Geçtiğimiz günlerde ABD’nin Kaliforniya kıyılarını mavi yelkenli yaratıklar istila etti. Yelkenlerinden diğer kendilerini hareket ettirebilecek kuvveti olmayan bu canlılar, adeta rüzgar nereye yapıtsa oraya savruluyorlar. Ayrıntılar içerikte!
Nisan ayının başından bu yana Kaliforniya kıyısı boyunca, garip mavi deniz yaratıklarının sürüler halinde kıyıya vurduğu gözlemleniyor. Lakin bu yaratıklar tam olarak nedir? Beşerler için tehlikeliler mi?
‘Rüzgar yelkencileri’ olarak da bilinen Velella velella canlıları, Kaliforniya’da tanınan plajlarda ve sörf noktalarında görüldü.
Görünüşe nazaran bu yaratıklar zararsız. Zehirli gözükmelerine karşın beşerler için hiçbir tehdit oluşturmayan Velella velellalar, denizanası ailesinden olmamakla birlikte denizanalarının kuzenleri sayılıyor.
‘Hidroid polipler’ denen bu yaratıklar son vakitlerde Kaliforniya’da görülen fırtınalar ile kıyıya itiliyor. Aslında dünyanın dört bir yanındaki kıyılarda ortaya çıkmaları da muhtemel.
Point Reyes Ulusal Deniz Kıyısı mavi yaratıklar hakkında şöyle bir açıklama yaptı: “Velella velella düz, oval biçimli hidroid poliplerdir. Bunlar denizanasının kuzenleridir ve açık okyanusta yaşarlar. Fakat ekseriyetle Point Reyes Ulusal Deniz Kıyısı’ndaki plajlarda, ilkbaharda ve yazın başlarında kuvvetli rüzgarların onları kıyıya ittiği görülür.”
Vücutlarında sağlam ve dik üçgen halinde yelkenleri var ve onlara bu yüzden ‘Rüzgarlı Yelkenciler’ de denilebilir. Bedenlerinden sarkan küçük mavi dokunaçlar insanları sokmaz. Bunun yerine yemeleri için bol ölçüde hayvan planktonu ve balık yumurtası toplar.
Ancak Velella velellaların üzerindeki dokunaçlar beşerler için nispeten zararsız olsa da hafif tahrişe neden olabilirler. Bu nedenle onlara dokunduktan sonra elleri yüze ve göze götürmemek gerekiyor.
Yelkeninden diğer hiçbir hareket aracına sahip olmayan Velella velella, denizlerde dolaşabilir lakin rüzgarların insafına kalmış durumdadır ve bu nedenle dünyanın her yerindeki kumsallarda toplu halde karaya oturmaları kelam konusu.
Önceki yapılan araştırmalara nazaran bu canlıların karada görülmesinin, iklim değişikliği nedeniyle daha ağır hale gelen El Niño Güney Salınımı olaylarıyla temaslı olduğu ve okyanus yüzeyinin ısınmasından kaynaklandığı da tezler ortasında.
Peki El Niño Güney Salınımı olayları nedir? Güneyli Salınımı, Pasifik Okyanusu’nda gözlemlenen ve başta Güney Yarımküre olmak üzere dünyayı etkileyen atmosferik bir döngüdür. Bu döngü, atmosfer ve okyanus ortasındaki sıcaklık dalgalanmalarını tanımlar.
Görünen o ki Velella velellalar bedenlerindeki yelkenlerden öteki bir şeyi olmayan ve rüzgarın onları savurduğu yere götüren mavi yelkenli yaratıklardır.
Türkiye’de ise en yaygın denizanası çeşitleri ay denizanası ve fıçı denizanasıdır. Her iki cins de aslında nispeten zararsızdır ve onlara bakmak tehlikeli olmaktan çok ürkütücüdür.
