Putin: "Afganistan'daki Geçiş Sürecinde Neredeyse Hiç Kan Akmadı"

– Putin: ” Afganistan‘daki geçiş sürecinde neredeyse hiç kan akmadı”

DUŞANBE – Rusya Devlet Lideri Vladimir Putin, Şangay İşbirliği Örgütü toplantısında Afganistan’daki durum ile ilgili, “Afganistan’daki geçiş sürecinde neredeyse hiç kan akmadı” diyerek bunun olumlu bir gelişme olduğunu söyledi.

Tacikistan’ın başşehri Duşanbe’de, Kolektif Güvenlik Mutabakatı Örgütü toplantısının düzenlenmesinden sonra Şangay İşbirliği Örgütü toplantısı gerçekleştirildi. Toplantıya konut sahipliği yapan Tacikistan Cumhurbaşkanı İmamali Rahman’ın yanı sıra Kazakistan Cumhurbaşkanı Kasım Cömert Tokayev, Pakistan Başbakan Imran Khan, Kırgızistan Cumhurbaşkanı Sadır Caparov, İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi ve Özbekistan Cumhurbaşkanı Şevket Mirziyoyev hazır bulundu.

Toplantıya karantinada bulunan Rusya Devlet Lideri Vladimir Putin ile Çin Devlet Lideri Xi Jinping ve Hindistan Başbakanı Narendra Modi çevrimiçi olarak katıldı. Belarus Devlet Lideri Aleksandr Lukaşenko ve Moğolistan Cumhurbaşkanı Ukhnaagiin Khurelsukh toplantı masasında gözlemci ülke sıfatıyla hazır bulundu.

Rusya Devlet Lideri Vladimir Putin toplantıda gerçekleştirdiği konuşmasında Afganistan’daki durumu ele alarak başladı. Afganistan’da, Taliban’ın denetimi ele alma süreciyle ilgili görüşlerini aktaran Putin, “Afganistan’daki geçiş sürecinde neredeyse hiç kan akmadı. Bu hiç elbet olumlu bir durum. Taliban, Afganistan’ın neredeyse tamamını denetim ediyor ve barışı tesis etme, kamusal ömrü olağanlaştırma, herkes için güvenliği sağlama kelamlarını yerine getirme konusunda teşvik edilmelidir” dedi.

ŞİÖ üyesi ülkelerin Afganistan’a sonu var

Afganistan’daki durum karşısında ŞİÖ üyesi birtakım ülkelerin hudut güvenlikleri için ihtiyatlı davranılması gerektiğini vurgulayan Putin, “Afganistan’da olup bitenlerin direkt ŞİÖ üye devletlerinin güvenlik çıkarlarını ilgilendirdiğini birtakım ülkelerimizin Afganistan ile ortak bir hududu olduğunu hepimiz düzgün biliyoruz. Her şeyden evvel, kapsayıcı bir Afganlar ortası barış sürecinin başlamasına mümkün olan tüm yardımı sağlamak ve tıpkı vakitte tehditleri engellemek için her şeyi yapmak nedeniyle örgütün potansiyelini kullanmak bizim için önemli” sözlerini kullandı.

Korona virüse müdahale tatbikatı yapılacak

Rusya Devlet Lideri Vladimir Putin, Tataristan’ın başşehri Kazan’da, Covid-19 salgınına karşı memleketler arası acil müdahale tatbikatı yapılacağını söyleyerek, “ŞİÖ ülkelerinin temsilcilerini, Ekim ayında Kazan kentimizde düzenlenecek salgın hastalıklara süratli müdahale takımlarının milletlerarası tatbikatlarına davet ediyoruz. Rusya, Covid-19 ile ilgili ŞİÖ üyesi ülkelerine bugüne kadar 1 milyon test kiti gönderdi. Ortaklara yardımcı olmaları için önde gelen sıhhat uzmanları ve bilim adamlarını göndermeye devam ediyoruz” dedi.

Putin, Modi’nin doğum gününü kutladı

Putin konuşmasında Afganistan, Covid-19 ve örgütü siyasetleri ile ilgili yorumlarda bulunurken konuşmasının başında ise Hindistan Başbakanı Narendra Modi’nin doğum gününü kutladı. Fırsat bulmuşken Hindistan Başbakanı’nı tebrik etmek istiyorum. Hindistan Başbakanı Narendra Modi’nin doğum gününü kutluyorum. Sevgili dostum, size sıhhat ve muvaffakiyetler diliyorum” halinde konuştu.

Caparov: “İran’ın ŞİÖ’ya kabul edilmesine ait prosedürler başlatıldı”

Kırgızistan Cumhurbaşkanı Sadır Caparov, ŞİÖ’nün memleketler arası arenada büyük ilgi gördüğünü belirterek, öteki ülkelerin örgüte katılma eforunun bunun göstergesi olduğunu söyledi. Cumhurbaşkanı Caparov, Suudi Arabistan, Mısır ve Katar’a diyalog ortağı statüsünün verilmesine ait prosedürlerin başlatıldığını aktardı. Ortak gayretlerle ŞİÖ bölgesinde güvenlik ve istikrarın tesisine ait büyük çalışmaların yapıldığına işaret eden Caparov, bölgede güvenlik neslinin oluşturulmasına özel değer verilmesi davetinde bulundu. Cumhurbaşkanı Caparov, Afganistan’daki son olaylar dikkate alındığında milletlerarası aşırılık ve terörizm tarafından tehdit ve davetlerle gayret hususlarının değerli hale geldiğini söyledi. ŞİÖ ülkelerine akınların önlenmesi ve göç sürecinin denetimi hedefiyle etkileşim stratejisini geliştirme teklifinde bulunan Caparov, Afganistan’da barış ve istikrarın tesis edilmesini desteklediğini aktararak, Afganistan halkına insani yardım göndermeye hazır olduğunu kelamlarına ekledi.

