Michelangelo da Leonardo Da Vinci de sanat meraklılarının hala lisanından düşmeyen isimler. O denli eserler bırakmışlar ki gerilerinde hala üzerlerine tezler yazılıyor, tekrar tekrar tahlil ediliyorlar. Mona Lisa üzere komplo teorilerine dahi bahis olmuş yapıtların zımnî iletiler içerdiği tezleri da yeni değil bu bağlamda. Biz de bu argümanları içeriğimizde derleyelim istedik. Gelin altı büyük başyapıtın içerdiği akıl almaz iletilere birlikte bir bakalım! 👇
Kaynak: https://entertainment.howstuffworks.c…
Ünlü ressamlar gerilerinde bıraktıkları başyapıtlar bir yana bir de bunlara sakladıkları iletilerle başları karıştırmaya devam ediyorlar.
Bazıları yüzyıllardır tartışılan Mona Lisa üzere yapıtların sakladıkları iletiler konusuna her geçen gün yeni bir sav ekleniyor. Kimileri ise sav değil nitekim sanatkarların bıraktıkları muazzam izler. Ayrıntılar için sizi şöyle alalım! 👇
1. Clara Peeters’ın 1615 yılında tamamladığı “Peynir, Badem ve Brezelli Natürmort” isimli yapıtıyla başlayalım.
Clara’nın hayatı hakkında çok bir şey bilinmese de yapıtları günümüze taşınmış en kıymetli ressamlardan biri. O periyotta daha yaygınlaşmamış olan natürmort çeşidinde yaptığı tablolar yıllar geçtikçe kıymetlenen değer biçilmez eserler. Üstteki natürmort da bunlardan biri.
Hollanda’nın peynir üretiminde çığır atladığı periyotlarda yaptığı bu tabloda, bölgeye özel olan peynirlerle bezenmiş bir kahvaltı masası görüyoruz.
Cansız objeleri bahis alan natürmort çeşidine hoş bir örnek olmasının yanı sıra bu tablo aslında epeyce gizemli. Sağ tarafta gördüğünüz sürahinin kapağındaki minik ayrıntısı fark ettiniz mi? Orada gördüğünüz ayrıntı aslında Clara’nın otoportresi!
Yetenekli ressam aslında otoportrelerini öbür birçok yapıtında de bir yerlere gizlemesiyle tanınıyor.
Clara’nın farklı bir natürmortundan alınmış bu görselde de yeniden tablodaki objelerden birine kendisinin yansımasını eklemiş.
2. Michelangelo’nun Sistina Şapeli’nin duvarlarına ve tavanına yaptığı freskleri tahminen bilirsiniz.
Bu freskler küçük meleklerin eşlik ettiği bayan peygamberlerin ve Eski Ahit’te adı geçen elçilerin çizimlerini içeriyor. Bu büyüleyici eser ortaya çıkmadan evvel Papa II. Julius aslında Michelangelo’dan yalnızca İsa’nın on iki havarisini çizmesini istemişti. Dahi sanatkarın ise çok daha çılgın fikirleri vardı: İnsanlığın doğuşundan itibaren olan tüm kıssayı bu duvarlarda anlatmak!
300 farklı insan figüründen ve 175 farklı resimsel alandan oluşan bu eser sözün tam manasıyla nefes kesiyor.
Tüm bu figürlerin ardındaki öyküyü aktarmamız imkansız olsa Michelangelo’nun ortalara serpiştirdiği küçük sürprizlerden bahsedeceğiz. Bunların hakikaten beklenmedik olduğunu söylesem yeridir. 👇
Örneğin bu freskteki Cumae’lı bayan peygamber tasvirinde geride iki tane melek var. Bunlardan birinin eline bir bakın.
Bizim kültürümüzde de karşılığı olan bir el hareketi çektiğini görüyoruz bu meleğin. Orta parmak ile işaret parmağı ortasında baş parmağı koyarak yapılan bu hareketin antik Roma’ya kadar uzanan bir tarihi var ve küfür manası taşıyor. Sanat tarihçileri Michelangelo’nun bu ayrıntının komik olacağını düşünmüş olabileceğini söylüyor.
