzerine farklı bir kar vereceksiniz ve diyeceksiniz ki bu taban fiyattır. Bunun altında özel dal dahil çay almayacak.” diye konuştu.

Kılıçdaroğlu, yaş çay üreticisinin korunması gerektiğini kaydederek, şöyle devam etti:

“Gübre fiyatı, ilaç fiyatı arttı. Yok kardeşim. Ben maliyetimi bilirim. Maliyetimin üzerine makul bir kar koyarım. Koyduğum karı, Ziraat Odası lideri gelir, ‘Evet bu makul bir fiyattır.’ der. Çiftçi, üretici, bundan ziyan etmez. Bu taban fiyatın altında hiç kimse mal almayacak. İstiyorsa vatandaş daha yüksek bir fiyata satsın lakin taban fiyatın altına, üreticiyi ziyan ettirecek bir siyasete müsaade verilmemesi lazım. Çay boğazımızdan inerken üreticinin de kazandığını bilmeliyiz. Dökülen alın terinin kadrini değerini bilmeliyiz.”

Çay bahçelerinin fındık bahçeleri üzere bölündüğünü belirten Kılıçdaroğlu, “Bazı bölgeler vardır ki devletler açısından o bölgeler stratejiktir. Çay, Rize için stratejik bir eserdir. Çay dışında öteki eser yok. Halkın büyük çoğunluğunun geçim kaynağı Rize ve Artvin’de çaydır. Balıkçılık var lakin onun da mevsimi var. Stratejik ise burayla ilgili kararları uzun periyotlu almak zorundasınız.” tabirlerini kullandı.

Kılıçdaroğlu, çayda gübre fiyatlarının çok arttığını tabir ederek, “Gübreciye soruyorsunuz, ‘Dolar arttı. Ham hususunu dışarıdan alıyorum. Ben artırmazsam ziyan edeceğim, dışarıdan gelmeyecek.’ Siyaset kurumu ne yapacak? Türkiye’de üretmeliyiz. Neden dışarıdan alıyoruz? Gübre üretemiyor muyuz? Fabrika kuramıyor muyuz? Eti, nohudu, canlı hayvanı neden dışarıdan getiriyoruz, kendimiz üretmiyoruz?” dedi.

ÇAYKUR Genel Müdürlüğünün özel kesim çay fabrikaları ile mukavele imzalayabilmesi gerektiğini kaydeden Kılıçdaroğlu, çay üreticilerini korumak için çay borsası kurulmasını istedi.

“ÇAYKUR’un Türkiye Varlık Fonundan çıkarılması lazım”

Kılıçdaroğlu, ÇAYKUR’un Varlık Fonuna devredilmesinin hakikat olmadığını savunarak, şöyle devam etti:

“ÇAYKUR’un Türkiye Varlık Fonundan çıkarılması lazım. Diyeceksiniz, ‘Türkiye Varlık Fonu, bütün varlık orada. ÇAYKUR’u neden çıkarıyorsunuz?’ Kim Varlık Fonuna girdiyse kurum büsbütün ziyan ediyor artık. Örnek mi, ÇAYKUR’u vereyim size. 2015 yılında ÇAYKUR’un karı 22 milyon 700 bin, 2016 yılında 82 milyon 100 bin lira, 2017 yılında Varlık idaresine devrediliyor ÇAYKUR. 2017 yılında, bir yıl evvel 82 milyon kar eden ÇAYKUR 267 milyon lira ziyan ediyor. 2018 yılında 618 milyon lira ziyan ediyor, 2019 yılında 635 milyon lira, 2020 yılında 547 milyon ziyan ediyor. Dönüp size şunu söyleyecekler: ÇAYKUR’u kapatmamız lazım, ÇAYKUR ziyan ediyor. ÇAYKUR kapatılacak, sizi yalnızca özel kesime teslim edecekler. O nedenle ÇAYKUR’un Varlık Fonundan mutlaka hızla çıkarılması lazım. Evvelce kar eden ÇAYKUR neden, hangi münasebet ile zar ediyor? Kim batırdı, niçin batırdı? Madem çay Rize için bir stratejik kesimse çayı muhafazası gereken ÇAYKUR da stratejik bir kurumdur. Bu türlü bakmadığınız takdirde Rize’yi ayağa kaldıramazsınız.”

