TBMM Lideri Mustafa Şentop, “Temenni ederim ki milletimizin beklentileri doğrultusunda demokratik bir anlayışla ve bütüncül bir yaklaşımla hazırlanacak yeni ve sivil bir anayasayı yapmak, böylelikle devletimizi ve milletimizi, nihayetinde bir askeri darbe anayasası ile yönetilmenin yükünden kurtarmak, en kısa vakitte ve inşallah bu yasama yılı içerisinde Gazi Meclisimize nasip olur” dedi.
Şentop, TBMM Plan ve Bütçe Kurulunda, Meclis Başkanlığının 2022 yılı bütçesinin sunumunu yaptı.
Milletin 27’nci yasama periyodunda, TBMM’den temel beklentilerinden birinin “uzlaşarak ve anlaşarak toplumsal mutabakata dayalı yeni ve sivil bir anayasa yapması” olduğunu belirten Şentop, “Bugün itibariyle Anayasada 19 kere değişiklik yapılmış olmasına karşın, maalesef Anayasamız hala ‘1982 Anayasası’ olarak darbe periyoduna atıfla anılmaktadır.” tabirini kullandı.
Şentop, yeni bir anayasaya gereksinim duyulduğunun tartışmasız olduğunu vurgulayarak, “Temenni ederim ki milletimizin beklentileri doğrultusunda demokratik bir anlayışla ve bütüncül bir yaklaşımla hazırlanacak yeni ve sivil bir anayasayı yapmak, böylelikle devletimizi ve milletimizi, nihayetinde bir askeri darbe anayasası ile yönetilmenin yükünden kurtarmak, en kısa vakitte ve inşallah bu yasama yılı içerisinde Gazi Meclisimize nasip olur.” değerlendirmesinde bulundu.
Bu yasama yılına ait beklentilerini paylaşan Şentop, yeni hükümet sistemiyle uyumlu olacak yeni bir İçtüzüğün de tüm siyasi partilerin iştiraki ve uzlaşısı ile yürürlüğe konulması gerektiğini tabir etti.
“TBMM bütün problemlerin temel tahlil mekanı”
Şentop, TBMM’nin ülkenin bütün problemlerinin temel tahlil yeri olduğuna dikkati çekerek, şöyle devam etti:
“Cumhuriyetimizin demokrasimizin ve hukuk devleti prensibinin teminatı olan Meclisimizin ortak aklı, diyalog ve uzlaşı kanallarını kullanarak çözemeyeceği sıkıntı yoktur. Bu kapsamda Türkiye Büyük Millet Meclisinde temsil edilen siyasi partilerin çeşitli mevzularda farklı istikametlerde ortaya koymuş oldukları görüşler, milletimiz için en uyguna, en hoşa, en doğruya ulaşma eforunun tezahürüdür. Birtakım hususlarda fikir ayrılıkları yaşasak da kaygımız ve idealimiz sürekli ülkemizin bağımsızlığından, vatanımızın bölünmezliğinden ve milletimizin menfaatlerinden yanadır.”
TBMM’nin tarihi yürüyüşü boyunca dünyanın en idealist Meclisi olduğuna işaret eden Şentop, milletin menfaati kelam konusu olduğunda ve her düşman akınında tüm ayrılıkların bırakılıp bir ortaya gelindiğini anımsattı.
Şentop Meclisin “yasama” ve “denetim” çalışmaları hakkında da bilgi verdi.
Geçen yıl TBMM’nin çalışmalarını Kovid-19 salgını gölgesinde gerçekleştirdiğini belirten Şentop, şunları kaydetti:
“4. Yasama Yılı’nda TBMM Başkanlığına, 33’ü milletlerarası mutabakatların onaylanmasının uygun bulunmasına ait olmak üzere toplam 771 kanun teklifi sunulmuştur. Bu tekliflerden ve yeniden evvelki yasama yıllarında Başkanlığımıza sunulan kanun tekliflerinden, 55’i memleketler arası mutabakatların onaylanmasının uygun bulunmasına ait olmak üzere, toplam 81 teklif kanunlaşmıştır. Yeniden tıpkı devirde çeşitli bahislerde 45 TBMM kararı alınmıştır. 27. Devir’de Başkanlığımıza sunulan toplam kanun teklifi sayısı 3 bin 925 olmuştur. Bu tekliflerden 196’sı kanunlaşırken, 3 bin 623’ü komitelerde, 66’sı ise Genel Şura gündeminde bulunmaktadır. 27. Periyot içerisinde alınan TBMM kararlarının toplam sayısı ise 122’ye ulaşmıştır.”
TBMM Lideri Şentop, 4. Yasama Yılı’nda; milletvekillerinin talepleri doğrultusunda 295 kanun teklifi taslağı hazırlandığını ve TBMM Başkanlığına sunulan; 33 milletlerarası mutabakatın uygun bulunmasına dair kanun teklifi için inceleme raporu, 714 kanun teklifi için 19 inceleme raporu ile 695 bilgi formunun hazırlandığını söyledi.
