1965 yılında NASA, uzayda olağan kalemlerin kullanılamayacağını fark etti. Bu büyük sıkıntıya gelen tahlil ise uzay kalemleriydi. Hatta bir efsaneye nazaran NASA, bu kalemleri geliştirmek için milyarlarca dolar harcamış fakat sonra pest etmişti. Gelin gerçek öyküyü bir arada öğrenelim.
Kaynak: https://www.science.com/why-wouldnt-n…
1960’larda astronotlar Dünya ve yerçekimli ortamı için tasarlanmış tükenmez kalemlerin yüksüz uzay ortamında kullanılamadıklarını keşfettiler.
Efsaneye nazaran NASA, mikro yerçekimi ortamında çalışacak bir tükenmez kalem geliştirmek için milyonlarca dolar harcadı. Öte yandan, Rus kozmonotlar ise kurşun kalem kullanarak bu sorunu aştılar. Lakin, bu kıssa tam olarak gerçek değil.
Başlangıçta, hem astronotlar hem de kozmonotlar uzayda kurşun kalemler kullandı.
NASA, uzayda kullanılmak üzere bir tükenmez kalem tasarlamaya çalışırken bir ölçü para harcadı lakin maliyetlerin artacağı anlaşılınca projeyi erken bir etapta durdurdu.
Geliştirilen uzay kalemi ise Fisher Pens isimli özel bir şirket tarafından geliştirildi.
1960’ların sonlarında Fisher Uzay Kalemi, tüm yer çekimsiz ortamlarda yazma muhtaçlıklarını karşılamak için hem astronotlar hem de kozmonotlar tarafından kullanılmaya başlandı.
O vakitlerin tükenmez kalemleri epeyce tehlikeliydi.
İlk tükenmez kalemler 1945 yılında çıkmıştı ancak Fisher Pen şirketinin kurucusu olan Paul C. Fisher’a nazaran ‘her yerinde sızıntı yapıyordu.’ Mürekkep damlacıkları da uzay kapsülünde olmasını istediğiniz bir şey değildir.
Peki, astorontlar ve kozmonotlar neden kurşun kalem kullanmaya devam etmedi?
Uzayda serbestçe dolaşmasını istemediğiniz makul şeyler vardır ve kalemlerin oluşturduğu atıklar onlardan biridir. Bir uzay aracında serbestçe dolaşan yanıcı kalem talaşlarını yahut bir kalemden aşınan ve elektriksel olarak iletken grafitin mikroskobik parçacıkları büyük bir problemdir.
Uzayda, hassas makinelere kaçabilecek rastgele bir minik parçacık tehlike oluşturur
Özellikle yangın, uzay araçlarında önemli bir güvenlik meselesidir. 1967’de Apollo 1 vazifesindeki üç astronotu öldüren bir yangın sonrası NASA bu bahisteki protokellerini yeterlice sıkılaştırdı. Bu yüzden olağan kalemlerden ayrılan parçacıklar kıymetli bir tehlike kaynağıdır ve kabul edilemez.
1965 yılında Paul C. Fisher, Friedrich Schächter ve Erwin Rath uzay kalemini mükemmelleştirerek birinci patenti aldı.
Böylece uzayda tükenmez kalemler de kullanılmaya başlandı.
Fisher, sızıntı yapan mürekkebi düzeltmenin yolunun hayalinde babası tarafından söylendiğini tez etmişti.
‘Babam yaklaşık iki yıl evvel ölmüştü ve apansız düşümde bana geldi. ‘Paul, mürekkebe bir ölçü rosin eklersen, bu sızmayı durduracak’ dedi. Bunu çabucak çalışanlarıma anlattım ve bana güldüler. İşe yaramayacağını söylediler ve her çeşit ve ölçüde rosin denedik.’
Aslında ise Fisher, rosin ve resin sözlerini karıştırmıştı!
‘Üç ay sonra çalışanlarım bana haklı olduğumu söyledi! Rosin’in çalışmasını sağlamanın bir yolunu bulamamışlardı zira aslında resin’i kastettiğimi fark etmişlerdi. Yüzde iki resin kullandılar ve işe yaradı.’
Bu uzay kalemleri, basınçlı mürekkep kartuşları kullanır ve olağan bir tükenmez kalemin zorlanacağı durumlarda çalışabilir.
Örneğin: sıcaklık değişimleri, baş aşağı, yağlı yüzeyler ve daha fazlası. Fisher, bu kalemleri NASA’ya satmayı teklif etti ve NASA gerçekleştirdiği ayrıntılı testlerden sonra bu kalemleri gelecek Apollo vazifeleri için satın aldı. Böylelikle Fisher Uzay Kalemi, 1968’deki Apollo 7 misyonunda birinci defa kullanıldı.
Fisher Uzay Kalemleri bugün hala kullanılmaktadır.
Bu kalemler hala kullanılsa da günümüzde Memleketler arası Uzay İstasyonu’nda misyon yapan astronotlar ve kozmonotlar çok daha fazla seçeneğe sahip. Örneğin çeşitli renklerde kalemler ve hatta özel kurşun kalemler.
Bu özel kurşun kalamler, olağan kurşun kalemler değil de mekanik ve uçlu olanlardan.
Teknolojideki ilerlemeler sayesinde, uçlar hala kırılsa da Memleketler arası Uzay İstasyonu’ndaki filtrasyon sistemi potansiyel tehlikeleri hayli tesirli bir halde uzaklaştırabiliyor.
Bu uzay kalemini alarak tarihin bir kesimi olmak isterseniz size makus bir haberimiz var.
Bu kalemler, Türkiye’de yaklaşık 2 bin TL’den başlayan fiyatlar ile satılıyor :)