Bu yazı dizisinde gayem, galerilerde, müzelerde yahut toplumsal medyada gördüğümüz çalışmaları incelerken, anlamaya ve yorumlamaya çalışırken, bu yapıtlarla ilgili bilgileri okurken karşılaşacağımız ve bu yapıtları daha yeterli çözümlememize yardımcı olacak birtakım sanat tabirlerini bir ortaya getirmek ve söz dağarcığımıza eklemek. Tahminen böylece sanat ve ardındaki kıssaları daha keyifle keşfeder hatta tahminen diğerlerinin da sanata bakarken daha çok şey kazanmalarına yardımcı olabiliriz.
Alla Prima
Akşam Karanlığında San Giorgio Manastırı – Claude Monet
Eskiz üzere bir hazırlık yapılmaksızın, başta tasarlanan fotoğrafın tuval üzerine direkt boyanarak aktarılması tekniği. İtalyanca bir terim olan “doğrudan boyama”, sanatkarın tek seferde ya da ıslak-ıslak (wet on wet) fotoğraf yaptığı bir yağlı boya tekniği olarak bilinir. Teknik, sanatkarın yüzey boyası kurumadan süratli ve kararlı çalışmasını gerektirir. Bilhassa izlenimcilik akımı yağlıboya fotoğraf çalışmalarında kendini gösteren bu teknikte sonuçlar ekseriyetle yiğit, etkileyici ve resimsel olarak tanımlanır.
Asamblaj
Terim birinci kere Jean Dubuffet tarafından 1953’te doğal yahut hazır materyallerin kesimlerinden oluşturulan sanat yapıtlarını tanımlamak için kullanılmıştır. Farklı materyallerin bir ortaya getirilip kullanılması onu kolaja benzetir. Lakin kimi eleştirmenler bu tabirin, iki boyutlu olan kolajdan farklı olarak yalnızca üç boyutlu objeler için kullanılması gerektiğini söz etseler de mevzuda ulaşılmış bir fikir birliği yoktur. Genel manasıyla asamblajın, fotomontajlardan yer düzenlemelerine kadar geniş bir yelpazede yer alan sanat yapıtlarını kapsadığı söylenebilir. Asamblajın kökenleri Kübizm’e ve sanat yapıtlarında sıklıkla buluntu objeler kullanan Man Ray ve Vladimir Tatlin üzere sanatkarların çalışmalarına dayanmaktadır.
Festaiuolo
Kırda Öğlen Yemeği – Edouard Manet
Sanatta festaiuolo, direkt fotoğraflardan bakan karakterleri tabir eder. Bizimle kurdukları göz teması aracılığıyla resmedilen figür, kendilerine bakıldığının farkında olduklarını ifşa eder. Sanatkarlar izleyicinin dikkatini daha çok çekmek için bu tekniği kullanmışlardır.
Biçim Bozma (Distorsiyon)
Gerçeküstü ve yeni bir tesir yaratmak için sanat yapıtının yepyeni boyutunu ve halini esneterek, sıkıştırarak, bükerek yahut uzatarak manipüle etme sürecini tanımlar. Bu teknik ekseriyetle hisleri yahut bir fikri iletmek için kullanılır.
Gravür
The Sleep of Reason Produces Monsters, Francisco Goya
Çok eski bir baskı tekniğidir. Bu baskıya çukur baskıda denir. Kalıp olarak çinko, bakır üzere metal levhalar kullanılır. Keskin uçlarla oyma ve aside yatırma halinde basılacak kısımlar oyulmuş olarak kalıp hazırlanır. Daha sonra mürekkep verilerek preste basılır. Gravür bir yapıtın kazıma suretiyle yapılıp kağıda aktarılmış formuna reprodüksiyon denir. Bu baskı cinsine çinko baskı da denir.
Espas
Kompozisyon elemanları ortasında bırakılması gereken manalı boşluklara denir. Derinlik, aralık, boşluk, alan, uzay, perspektif, atmosfer üzere manaları içermektedir.
Işık Gölge
Gece Devriyesi, Rembrant
İtalyanca’da Chiaroscuro olarak bilinen, sanatta karanlık ve aydınlığın oluşturduğu zıtlık için kullanılan bir tabirdir. ‘Açık-koyu’ manasına gelen ve çoklukla bir fotoğraf yahut çizimde açık ve koyu ortasında güçlü, dramatik bir kontrast olduğunu tanımlayan terim, ressamlarca, işlerinde inandırıcı bir hacim ve boyutsallık duygusu yaratmak, tıpkı vakitte kompozisyondaki kıymetli figürleri vurgulamak için kullanılır. Tabirin kökeni aslen Rönesans periyoduna, Caravaggio, Rembrandt ve Leonardo da Vinci’nin yapıtlarına kadar uzanır.
Fresk
Kireç geçirmez pigment ile ıslak kireçli sıva üzerine su ile fotoğraf yapma sanatı. Teknik olarak en büyük avantajlarından biri fotoğrafın yahut duvar fotoğrafının kalıcılığıdır. Eser kurudukça fresk duvarın sıvasının bir kesimi haline gelir. Büyük emek ve marifet gerektiren freskler çok katmanlıdır ve sorun yaşamamak için vaktinde yapılmalıdır. Lakin sonuç, parlak renkler ve mat bir yüzey ile çarpıcı olabilir. En ünlü fresk örneği, Vatikan’daki Sistine Şapeli’nin tavanındadır.
Web
Bu makalede öne sürülen fikir ve yaklaşımlar külliyen müelliflerinin özgün fikirleridir ve Onedio’nun editöryal siyasetini yansıtmayabilir. ©Onedio