Ayrıca dahi ressam tavana çizdiği fresklere insan anatomisine ilişkin formları saklamış!
Örneğin üstte gördüğünüz ünlü İlah figürünün insan beynine misal bir kümenin içinde yer aldığını fark edebilirsiniz. Michelangelo üzerinde çalıştığı tüm anatomi çizimlerini kendi elleriyle yok etmiş olsa da başeserine bunları başeserinde saklamaktan çekinmemiş.
Aşağıdaki kesitte de böbreği andıran bir hal olduğu sav ediliyor.
Böbrek hastalıklarında uzman olan Garabed Eknoyan isimli bilim beşerinin 2000 yılında yayımladığı makalesi bu kesit hakkındaki incelemeler içeriyor. Bunun üzere öbür örneklerin de olduğu yapıtın insan anatomisini yansıtan büyük bir çalışma olduğu da söyleniyor.
3. Üçüncü durağımız Sandro Boticelli’nin “La Primavera” isimli yapıtı.
Bu eser Rönesans periyodunda Floransa’da bu kadar büyük ölçekli tuvale yapılmış birinci tablo olarak anılıyor. Yapıtın kısaca baharın ya da sonbaharın gelişini temsil ettiğini söylemek mümkün. Siz de resmi yakından incelerseniz bitki ayrıntılarını görebilirsiniz.
Uzmanların söylediğine nazaran eser 500’den fazla bitkiyi ve 200’den fazla farklı bitki cinsini içinde barındırıyor.
Bu derece geniş çaplı bir botanik bilgisini içermesinin büyüleyici olduğunu söylemek gerek. Bunların 15. yüzyıl Floransa’sında ilkbaharda görülen bitkiler olduğu düşünülüyor.
Aşk ve evlilik tanrıçası Venüs’ü merkeze alan bu tabloda çiçekler ve ilkbaharın tanrıçası Flora’yı da görebiliyoruz.
Flora’nın etrafındaki isimlerini sayamayacağımız kadar çeşitli olan çiçekler yalnızca dekoratif olarak algılanmamalı. Bu bitkilerin hepsi Hristiyanlık ve Pagan öğretilerinde farklı farklı yorumlamalara açık olan manalara sahip. Ayrıyeten Boticelli’nin bu tabloda kullandığı Venüs figürü öteki birçok çalışmasında farklı hallerde karşımıza çıkıyor. Bunların en ünlüsü de ‘Venüs’ün Doğuşu’ isimli yapıtı.
4. Her daim tartışma yaratan Leonardo da Vinci’nin “Mona Lisa” yapıtından de biraz bahsedelim.
Mona Lisa hakkında söylenebilecek tahminen birçok şey vardır fakat burada İtalyan araştırmacı Silvano Vinceti’nin savlarından bahsedeceğiz. Vinceti’ye nazaran Mona Lisa’nın gizemi gözlerinde yatıyor. Kendisi bu sonuca yapıtın yüksek çözünürlüklü kopyalarını inceleyerek ulaşmış.
Araştırmacının savına nazaran Mona Lisa’nın gözlerinde sayılar ve harfler gizlemiş Da Vinci.
Bu zımnî bildirilerden biri Mona Lisa’nın sağ gözündeki ‘LV’ harfleri. Vinceti’ye nazaran sol gözünde de harfler bulunuyor fakat bunları net olarak seçmek sıkıntı. Ayrıyeten bayanın ardındaki köprünün üstünde de ’72’ ya da ‘L2’ yazdığını da tez ediyor.
Vinceti bu bulgularının modelin kim olduğuna ve fotoğrafın ne vakit yapıldığına dair fikir verebileceğini düşünüyor.
Arıca Leonardo Da Vinci’nin mistisizm ve dinle olan bağlantısına de mana kazandırabileceğine inanıyor. Neden yepyeni resme bakınca bunları göremiyoruz diye sorarsanız da bunun sebebini çok ince bir fırçanın kullanılmasına bağlıyor. Yıllar geçtikçe de silikleşen bu yazıları çıplak gözle görmek imkansız hale gelmiş.
