Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Birleşmiş Milletler 76. Genel Heyet görüşmeleri için gittiği Amerika Birleşik Devletleri’nde Türkevi binasının açılışının yanı sıra Amerikan CBS televizyonuna da kapsamlı bir röportaj verdi. Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın röportajının tamamı bugün yayınlandı.
TERÖRLE İLGİLİ KELAMLARI DAMGA VURDU
Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın açıklamalarına, terör örgütleri hakkındaki tabirleri damga vurdu. Erdoğan, Abd‘nin terör örgütlerine yardım yapmasının Türkiye’yi üzeceğini belirterek, “Biz de ABD de NATO müttefikleriyiz, terör örgütlerine bu türlü yardım ediliyorsa bu bizi üzer ve bunu söyleriz” tabirlerini kullandı.
“20 YILDIR BÖLGE İNANÇLI HALE GELMEDİ”
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın kendisine yöneltilen sorulara verdiği karşılıklar şu halde:
Cumhurbaşkanı Erdoğan, “ABD’nin Afganistan’dan ayrılmasının bölgeyi daha emniyetsiz hale getirdiğini düşünüyor musunuz?” sorusuna şu cevabı verdi:
“20 yıldır Amerika’nın burada kalışıyla bölge inançlı bir hale gelmedi ki… Tam bilakis, bölge her geçen gün önemli manada kan kaybetti. Biz burada bine yakın elemanımızla havalimanının korunması konusunda misyon icra ettik. Bize en sonunda havalimanının korunması teklifi geldiğinde Brüksel’de Sayın Biden’la bunları konuştuk. Bizim bu türlü bir vazifesi üstlenebileceğimizi kendilerine söylediğimde, “Üç şeyi de isteriz” dedim. Bunun birisi lojistik takviye. Lojistik dayanaktan talebimiz, idari ve malidir. Bir başka adım da bilhassa şu an ellerinde bulunan silah, mühimmat vesaire bunların Türkiye’ye evresidir. Fakat o denli şeyler oldu ki tam tersine Karzai Havalimanındaki tüm silahların mühimmatların, araçların hepsi Taliban’a verildi.
Şu anda da Taliban orada Amerika’nın silahlarıyla hareket ediyor. Bu gerçekleri de tabi görmek gerekir. Lakin biz kimi şeylere de alıştık. Birebir biçimde Türkiye’ye saldıran terör örgütleri de maalesef Amerika’dan çok önemli silah, mühimmat dayanağı aldı. Bu, geçmiş hükümette de birebir biçimde oldu, şu anda da tıpkı formda oluyor. Öncelikle PKK/YPG/PYD terör örgütlerine bu çeşit silah takviyelerinin verilmemesi gerekir.”
“TRUMP PERİYODUNDA DE KENDİSİNE İLETTİM”
Erdoğan’a, “ABD’nin, DEAŞ’a karşı çabada müttefik olarak gördüğü kümelere tedarik ettiği silahların Türkiye’ye karşı kullanıldığına yönelik bir ispat var mı? ABD takviyesinden ötürü bu kümelerden size yönelik tehdit var mı?” sorusu soruldu.
Cumhurbaşkanı Erdoğan, “Bunu Sayın Trump periyodunda de Trump’ın kendisine de tabir etmiştim. Şu anda da tekrar birebir biçimde tırlarca silah, mühimmat vesaire bölgeye geliyor. Bunların hepsini biz kendilerine istihbarat örgütümüz vasıtasıyla da tabir ettik, tabir ediyoruz. Bundan sonraki süreçte de tıpkı biçimde tabi bunu söz edeceğiz” diye yanıtladı.
“TERÖR ÖRGÜTLERİNE TAKVİYE VERİLMEMELİ”
“Bunları Lider Biden’a sundunuz mu?” sorusu üzerine Cumhurbaşkanı Erdoğan, “Bunların hepsini biz muhataplarımıza sunduk. Şu anda benim İstihbarat Liderim birebir halde muhatabına bunları sundu, sunuyor. Bundan sonra da bunları sunmaktan çekinmeyiz. Zira kimi gerçekler var. Amerika NATO ülkesidir. Biz tıpkı biçimde NATO ülkesiyiz. NATO’da dayanışma içerisinde olmamız gerekirken, terör örgütleri buralardan bu çeşit takviyeleri almamalı. Bunu da söylemek durumundayız” dedi.
