Polisiye cinsinin usta muharriri Agatha Christie’nin birtakım yapıtları; içerdiği ırkçı, cinsiyetçi ve ayrıştırıcı sözler nedeniyle düzenlenerek tekrar yayımlanıyor. Ayrıntılar için buyurun…👇
Kaynak: https://www.theguardian.com/books/202…
1890 yılında İngiltere’de dünyaya gelen Agatha Christie, edebiyatın ve bilhassa polisiye çeşidinin en değerli usta müelliflerinden birisi.
Kariyeri boyunca 75 roman ve 165 kısa kıssaya imza atan Christie’nin yapıtları, içerdikleri ötekileştirici, ırkçı ve cinsiyetçi hakaretler ile ofansif lisanı düzenlenerek yine yazılıyor.
Birleşik Krallık merkezli HarperCollins Yayınevi, 1920 ile 1976 yılları ortasında yayınlanan Poirot ve Miss Marple serilerindeki kimi paragraflarda yer alan ve günümüz toplumunda ayrıştırıcı bulunan telaffuzları çıkartılarak ve yine düzenlenerek tekrar yayınlandığını duyurdu.
Yayınevi ile çalışan ‘hassasiyet’ okuyucuları, Christie’nin kitaplarındaki bilhassa etnik kökenleri Birleşik Krallık’a ilişkin olmayan karakterleri tanımlarken kullanılan sözler üzerinde durdu.
Değiştirilen birtakım tabirler ortasında ‘Hint öfkesi’, ‘oryantal’, ‘kızılderililer’ ve ‘zenci’ ayrıştırıcı tabirler yer alıyor.
Christie’nin yapıtlarında yapılan değişikliklerden biri de ülkemizde “Ölüm Adası” olarak yayınlanan “Death on the Nile” kitabında yer alıyor.
Bayan Allerton karakterinin kendisini rahatsız eden çocukları maksat alarak ‘Geri dönüyor ve dik dik bakıyorlar, gözleri nitekim mide bulandırıcı; burunları da o denli. Çocukları sevdiğimi hiç sanmıyorum.’ kısmı; ‘Geri dönüyor ve dik dik bakıyorlar. Çocuklardan haz ettiğimi düşünmüyorum.’ olarak değiştirildi.
Bu yeni olay Christie’nin romanları üzerinde yapılan birinci değişim değil; daha evvel de 1939 tarihli “On Küçük Zenci” kitabının ismi, içerdiği hakaret nedeniyle 1977 yılında “And Then There Were None” olarak değiştirilmişti.
Kitabın ismi, ülkemizde de ‘On Kişiydiler’ olarak değiştirildi.
Son devirlerde edebiyat dünyasının yeni fenomeni olan hassasiyet okuyucuları, evvelden yayınlanmış olan yapıtlarda hakaret olarak nitelendirilebilecek ayrıştırıcı telaffuzları denetim ederek yayıncılık dalında farkındalık yaratmaya çalışıyorlar.
Daha evvel düzenlenen eserler ortasında Ronald Dahl’ın kullandığı “çirkin” ve “şişko” sözlerine ek olarak antisemitik telaffuzları, “adam” yerine “insan” sözü ve James Bond serisinin yaratıcısı olan Ian Fleming’in yapıtları yer alıyor.
Siz ne düşünüyorsunuz edebiyat dünyasındaki bu değişim hakkında? Görüşlerinizi yorumlarda paylaşmayı unutmayın!