Ancak birtakım tarihçiler ve bilim insanları bu ‘sembollerin’ varlığına pek ihtimal vermiyor bu yüzden Vinceti’nin telaffuzları sav olarak kalmış durumda.
5. Sırada Van Gogh’un hakkında farklı bir tez ortaya atılmış olan “Kafe Terasta Gece” isimli yapıtı var.
Vincent Van Gogh tarafından 1888 yılında tamamlanan bu tablo ressamın en bilinen yapıtlarından biri. Üzerinde Van Gogh’un imzası bulunmamasına karşın sanatçı yazdığı mektuplarda bu tablodan bahsettiği için onun olduğunu biliyoruz.
Bu tabloyla ilgili enteresan olan ise bir uzmanın Van Gogh’un burada “Son Akşam Yemeği” yapıtından etkilendiğini sav etmesi.
Leonardo Da Vinci, Son Akşam Yemeği yapıtında İsa ve etrafında de 12 havarisi resmetmişti. Ayrıyeten İsa’ya ihanet edecek olan Yehuda da bu tabloda yerini alıyordu. Jared Baxter isimli uzman Van Gogh’un kafe fotoğrafının İsa’nın bu son akşam yemeğine referansta bulunduğunu tez ediyor.
Baxter’a nazaran beyaz önlük giyen garson İsa’yı ve etrafındaki beşerler da 12 havariyi temsil ediyor. Soldaki karaltı da Yehuda.
Gerçekten de sayınca kafede oturanların sayısı örtüşüyor ve Van Gogh’un yapıtındaki gizem sahiden bu olabilir üzere duruyor. Ek olarak Baxter İsa olduğunu tez ettiği figürün tam ardına da bir haç işaretinin denk gelmesini farklı bulduğunu belirtiyor. Sizce de Van Gogh bu türlü bir göndermede bulunuyor olabilir mi?
6. Son olarak Jan van Eyck’in “Arnolfini’nin Evlenmesi” isimli yapıtındaki zımnî bildirilerden bahsedeceğiz.
Bu resme birinci baktığınızda yalnızca varlıklı bir tüccar ve eşini görüyor olabilirsiniz ama burada daha fazlası gizli. Jan van Eyck bu yapıtında kullandığı sembollerin yanı sıra kendisinden izler de bırakmış.
En çarpıcı ayrıntılardan biri artta duran aynadaki yansıma. Burada anlıyoruz ki çift aslında odada yalnız değil, iki kişi daha kapıdan giriyor.
Bazı uzmanlar kapıdan giren şahıslardan birinin Eyck’in kendisi olduğunu söylüyor zira aynanın üstündeki yazıda da ‘Jan van Eyck buradaydı, 1434.’ yazdığı biliniyor.
Burada değişik olan öbür bir husus ise tablodaki tüccarın eşinin 1433’te ölmüş olması.
Ya Eyck resmi yapmaya tüccarın eşi ölmeden başlamıştı ya da o öldükten sonra. Yapıtı incelediğimizde ise sonradan yapmış olabileceğine dair sembollere rastlıyoruz. Örneğin üstte gördüğünüz avizedeki mumlar; tüccarın üstündeki yanarken eşinin üstündeki sönük.
Buna dair başka bir işaret ise tüccarın eşinin eli güya onun elinden kayıp gidiyormuş üzere görünmesi.
Ayrıca tüccarın melankolik bir tabir taşıyor olduğunu söyleyenler de var. Ayrıyeten tekrar gerideki aynanın çerçevesine baktığımızda sol tarafta İsa’nın doğuşunu, sağ tarafta da vefatını anlatan işaretler olduğunu görüyoruz. Tüm bunlar Eyck’in tüccarın eşine olan hasretini yansıtmak istediğini gösteriyor olabilir.
Eserlerdeki bu bâtın iletiler hakkında siz neler düşünüyorsunuz? Yorumlarda buluşalım! 👇