Çayın kanuna gereksinimi olduğunu lisana getiren Kılıçdaroğlu, “Yeni bir Çay Kanunu çıkması lazım. Bütün bunları dikkate alarak bir çay kanunu teklifi hazırladık. Hazırlayan kişi Sayın Mehmet Bekaroğlu, Artvin ve Trabzon, öbür milletvekillerimiz de imza attı. Haber i olmayanların bu teklife bakmalarını istiyoruz. Söylediğim bütün bu tenkitleri kapsayacak halde ve her Rizeli demeli ki ‘Bu kanun çıkmalı.’ ‘CHP muhalif, bu kanun teklifini kabul etmiyoruz.’ diyebilirler. Bunu siyaseten makul görebiliriz. O vakit siz verin, biz takviye verelim. Sorunu birlikte çözelim.” diye konuştu.

Ekonomik Toplumsal Kurulun Türkiye’de artık toplanmadığını ve bunun yanlış olduğunu savunan Kılıçdaroğlu, “Ekonomik Toplumsal Kurulun üç ayda bir toplanması lazım. Evvelce üç ayda bir toplanırdı. En son ne vakit toplandı? 5 Şubat 2009. Hangi yıldayız? 2021. Ekonomik Toplumsal Kurul hiç toplanmadı ve bu bir anayasal kurum. Demek ki devlet âlâ yönetilmiyor, liyakatle adaletle yönetilmiyor. Meseleye kilitlenmiyor. Sorunu çözme iradesi yok. Bir iktidar çoklu organ yetmezliği ile karşı karşıya kalırsa ülke meselelerini çözemez. Tam tersine kendi sıkıntıların kaynağı olur.” dedi.

“Muhtarlar demokrasinin temel taşıdır”

Kılıçdaroğlu, muhtarlık kurumunun çok kıymetli olduğunu vurgulayarak, şöyle devam etti:

“Biz muhtarlığı demokrasinin temel taşı olarak isimlendiririz. Muhtarlar demokrasinin temel taşıdır. Muhtar arkadaşlarım, ‘Bu kadar milletvekili, bakanlar varken biz mi demokrasinin temel taşı oluyoruz?’ diyebilir. Evet, bu topraklarda yapılan birinci seçim, Kastamonu’nun Taşköprü ilçesinde bir muhtarlık seçimidir. Yani demokrasiyi bir yerden başlatacaksak bu topraklarda birinci seçim bir muhtarlık seçimidir. Demek ki muhtarlık bu kadar esaslı bir kurumdur.”

Kemal Kılıçdaroğlu, 82 başka kanunda 354 unsurda muhtarın isminin geçtiğine işaret ederek, “Ne siz bilirsiniz ne ben bilirim, fakat siz muhtarsınız bilmiyorsunuz, bilemezsiniz. Neden muhtarlığın tek bir kanunu yok, bağımsız kanunu yok? Muhtarlar bütün misyon, yetkilerini orada görebilseler. Bunun için kanun teklifi hazırladık. Bütün muhtar kuruluşlarına gönderdik. ‘Eksiğimiz, yanılgıyı görmemiş olabiliriz. Bize bildirin.’ dedik. Geldi görüşler aldık, teklifi verdik.” dedi.

Seçimlerde muhtarların birleşik oy pusulasının olmadığını tabir eden Kılıçdaroğlu, “Girersiniz kabine, beğenmediğiniz muhtarın seçim kağıdını alırsınız, cebinize koyarsınız. O muhtara oy vermek isteyen bakar, oy kağıdı yok. Sizin birleşik oy pusulanızın olması gerekir. Bu, seçime ciddiyet kazandırır. Bütün muhtarlar olmalı ve vatandaş ona nazaran oy vermeli.” diye konuştu.

