Türkiye‘de son birkaç gündür birçok yerde eş vakitli yangınlar çıkıyor. Birebir anda çıkan bu yangınların çıkma sebepleri araştırmacılar tarafından masaya yatırıldı. Araştırmacılar dört ana faktör üzerine konuştular: İnsan eli, fön rüzgarları, global ısınma ve ormanlardaki yerleşimler.
İnsan eli
İstanbul Cerrahpaşa Üniversitesi Ormancılık Fakültesi’nden Prof. Dr. Doğanay Tolunay‘ın aktardığına nazaran istatiksel açıdan çıkan orman yangınlarının %11’i yıldırım üzere tabiat olayları sebebiyle gerçekleşirken, %89’una ise beşerler sebep oluyor. Bilindiği üzere geçtiğimiz yıllarda bahçe paklığı ve anız yakma faaliyetleri sebebiyle de birçok yangın çıkmıştı. Öte yandan bazen bırakılan bir cam kesimi yahut bir sigara izmariti dahi koskoca bir yangını başlatmaya sebep olabiliyor.
Global ısınma
Geçtiğimiz birkaç yılda global ısınma kaynaklı kuraklık, dünyanın birçok bölgesinde yangınları arttırdı. Örneğin bugünlerde Kanada‘da birçok denetim edilemeyen yangın var. Bununla birlikte Amazon bölgesindeki yangınlar o kadar çok arttı ki, şimdiye kadar CO2 absorbe eden bu tropikal bölge, artık CO2 salınımı yapıyor. Bu manada bugünlerde yaşanan yangınları, global ısınmanın tesirlerinden birisi olarak dikkate almamız gerek.
Fön rüzgarları
İstanbul Teknik Üniversitesi Meteoroloji Mühendisliği Kısmı’ndan Prof. Dr. Mikdat Kadıoğlu, yüksek basınçtan etkilenen hava durumlarında, havanın kuruduğunu ve bu yüzden de yangınlara yer hazırlayan sıcaklık artışlarının yaşandığını söylüyor. Kadıoğlu’na nazaran şu an Antalya‘da bağıl nem oranı, %6 üzere olağandışı bir düzeyde. Hava çökerken rüzgar hem tepeden esiyor hem de sıcaklık artışına sebep oluyor. Bu manada da dağ yamaçlarından esen rüzgar, ağaçları kurutup en ufak bir kıvılcımla alev almaya müsait hale getiriyor. Kadıoğlu’na nazaran buna “fön etkisi” deniyor.
Ormanlardaki yerleşim
Sabancı Üniversitesi İstanbul Siyasetler Merkezi Kıdemli İklim Uzmanı Dr. Ümit Şahin de ormanların içine siteler kurulmasının ve oteller yapılmasının yangın risklerini arttırdığını söylüyor. Şahin, esasen orman yerleşimi sıkıntısında yeniden insan elinin bulunduğu söylüyor fakat buradaki yerleşim ögesinin münferit olaylar olarak değil, problemli bir yapılaşma olarak anlaşılması gerekiğini belirtiyor.