Reisi: “Şangay İşbirliği Örgütü siyasi ve ekonomik gücünü ispatlamıştır”

İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi, İran’ın Şangay İşbirliği Örgütü’nün dokuzuncu daimi üyesi olarak kabul edilmesinden ötürü öteki üye ülkelere teşekkür etti. Reisi, Şangay İşbirliği Örgütü’nün bölgesel ve ikili ilgileri karşılıklı inanç çerçevesinde güçlendiren bir yapıya sahip olduğunu belirterek, “İran olarak her vakit memleketler arası kurumlarda faal olmaya kıymet veriyoruz. Tek kutuplu dünya değil çok kutuplu dünyadan yanayız” dedi.

Şangay İşbirliği Örgütü’nün siyasi ve ekonomik gücünü ispatladığını belirten Reisi, “Şangay İşbirliği Örgütü, siyasi ve ekonomik gücü ile çok kutuplu bir dünyayı inşa etmedeki potansiyelini göstermiştir. Bu ise gelişmekte olan ve ortak kıymetlere sahip devletlerin şekillenmesine ve yakınlaşmasına yardımcı olacaktır” tabirini kullandı.

“Çok kutuplu dünyadan yanayız”

Reisi, Şangay İşbirliği Örgütü’nün bölgesel ve ikili alakaları karşılıklı itimat çerçevesinde güçlendiren bir yapıya sahip olduğunu belirterek, “İran olarak her vakit memleketler arası kurumlarda etkin olmaya değer veriyoruz. Tek kutuplu dünya değil çok kutuplu dünyadan yanayız. Tek kutuplu dünya artık sona eriyor. Yeni bir periyoda girmiş bulunmaktayız. Memleketler arası sistem çok kutuplu bir dünyaya evrilirken hakimiyet ve güç bağımsız devletin lehine değişmekte. Terör, aşırıcılık ve ayrılıkçı faaliyetler bugün dünya için tehdit oluşturuyor. Bilhassa ŞİÖ üyesi ülkelerin karşı karşıya kaldıkları bu tehditler karşısında işbirliği yapmaları artık bir zorunluluktur” dedi.

İran’ın yeni periyotta bölgesel münasebetlere ve işbirliklerine değer verdiğini kaydeden Reisi, “İran’ın sahip olduğu jeostratejik kıymeti, insan gücü ve ortak sahip olduğu kültürel ve tarihi kıymetler bilhassa nesil yol projesinin aktifliği ve bölgesel kalkınma için değerlidir. Avrasya İktisat Birliği, jenerasyon yol projesi ve kuzey güney koridoru üzere proje ve faaliyetler gelişmekte olan bölge ülkelerinin yakınlaşması ve kalkınmaları için hayati değere sahiptir. Bu projeler birbirlerine rakip değil bilakis birbirlerini tamamlayıcı özelliğe sahiptirler” sözlerini kullandı.

“ABD yaptırımlarına karşı ortak hareket edilmeli”

Reisi, İran’a yönelik ekonomik yaptırımlardan bölge ülkelerinin de etkilendiğini ve yaptırımların özelikle Şangay üyesi ülkeler içini tehdit oluşturduğunu belirterek, tek taraflı uygulanan ağır yaptırımlara karşı ortak hareket edilmesi gerektiğini vurguladı.

İran’ın global ve bölgesel manada ortak güvenlik anlayışını benimsediğini belirten Reisi, ABD’nin terör ile makalesinin düzmece ve gösterişten ibaret olduğunu belirterek, “ABD’nin Irak ve Afganistan’daki geçersiz terör ile çabası iki ülkede istikrarı bozdu. Afganistan’da yaşananların temel sorumlusu da Amerika’dır. Amerika bu başarısız siyasetlerini son olarak Suriye’ye taşıdı. ABD’nin bölgedeki varlığı ve Suriye’deki siyasetleri bölge istikrarı ve güvenliği için en büyük tehdittir. İran olarak Rusya ile birlikte Irak ve Suriye’de terör ile gayret kıymetli deneyimler elde ettik. Bu deneyimleri tepeye katılan ülkeler ile paylaşmaktan memnunluk duyarız” dedi.

ABD’nin Afganistan siyasetini eleştiren Reisi, bugün Afganistan’dan oluşan tablodan ABD ve müttefiklerinin sorumlu olduğunu belirterek, “Bizler bölge ülkeleri olarak Afganistan’da istikrarın sağlanmasına ve Afgan halkının kendi yolunu belirlemesine yardımcı olabiliriz. Bunun bizim açımızdan tek tahlil yolu bölge ülkelerinin Afganistan’da geniş iştirakli bir hükümetin tesisine yardımcı olmalarıdır. Elbette bölge ülkelerinin buradaki rolü Afganistan içişlerine müdahale etmek değil doğal olarak işleri kolaylaştırmaktır. Afganistan’a yönelik dışarıdan her türlü müdahale oradaki durumu daha da kötüleştirmekte ve krizi arttırmaktadır” sözlerini kullandı.