Dini tercihlerinden ötürü oklarla delik deşik edilen bu adam kim? Neden bu kadar sakin? Neden bu kadar çok resmedildi? Aziz Sebastian kimdir ve neden oklarla delik deşik edilmiştir? Hepsinin ayrıntısını içeriğimizde bulabilirsiniz.
Kaynak: https://twitter.com/culturaltutor/sta…
Bu adam kim ve oklarla vurulmuş olmasına karşın neden bu kadar sakin?
İsmi Sebastian, Roma İmparatoru Diocletian’ın Praetorian Muhafızları’nda bir yüzbaşı ve tıpkı vakitte saklı bir Hıristiyan.
İnancı yani Hristiyan olduğu ortaya çıkınca Sebastian tutuklandı, bir ağaca bağlandı ve oklarla vuruldu. Öldü sanıldı…
Ama hayatta kalmayı başardı. Irene isminde bir Hristiyan bayan da onun yaralarını sardı.
Sebastian, Diocletian’ı görmek için geri döndü ve Hıristiyanlara yönelik zulmü kınadı. Bunun üzerine de ölene kadar kırbaçlanarak dövüldü ve kanalizasyona atıldı.
Aziz Sebastian’ın hayatı, bilhassa de infaz teşebbüsü, yüzyıllar boyunca tekraren resmedildi.
Bu kadar çok resmedilmesinin birkaç nedeni var. En değerlisi, Sebastian’ın acıya olan dayanıklılığının Hıristiyan faziletinin en üstün örneğini temsil ediyor olmasıydı.
Ve oklarla vurulmaya karşı kayıtsızlığı, metanet fikrinin unutulmaz, anlaşılır ve son derece canlı bir görselleştirmesiydi.
Antonello da Messina’nın resmettiği tabloya bakarsak, Sebastian’ın sözünün kayıtsızlığın ötesine geçip neredeyse kendinden geçme noktasına geldiğini görüyoruz.
Acı çekmekte memnunluk bulmak güçlü bir fikirdir; Aziz Sebastian’ın bu kadar tanınan bir bahis olmasına şaşmamalı.
Bazı durumlarda, Albrecht Dürer üzere büyük bir sanatkarın ellerinde bile, oklarla vurulmuş sakin görünümlü bir adamın manzarası epeyce eğlenceli olabilir.
Özellikle de Sebastian’ın tabiri sakin yahut kararlı olmaktan çok başı karışmış yahut sonlu görünüyorsa.
Ve sanatkarlar için konuşursak, onlar tahminen de çıplak bir erkeğin Greko-Romen usulünde tasvir edilmesini ve hatta muhakkak bir klasik duygusallığı beğendiler.
Ayrıca, bir sevgilisi resmetmenin olağandışı bir yanı da yoktu…
Yüzyıllar boyunca sevgililer sanata hükmetti. Aslında yalnızca sanata da değil.
Onlara geniş çapta tapınılırdı, herkes onların hayatlarının öykülerini bilirdi, insanlara onların isimleri verilirdi ve Venedik’teki St Mark’s yahut Londra’daki St Paul’s üzere kiliseler onlara adanırdı.
Azizler her yerdeydi.
Her yerdeydiler lakin çoğunlukla İncil’de yoklardı.
İlk sevgililer, inançları için öleni zulüm gören Hıristiyanlardı.
Günümüz Türkiye’sinden gelen ve evvel orada ibadet eden Romalı bir asker olan St George üzere.
Kısa mühlet sonra piskoposlar sevgilileri tanıma sorumluluğunu üstlenmeye başladılar, lakin 10. yüzyılda Vatikan işin içine girdi ve 1170’te III. İskender, sadece Papa’nın sevgilileri resmen aziz ilan etme hakkına sahip olduğuna karar verdi.
Yine de bu, resmi olmayan ‘halk azizlerinin’ yaratılmasını durdurmadı.
Azizlere hürmet etmenin anahtarı kutsal emanetlerin korunmasıydı.
Neydi bunlar? Sahip oldukları yahut azap gördükleri objeler, giydikleri giysiler, hatta bedenlerinin kesimleri.
Muhteşem emanetlerle kaplıydılar ve beşerler onları görmek için hacca gittiler.
Ve böylelikle sevgililer, Kutsal Kitapta yer almasalar da, Hıristiyanlığın değerli bir kesimi haline geldiler.
Rol model ve kahramanlardı. Yılın her günü onlardan bir yahut daha fazlasına adanırdı, beşerler onlara dua eder, hacca giderdi ve fotoğrafları her kiliseyi ve konutu süslerdi.
Hagiografiler yani sevgililerin hayatlarını ve mucizelerini anlatan biyografiler, Orta Çağ boyunca çok ilgi gördü ve okundu.
Jacobus de Voragine tarafından 1200’lerde yazılan ve yüzyıllardır Avrupa’nın çabucak hemen en tanınan kitabı olan Altın Efsane üzere.
Azizlerin her biri, makul yerler yahut mesleklerle ilişkilendirildi. Ambrose, Milano’nun ve arıcıların esirgeyici azizidir, Genesius aktörlerin, Joseph of Cupertino astronotların, Lidwina ise buz patencilerin…
Ve bu aziz çeşitleri her vakit genişliyordu.
1582’de ölen ve 1622’de aziz ilan edilen Ávila’lı Aziz Teresa üzere.
Şu anda ‘resmi’ olsun ya da olmasın 10.000’den fazlası var.
İnsanlar da muhakkak sıkıntılarda yardım için onlara dua etti.
Mesela Anthony, cilt hastalıklarının esirgeyici azizidir.
Anlayacağınız üzere neredeyse her durum için her vakit çağırılacak bir aziz vardı.
Sanatta sevgililerin tasviri hakkında büyüleyici olan ise, Sebastian ve okları ya da Aziz Francis ve kafatası olsun, hepsinin kendi özel ikonografisine sahip olmasıdır.
Onları nerede tasvir edilirlerse edilsinler çabucak tanınmalarını sağladı.
Roma İmparatoru Maxentius tarafından tekerlek üzerinde mevte mahkûm edilen İskenderiyeli Catherine üzere.
Dokunduğunda modüllere ayrıldı, bu yüzden başını kestirdi.
Catherine, bu örnekte de göreceğiniz üzere, her fotoğrafta bir tekerlekle tasvir edilmiştir.
Ayrıca yoncasıyla Patrick, deniz tarağı kabuğuyla James ve çalışma odasında ya da yırtıcı tabiatta bir aslanla (hatta çalışma odasında bir aslanla!) yazan Jerome var.
Bazı sıra dışı ikonografiler ortasında, ekseriyetle kendi kanından bir şişenin yanında görülen, Napoli’nin hami sevgilisi Januarius yer alır.
Askeri mühendislerin hami sevgilisi olan Barbara elinde bir kule ile resmedilirken, müzisyenlerin gözetici sevgilisi Cecilia bir org çalıyor.
İtirafların ve ebelerin gözetici sevgilisi Raymond’un dudakları bir asma kilitle mühürlenmiştir.
Roch ise uyluğundaki vebayı gösteriyor.
Bu belirleyici ögeler sayesinde sevgililer, onları gören herkes tarafından çabucak tanınabilirdi.
Ancak sevgililere karşı duyulan bu hürmet herkes tarafından tartışmasız kabul görmüyordu elbette.
Protestan Islahatının itici faktörlerinden biri, insanların sevgililere *çok fazla* taptığı inancıydı.
Orta Çağ ve Rönesans sanatı, sevgililer ve onlara tapınma bağlamında bakıldığında çok daha manalı olmaya başlar.