TBMM’nin kontrol faaliyetleri
Meclisin yasamanın yanı sıra çok değerli bir öbür işlevin da kontrol olduğunu vurgulayan Şentop, kelamlarını şöyle sürdürdü:
“4. Yasama yılında kontrol kapsamında gerçekleştirilen faaliyetlere baktığımızda; bu periyotta milletvekillerimiz tarafından 18 bin 75 yazılı soru önergesi verilmiş, 16 bin 569 önerge sürece alınmıştır. Böylece 27. Devir’in tamamında; Başkanlığımıza verilip sürece alınan toplam yazılı soru önergesi sayısı 53 bin 223’e ulaşmış olup bunlardan; 6 bin 775’i mühleti içinde, 26 bin 934’ü ise mühleti geçtikten sonra olmak üzere toplam 33 bin 709’u karşılıklandırılmış, 129’u geri alınmış,18 bin 192’si ise cevaplandırılmamıştır. Ayrıyeten bin 314 soru önergesinin süreçleri hala devam etmektedir.”
Şentop, evvelki yasama periyotlarında yazılı soru önergelerinin süreç mühletinin 30 gün olduğunu, Anayasa’da ve TBMM İçtüzüğünde gerçekleştirilen değişiklikle bu mühletin 15 güne indirildiğini hatırlatarak, “Kanaatime nazaran, yeni sistemde soru önergelerinin bir kısmının mühleti içerisinde cevaplandırılamamasının sebeplerinden biri de, bu mühlet değişikliğidir.” dedi.
Parlamenter Sistemde geçirilen 24. Devir’de soru önergelerinin toplam cevaplandırılma oranının yüzde 60,3 olduğunu vurgulayan Şentop, Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi’nin geçerli olduğu 27. Devir’de ise bu oranın yüzde 63,3’e yükseldiğini kaydetti.
TBMM Lideri Şentop, Cumhurbaşkanı Yardımcılığına ve bakanlıklara başka ayrı gönderilen 29 Ocak ve 9 Temmuz 2021 tarihli yazılarla, soru önergelerine verilmesi gereken karşılıkların mühleti içinde ve TBMM’nin saygınlığına uygun olacak formda, soruları tam olarak karşılayan, kâfi ve tatminkar nitelikte hazırlanması konularının da iletildiğini bildirdi.
4. Yasama Yılı içerisinde 101 araştırma önergesinin konusuna nazaran birleştirilerek TBMM Genel Şurasında görüşülüp kabul edildiğini aktaran Şentop, bu devirde kurulan araştırma kurullarını sıraladı.
Şentop, öbür yandan, daha evvel kurulmuş olan 6 Meclis araştırması komitesinin faaliyetlerini tamamladığını, bu komitelerin raporlarından 5’inin 4. Yasama Yılı’nda, 1’inin ise 5. Yasama Yılı’nın başında Genel Şurada görüşüldüğünü söyledi.
Önergelerin iade süreçlerini anlattı
Meclis araştırması önergelerinin iade süreçleri konusunda da bilgi veren Şentop kelamlarını şöyle sürdürdü:
“Bildiğiniz üzere, TBMM Başkanlığına sunulan yazılı soru ve Meclis araştırması önergeleri; Anayasa’nın 138. hususu, TBMM İçtüzüğünün 67, 96 ve 97. hususları ile Anayasa ve İçtüzükte öngörülen emredici öbür kararlara uygunluk bakımından incelenmekte ve yapılan kıymetlendirme sonucunda sürece alınmakta ya da sahiplerine iade edilmektedir. Bu kapsamda örneğin, görülmekte olan bir dava hakkında yasama meclisinde yargı yetkisinin kullanılmasıyla ilgili soru sorulamayacağı Anayasa’nın; uzun, gerekçeli, şahsî görüş içeren, kişilik ve özel yaşama ait bahisler, öteki bir kaynaktan kolay kolay öğrenilmesi mümkün olan hususlar ile tek gayesi istişare sağlamaktan ibaret hususlar hakkında soru sorulamayacağı ise İçtüzüğün emredici kararıdır.
Başka yandan tekrar İçtüzüğe nazaran TBMM Başkanlığına verilen kağıtlarda kaba ve yaralayıcı kelamların yer almaması gerekmektedir. Münasebetiyle Başkanlığa verilen önergelerin bu kararlara uygunluğunun denetim edilmesi ve gelen önergelerin tamamının kontrole tabi tutularak kelam konusu kararlara uygun olan önergelerin sürece alınması, Anayasa’nın ve İçtüzüğün gereğidir; bu, Meclis Başkanlığına yüklenen bir vazifedir. Bununla birlikte önergelerin iadesine destek oluşturan Anayasa ve İçtüzük kararlarının uygulanması konusunda mümkün olduğunca müsamahalı bir yaklaşım gösterdiğimin ve tereddüt uyandıran durumlarda takdir yetkimi, önergelerin sürece alınması istikametinde kullandığımın da bilinmesini isterim.”
TBMM Lideri Şentop iade oranlarına bakıldığında, 27. Devir’de verilen; inceleme süreci tamamlanmış 54 bin 864 yazılı soru önergesinden yalnızca yüzde 1,85’inin, 5 bin 48 Meclis araştırması önergesinin ise yüzde 2,52’sinin iade edildiğini, evvelki yasama devirlerindeki iade oranları ile kıyaslandığında bu oranların kıymetli ölçüde düşük olduğunu tabir etti.