“ŞU ANDA AFGANİSTAN’DA BİZ YOKUZ”
“Türkiye’nin Taliban’a Afganistan’daki havalimanını işletmesi için yardım ve teknik takviye sağlayıp sağlamadığı ve yeni Taliban hükümetiyle ilgili ne düşündüğü” sorusu üzerine Cumhurbaşkanı Erdoğan, şöyle konuştu:
“Şu anda şimdi bizim Taliban’la muahedeye vardığımız rastgele bir husus yok. Şu anda Taliban daha çok Katar ile müşterek hareket ediyor. Biz ise askerlerimizi, sivil vatandaşlarımızı oradan çektik. Biz şu anda havalimanında yokuz. Taliban ile de şu anda rastgele bir iş birliğimiz yok. Ancak bir şeyi çok açık ve net söylemem lazım. Bizim Afganistan halkına karşı tarihten gelen bir birlikteliğimiz var. Kimsenin Afganistan’a vermediği takviyesi her vakit biz verdik. Alt yapıda, üst yapıda Afganistan’da birçok yatırımların içerisinde olduk ve bundan sonraki süreçte de bunu yaparız. Dediğim üzere, bu yapılan yanlışlıklar sebebiyle de askerimizi çektik, sivil vatandaşlarımızı çektik ve şu anda Afganistan’da biz yokuz.”
“ŞU ANDA AFGANİSTAN HÜKÜMETİ KAPSAYICI VE KUCAKLAYICI DEĞİL”
“Havalimanının işletilmesine yardım etmeyecek misiniz?” sorusu üzerine ise Cumhurbaşkanı Erdoğan, karşılıklı atılacak adımlara dikkati çekti:
“Dediğim üzere, bu, mutabakatlara, kontrata bağlı. Burada şayet sahiden karşılıklı mutabakatlarla olumlu bir adım atılacak olursa… Şu anda Afganistan’daki hükümet kapsayıcı değil, kucaklayıcı değil. Kucaklayıcı, kapsayıcı olmayan bir hükümetle bu türlü bir adım atmak da bizim için bir kere mümkün değil. Lakin bu kapsayıcı olursa, kucaklayıcı olursa bizler de Türkiye olarak orada yer alırız”
“TÜRKİYE’NİN BAYANA BAKIŞI BELLİDİR”
“Taliban şu an yalnızca erkek çocuklarının okula gitmesine müsaade veriyor, kızlara müsaade etmiyor. Kamu kurumlarındaki bayanlara işe gelmemelerini söylediler. Taliban gelişim göstermiş üzere durmuyor. Bu türlü bir hükümetle çalışır mısınız?” sorusuna Cumhurbaşkanı Erdoğan, “Türkiye’nin bu hususta bilhassa bayana bakışı muhakkaktır. Bizde bayan hayatın her yerinde vardır. Eğitimde, sıhhatte, adalette, yargıda vardır; hayatın her yerinde vardır. Kendi ülkemizde bu bu türlü olduğuna nazaran, Afganistan’da biz niye farklı bir şey düşünelim? Orada da tıpkı biçimde bayanın hayatın her yerinde olmasını istek ederiz. Bayanlar buralarda etkin rol alır hale geldiği anda, onlara eğitim, sıhhat, adalet, emniyet, her noktada biz Afganistan’a da bu dayanağı veririz. Bunların eğitimlerine de ayrıyeten ülkemizde fırsat sağlarız” cevabını verdi.
“Mevcut durumda Taliban’la çalışmak istemiyorsunuz üzere görünüyor?” sorusuna ise Cumhurbaşkanı Erdoğan, “Bu saydığım bahislerle ilgili olarak şayet bunlar kabul edilirse yaparız. Lakin kabul edilmezse yapamayız” dedi.
“BUNDAN SONRA AFGAN MÜLTECİ ALAMAYIZ”
“Şu an ülkesinden kaçan Afgan mülteciler var. Bunların kimileri Türkiye’ye yöneldi. Geçen ay Türkiye’nin mülteci deposu olmak üzere bir misyonu ve yükümlülüğü olmadığını söylediniz. Bu kimin yükümlülüğü? Bu mültecileri almak ABD’nin yükümlülüğü mü?” sorusu üzerine Cumhurbaşkanı Erdoğan, şunları söyledi:
“Şu anda ABD zati bu cins sorumlulukları yerine getirmedi ki… Şu anda kayıt dışı, kayıt içi olmak üzere benim ülkemde 300 bini aşkın Afganlı mülteci var. Bundan sonra da ülkemize hala Afganlı mülteci almaya gücümüz yetmez. Lakin Amerika, Afganlı mültecileri buraya alacaksa o da başka bir husus. Ben Amerika’nın mülteci siyasetlerini paylaşamam lakin Amerika da benim mülteci politikalarımı herhalde paylaşamaz. Fakat tabi, bilhassa açık söylüyorum, bizim kapımız da yol geçen hanı değildir.”