Kılıçdaroğlu, mahallî idare ile muhtar seçiminin ayrılması için bir çalışma yapıldığını, bunun çok büyük bir yanlış olduğunu kaydederek, “Hangi muhtar gidecek konut mesken ‘oy kullanın’ diye dolaşacak? Sizin bu türlü mali gücünüz yok. Güya size bütçe tahsis edilmiş de siz bu müddette çalışıp milleti sandığa getireceksiniz. Lokal seçimlerde muhtar da belediye lideri da kıymetli bir aktördür. Buna karşıyız, bilginiz olsun. Bu türlü bir teklif gelirse siz de karşı olun.” sözlerini kullandı.

CHP belediyeleri tarafından muhtar meskenleri yapıldığını aktaran Kılıçdaroğlu, “Girişi, vatandaşın bekleme yeri var. Herkes muhtar meskeni olduğunu bilmeli. Kirada oturan muhtarlar biliyorum. Gecekondu üzere yerde oturan muhtar biliyorum. Bu neyin ayıbıdır? Demokrasinin ayıbıdır. Milletin oyu ile gelmiş ise onun taban standartlarda bir yerde oturması lazım. Bu çok mu güç? Hayır efendim çok kolay, rahatlıkla yapılabilir.” dedi.

Kılıçdaroğlu, CHP belediyelerine, mümkün olması halinde her muhtarlığa bir yardımcı belediye çalışanı tahsis etmelerini söylediklerini belirterek, şunları kaydetti:

“Tahsis ettiler. Muhtar bir yere gittiğinde yardımcı işçi gelen vatandaş ile ilgileniyor lakin bu kâfi değil. Şayet yardımcı çalışanı belediye görevlendirirse muhtar belediye liderini rahat eleştiremez. Eleştirirse ‘Bak işçimi geri çekiyorum.’ der. Onun için yasal olarak bir kişinin tahsis edilmesi gerektiğini savunuyorum. Onu dediğimde kıyamet koptu. ‘Vay efendim, sen bunu nasıl dersin?’ Nasıl demeyeyim? 10 milyonu aşkın işsiz var. Muhtarın yanında genç olsa, gelen vatandaşı karşılasa, bilgisayarın, daktilonun başında talepleri alsa yazsa, belgeleri sıralasa çok mu güç? Köy hukukî kişiliklerinin yine sağlanması lazım. Köy hükmî kişiliklerinin mallarının iade edilmesi lazım. Muhtarlığın ayrıyeten bir bütçesi olması lazım. Sizin bir bütçeniz yok. Mahallede muhtarlık yapıyorsunuz. Vatandaşlar emlak vergisi ödüyor mu? Nereye ödüyor? Belediyeye ödüyor. Siz de orada vazife yapıyorsunuz. O mahallede toplanan emlak vergisinin yüzde 1’i muhtarlığın bütçesi olsa ayıp mı olur? Yoksul fukara belediye liderine ulaşamaz, milletvekiline, bakana, cumhurbaşkanına ulaşamaz. En rahat ulaştığı kişi mahalle yahut köyün muhtarıdır.”

Mahalledeki yoksul öğrencilerin eğitim harcamalarının muhtarlık bütçelerinden karşılanabileceğini lisana getiren Kılıçdaroğlu, “Sosyal yardımlar dağıtılıyor, çok kaygılıyım. Hiçbir toplumsal devlet, o devleti yöneten hükümet, insanların onuru ile oynamaz. Onun yoksulluğunu teşhir etmez. Yoksulluğu teşhir etmek ayıp bir şeydir. İnsanın onurunu zedelemektir.” diye konuştu.

Kılıçdaroğlu, mahalle ile ilgili belediye meclisinde alınan kararlardan muhtarların birden fazla vakit haberi olmadığını savunarak, “Sizin mahalleniz ile ilgili belediye meclisinde bir bahis görüşülecek ise muhtar kesinlikle o toplantıya katılmalı, kelam ve karar sahibi olmalı. Yanlışsız yahut yanlışı münasebetleri ile söyleyebilmeli. Mahalle ile ilgili karar alıyorsunuz, mahallenin seçtiği muhtarın haberi yok. Olmaz, o vakit demokraside bir aksama olur. Bir manada onu tasfiye etmiş oluruz.” dedi.

