Kökenleri 400 yıl öncesine kadar dayanan, ismini acıdan alan; bu bağlamda ağıtsal bir mana taşıyan, ilahilerle ve folk müziklerle bulunduğu noktaya gelmiş ve kök salmış blues ezgilerinin. İçinde çok büyük dışavurumlar barındırır: enerjik ritimler ile baskıya karşı bir duruş stantlar; tahminen de son derece sarkastik bir biçimde protestosunu yapar hatta klasik müzik enstrümanlarıyla tanışmasının akabinde caz tınılarına da kapı açar müzik sanayisinde.
Eğer batı müziği tarihini ince eleyip sık dokuyacak olsaydık satırlarımızı hayli doldururdu bluesun haleflerine verdiği ilhamlar ve literatüre kattığı büyülü modüller. Mamafih bu yazıda irdeleyeceğimiz mevzu, böylesine tarihî manası olan ve içinde bulunduğumuzdan değişik bir sosyo-kültürel konjonktür içinde doğan bir müzik çeşidinin nasıl bir evrimselleşme içine girdiği olacak.
Köklerini korumak her ne kadar blues için sıkıntı olmasa da günümüze kadar yapısal olarak epeyce farklı devirler geçirmiştir.
Elektro gitar ile tanışmasından sonra rock müzik ile epey yakın bir birliktelik yaşamış, bu devirde Eric Clapton, Jimi Hendrix ve Stevie Ray Vaughan üzere müzisyenlerin elinde epey tanınan bir devir geçirmesinin akabinde yıllar geçtikçe daha çağdaş tınılar ile var olmaya devam etmiştir. Bu süreçte blues müzisyenleri, klasik enstrüman altyapısını stilin köklerini koruyarak değiştirmiş, farklı enstrümanlar kullanarak bluesu yenilikçi hallerde icra edip yaşatmışlardır. Bilhassa sahip olduğu duygusal derinlik farklı müzik cinslerinde blues tınılarını tekrar bizlerle buluşturur. Pekala özünü kaybetmese de blues için çağdaş bir “Rönesans” tan kelam edebilir miyiz?
Blues müziğin olmazsa olması gitar, yeni deneysel yapıtlarla birlikte yerini farklı enstrüman ve altyapılara bırakmaya başlamıştır günümüzde. Örneğin çağdaş birçok hip-hop yapıtları blues’da bulunan ritim ve ton ile harmanlanır. Bununla birlikte üstte da bahsedildiği üzere Caz müzik büsbütün blues müziğinin alışılmadık ritimlerini ve zamansal kaosunu kendisine temel edinmiş ve bu köklerden gelişmiştir. Bu evrimleşmeye daha da spesifik bir çağdaşlaşma örneği verecek olursak; John Mayer’i gösterebiliriz. Çağdaş bir blues müzisyeni olan Mayer, pop şeklini blues gitar ritimleriyle birleştirip enfes bir birleşim ortaya çıkarıyor. Soul ve hip-hop tesirlerini blues ile birleştiren Gary Clark Jr, funk ritimlerini blues ile harmanlayan Fantastic Negrito, Klâsik blues riff’lerini çağdaş rock sound’uyla harmanlayarak kendilerine mahsus bir ses oluşturan The Black Keys ve çağdaş yorumunu blues gitar maharetleriyle birleştiren Christone “Kingfish” Ingram üzere örnekler de bizleri tabiri caizse blues’un rönesansı ile tanıştırıyor.
Popülaritenin dışında kalmış görünse de blues müzik kendi rönesansı ve dönüşümüyle epeyce ağır bir biçimde müzik sanayisinde varlığını sürdürmekte. Çağdaş müzisyenlerin blues tazından etkilenmelerini sıklıkla lisana getirmeleri ve bu üsluptan ilham almaları ana akım müzik sanayisinde bu varlığın öbür bir formatta devam ettiğini gözler önüne seriyor. Bu akımın azalmak yerine üste hakikat bir ivmeyle seyretmesi ve farklı şekillere kar topu tesiriyle yayılması da bluesun çağdaş rönesansını sağlam temellere oturtuyor. Her geçen gün yeni kuşak sanatkarlar tarafından yenilikçi biçimlerde yorumlanmaya devam eden blues müziği, tahminen doğduğu gün kadar “mavi” olmasa da farklı renklerde yaşamaya ve ezgilerini yaşatmaya devam ediyor.
Bu makalede öne sürülen fikir ve yaklaşımlar büsbütün müelliflerinin özgün fikirleridir ve Onedio’nun editöryal siyasetini yansıtmayabilir. ©Onedio