“AMERİKA NEDEN 20 YILDIR ORADAYDI”
“ABD’nin bu hususta daha fazlasını mı yapması gerekiyor?” sorusu üzerine Cumhurbaşkanı Erdoğan, ABD’nin 20 yıldır neden orada olduğunu sorgulaması gerektiğinin altını çizdi:
“ABD’nin tabi ki çok şeyler yapması gerekir, çok da yatırım yapması gerekir. Zira 20 yıldır Amerika orada neden vardı? Evvel bu soruların yanıtını Amerika’nın kendi kendisine vermesi gerekirdi. O sosyolojik değerlendirmeyi yapması gerekirdi. Sanki bunlar niçin yapılmadı? Bilhassa bu tıp silah yapılandırması vesaire, bunlar ne için yapıldı? Bunların üzerinde durulması gerekir? Orada bu kadar badigardlar görevlendirilirken bu badigardlara ödenen fiyatlar sıradan sayılar değildi. Yani bunların hepsinin tüm Amerikalılar tarafından sorgulanması gerekir. ‘Afganistan’a niçin girdik, şu anda niçin çıkıyoruz?’; bunun herhalde Amerika tarafından sorgulanması gerekir diye düşünüyorum.”
“BRÜKSEL’DE HAVALİMANI KONUSUNU GÖRÜŞTÜK”
Haziran’da yüz yüze görüştüğünüzde Biden’a bu soruları yönelttiniz mi? Biden’ı potansiyel sorunlar gördüğünüze dair uyardınız mı?” sorusuna Cumhurbaşkanı Erdoğan, “Bizim Brüksel’de konuştuğumuz şeyler daha çok, havalimanı konusu olmuştur. Havalimanı hususuyla ilgili gerekli soruları kendilerine yönelttim. ‘Eğer bizim orada olmamızı istiyorsanız bilhassa lojistik dayanakların verilmesi lazım, idari ve mali noktada gerekli dayanakların verilmesi lazım. Biz de bir NATO ortağı olarak sizinle burada müşterek hareket edelim.’ dedim” karşılığını verdi.
“TÜRKİYE’YE F-35’LER NEDEN VERİLMİYOR”
“Siz de ABD üzere NATO’nun bir parçasısınız. Rusya, Türkiye’nin S-400 hava savunma sistemlerini satın almaya devam etmeyi planladığını söylüyor. Neden buna devam ediyorsunuz? Biden sizden durmanızı istedi mi?” sorusu üzerine Erdoğan, şunları söyledi:
“Ben Lider Biden’a gerekenlerin hepsini söyledim. Artık de söyleyeyim; bakın biz F-35 uçaklarını aldık ve 1 milyar 400 milyon dolar ödeme yaptık. Lakin bizim bu 1 milyar 400 milyon dolar ödeme yaptığımız uçaklarımızı Amerika bize teslim etmedi. Patriotlar noktasında bunları istedik, maalesef bu mevzuda da tekrar birebir biçimde bize Patriot vermedi. Sayın Trump’ın periyodunda de bunları görüştüğümüzde, konuştuğumuzda Sayın Trump şunu söyledi; ‘F-35’ler için 1 milyar 400 milyon dolar ödeme yapan Türkiye’ye F-35’leri niye vermiyoruz?’ Bunu dünya basınının önünde söyledi. Pekala şu anda benim bu 5 tane uçağım niçin verilmiyor? Bu parayı ben ödedim. Ödediğim para ortada.”
“TÜRKİYE’NİN GÜVENLİK RİSKİNİ KİM PAYLAŞACAK”
Cumhurbaşkanı Erdoğan, Türkiye’nin S-400 alımı karşısında ABD’nin tavrıyla ilgili, şöyle konuştu:
“Ona karışamaz. Siz bana Patriot vermezseniz, savunma noktasında benim bir öbür ülkeden alacağım rastgele bir savunma sistemine müdahale edemezsiniz. Bakın bu bahiste NATO Genel Sekreteri Stoltenberg çok hoş bir açıklama yaptı; ‘Biz ortaklarımızın kimden, nereden, ne kadar rastgele bir sistem satın aldığına müdahale edemeyiz.’ dedi. Kim bu? Stoltenberg; NATO’nun Genel Sekreteri. Buyurun, gerçek ortada. Kimse kusura bakmasın. Ben de şunu söyleyeceğim; Türkiye’nin güvenlik riskini kim paylaşacak? Türkiye, kendi güvenlik riskini kendisi temin edemezse, sanki birilerinin eline avucuna mı bakacak? Sen bana Patriot vermeyeceksin, benim hangi ülkeden, hangi savunma sistemini aldığıma da müdahale edeceksin! O denli bir şey olamaz.”
Yalnızca hava kuvvetlerinin bu işe yetmeyeceğini belirten Cumhurbaşkanı Erdoğan, “Savunma sistemleri farklıdır, hava kuvvetleri farklıdır. Zira şu anda hava kuvvetleri noktasında da yarın Amerika’nın F-16’ların devamını sürdüreceğine, benim elimde bir garanti var mı? Bu türlü bir garanti de olmayacağına nazaran tahminen o vakit biz çok daha farklı adımları da atmak zorunda kalacağız” dedi.