Muhtarlığın bir kamu kuruluşu olarak adlandırılmadığını aktaran Kılıçdaroğlu, “O nedenle belediyeler, muhtarlar ile proje geliştiremez, yasak zira. Pekala muhtarlar talep ediyor mu? Etmiyor. Zira, birçoklarının haberi yok. Muhtarlığı bir kamu kurumu olarak isimlendirmek lazım. Muhtarlık kurumunu yükseltmek lazım. Temel muhtardır, onun üstüne demokrasi yükselir.” sözlerini kullandı.

Kılıçdaroğlu, muhtarlara ödenek verildiğini, hasta ve müsaadeli olduklarında ödeneğin kesildiğini kaydederek, “Milletvekilinin, belediye lideri, bakan, cumhurbaşkanı kesiliyor mu? Hayır. Onlar da seçim ile geldi. Artık bakanlar seçimle gelmiyor. Siz de seçimle geldiniz. Niçin size maaş bağlanmıyor, ödenek veriliyor? Bir ay müsaade aldınız mı kesiliyor. Belediye lideri maaş alıyorsa siz de seçildiniz ve maaş almanız gerekir. Çok yüksek, düşük farklı, ancak asgariden bir aylığınızın olması lazım.” diye konuştu.

Muhtarların icra tebligatları ile çok uğraştığını ve anayasada angaryanın yasak olduğunun belirtildiğini aktaran Kılıçdaroğlu, “Tebligatta yetki vazifeniz var mı? Bir karşılığı var mı? PTT’de memur, bildirim ederken aylık alıyor değil mi? Size aylık vermiyorlar. Bu da sizi haklı kılıyor.” değerlendirmesinde bulundu.

Türkiye Muhtarlar Birliğinin kurulmasıyla demokrasinin güçlenmesinin sağlanabileceğini belirten Kılıçdaroğlu, “Türkiye’de temel sorun demokrasinin zaafa uğramış olmasıdır. Demokrasiyi güçlendirmeyi temellerden başlayarak üst gerçek büyütmeliyiz.” dedi.

“Sorunu çözecek kişiyi ithal etmeyeceğiz, kendimiz çözeceğiz”

Kılıçdaroğlu, basına kapalı gerçekleşecek kısımda her türlü soruya açık olduğunu, hiç bir sorunun kendisini üzmeyeceğini, açık ve şeffaf biçimde cevaplandıracağını söyledi.

“Bir helalleşme yapmamız lazım.” tabirini kullanan Kılıçdaroğlu, kelamlarını şöyle tamamladı:

“Siz bizi, bizi sizi tanıyalım. Gelip çayınızı içtik mi, sıkıntınızı dinledik mi? Oturduk Ankara’da tumturaklı laflar ettik ve dedik ki ‘Gelin bize oy verin.’ Niçin versin? Sen kederiyle ilgilendin mi? Kederini çözdün mü? Onun için bir helalleşme periyodu. Oturup konuşacağız. Memleketin gidişi yeterli değil. Ben de biliyorum. Her bir vatandaşımız, hepimiz de biliyoruz. Sorunu çözecek kişiyi ithal etmeyeceğiz, kendimiz çözeceğiz. Vatandaş olarak bir ortaya geleceğiz, oturup konuşacağız. Akıl akıldan üstündür. Devleti adaletle yöneteceğiz. Devletin dini nedir? Devletin dini adalettir. Bizim partili, öbür partili, bu partili olmaz. Liyakat ile yöneteceğiz. İşi ehline vereceksiniz. İşi ehline vermezseniz devleti yönetemezsiniz. Benim adamım gelsin, öbür adam gelsin, öbürü gitsin. Muhtara bunu verme ancak benim yandaşıma 5 maaş vereceğim, 6 maaş vereceğim. Yandaki komşu aç, olmaz. Bu adaleti sağlayacağız.”

(Bitti)