“Türkiye, kendi savunma noktasındaki bütün kararlılığını ortaya koyacaktır”
Cumhurbaşkanı Erdoğan, “Bundan sonraki devirde de kimse bizim savunma sistemleri noktasında hangi ülkeden ne kadar ne alacağımıza müdahale edemez. Bunun kararını verecek olan biziz. Şu anda 84 milyon nüfusa sahip bir ülke olan Türkiye, kendi savunma noktasındaki bütün kararlılığını ortaya koyacaktır. Bu kararına da kimse müdahale edemez.” diye konuştu.
“KİMSE BİZİM ALACAĞIMIZ SAVUNMA SİSTEMLERİNE MÜDAHALE EDEMEZ”
Sunucunun “Yani siz hala S-400’lerin yeni partisini alma niyetinde misiniz?” sorusu üzerine Cumhurbaşkanı Erdoğan, “Bundan sonraki devirde de kimse bizim savunma sistemleri noktasında hangi ülkeden ne kadar ne alacağımıza müdahale edemez. Bunun kararını verecek olan biziz. Şu anda 84 milyon nüfusa sahip bir ülke olan Türkiye, kendi savunma noktasındaki bütün kararlılığını ortaya koyacaktır. Bu kararına da kimse müdahale edemez” diye konuştu.
Sunucunun “Bu, cevabın ‘evet’ olduğu üzere anlaşılıyor.” yorumu üzerine ise Cumhurbaşkanı Erdoğan, “Ne demek… Tabi ki evet” dedi.
“ORTA DOĞU’DA NE YAPACAĞIMIZIN KARARI BİZE AİT”
“Amerikan halkı ABD’nin Orta Doğu’da askeri dahli olmasına siyasi irade göstermediğine karar verdi. Bu sizin ve ülkeniz için ne manaya geliyor?” sorusunu Cumhurbaşkanı Erdoğan, şöyle cevapladı:
“Bu, Amerika’nın kendi takdiridir, bunu biz belirleyemeyiz. Orta Doğu’da ne yapacağımızın kararını biz veririz. Ben yalnızca bir şey söylüyorum; Amerika NATO ülkesidir, Türkiye NATO ülkesidir. Amerika, bölgedeki PKK, PYD, YPG üzere terör örgütleriyle bir arada mi hareket edecek yoksa NATO’da bir arada olduğu dostuyla, Türkiye’yle mi bir arada mi hareket edecek? Bunun kararını vermesi lazım. Ben ikincisini tercih ediyorum.”
“900 ABD ASKERİ SURİYE’DEN ÇIKMALI BANA GÖRE”
“Biden idaresi size Suriye ve Irak’taki müttefiklerine yönelik siyasetinde değişikliğe gitme niyetinde olduğunu söyledi mi?” halindeki sorusu üzerine, Cumhurbaşkanı Erdoğan, “Bu bahislere girme fırsatımız olmadı, zira üzerinde durduğumuz husus yüklü olarak Afganistan’dı. Lakin ben her vakit Amerika’daki önder dostlarıma PKK, PYD, YPG terör örgütlerine karşı duruşumuzu anlattım. Bunu Trump periyodunda de yaşadık. Dedik ki ‘Bunların Türkiye’ye taşıdıkları binlerce tır silahı, mühimmatı ne yapacaksınız?’ Olumlu karşılık alamadık” dedi.
“SURİYE’DE MESKEN İNŞA EDİYORUZ”
“Suriye için ortaya girilmesini Türkiye’ye mi bıraksınlar?” sorusunu ise Cumhurbaşkanı Erdoğan, “Bir sefer şunu çok açık net söyleyeyim; biz istenmediğimiz yerde durmayız, istenmediğimiz yerde bulunmayız. Bakın biz şu anda Suriye’de 100 bin briket mesken inşa ediyoruz. Konutlarından barklarından külliyen kovulmuş olan aileler için bunları biz inşa ediyoruz. Sanki başka ülkeler ne yapıyor? Bu önemli” diye cevapladı.
“SURİYE’DE BÖLGE BEŞERİNİN HUZURU İÇİN ÇALIŞILMALI”
“Vladimir Putin’le bunun hakkında mı konuşacaksınız?” sorusu üzerine Cumhurbaşkanı Erdoğan, “Biz bunları aslında Putin’le konuşuyoruz” dedi.
Cumhurbaşkanı Erdoğan, “Temenni ederim ki Amerika, Rusya, İran ve Türkiye, Suriye’de de Irak’ta da bu bölge insanlarının huzuru için bir çalışma içerisinde olsunlar” diye konuştu.