Türkiye Sermaye Piyasaları Birliği’nin (TSPB), 22. Olağan Genel Heyet toplantısı İstanbul’da geniş iştirakli olarak gerçekleşti. Açılış konuşmasını yapan TSPB İdare Heyeti Lideri İbrahim Öztop, “Sermaye piyasaları olarak artan yatırımcı ilgisiyle kıymetli ve piyasalarımızın arzuladığımız derinliğe ulaşması için tarihi bir fırsat yakaladığımızı düşünüyorum. Türkiye iktisadının sürdürülebilir büyümesi, kaynakların gelecek ve teknoloji odaklı, verimli alanlara yönlendirilmesi için sermaye piyasalarımızı ülkemizin potansiyeline uygun olarak geliştirmemiz çok değerli. Bunun için yerli yatırımcıların yanı sıra yabancı yatırımcıların da piyasamıza ilgisini artırmamız lazım. Bu manada bizler de çeşitli işbirlikleri ile yabancı yatırımcılara ülkemiz piyasalarını tanıtmak üzere gayret gösteriyoruz” dedi.
Türkiye Sermaye Piyasaları Birliği’nin 22. Olağan Genel Şura toplantısı, 24 Mayıs’ta İstanbul’da yapıldı. 22. Olağan Genel Konsey toplantısı, Hazine ve Maliye Bakan Yardımcısı Murat Vakit, Sermaye Piyasası Heyeti Lideri İbrahim Ömer Gönül’ün görüntü iletileri ile başladı. TSPB İdare Konseyi Lideri İbrahim Öztop’un açılış konuşmalarını yaptığı 22. Olağan Genel Şura toplantısı; TSPB üyelerinin iştirakiyle gerçekleştirildi.
“20 yılda kıymetli muvaffakiyetler elde ettik fakat gidilecek çok uzaklık var”
TSPB 22. Genel Şura toplantısının açılışında görüntü bildirisi yayınlanan Hazine ve Maliye Bakan Yardımcısı Murat Vakit, 20 yıldır ülkemizde sermaye piyasalarının gelişmesi konusunda çok değerli yollar kat edildiğini, çok kıymetli muvaffakiyetler elde edildiğini söyledi. Vakit, “Her ne kadar son 20 yıldır ülkemizde sermaye piyasalarının gelişmesi konusunda çok kıymetli yollar kat edilmiş, çok değerli muvaffakiyetler elde edilmişse de Türkiye’nin potansiyelini dikkate aldığımızda sermaye piyasaları tarafında gidilecek hala daha çok aralık olduğunu düşünmekteyiz. Bu da bizi sermaye piyasalarını geliştirmeye yönelik daha proaktif yaklaşım benimseme konusunda hayli motive ediyor” dedi. Son yıllarda borsaya yatırımcı ilgisinin giderek arttığına dikkat çeken Vakit, “Borsamızdaki ferdi yatırımcı sayısı 2,5 milyonu aşarken günlük ortalama hisse piyasası süreç hacmi ise 40 milyar TL’nin üzerine çıktı. 2021 ve 2022 yıllarında gerçekleştirilen 70 halka arz süreci ile evvelki 8 yılın toplamının geçilmesi ve borsada süreç gören şirket sayısının 464’e yükselmesi sermaye piyasalarımızdaki değerli gelişmelere işaret etmektedir” diye konuştu.
“Piyasalara yenilikçi finansman modelleri kazandırdık”
Vakit, sermaye piyasalarının derinleşmesi ve finans kesiminin Türkiye’nin büyümesini desteklemeye devam etmesini hayli önemsediklerini belirterek, bu çerçevede kamu otoritesi olarak sermaye piyasalarının gelişmesi, derinleşmesi, yatırımcıların ve yatırım araçlarının sayısının artması için ellerinden gelen birçok bahiste adımları kararlılıkla atmaya devam ettiklerini söyledi. Bu adımlarla birlikte yatırımcıların daha yararlı yatırım araçları ve yatırım hizmetleriyle buluşmasının kendilerini epey memnun ettiğini belirten Vakit, konuşmasına şöyle devam etti:
“Finansman yükünü büyük ölçüde bankaların taşıdığı ülkemizde kesimin ağırlaşma riski ve kırılganlığın azaltılması böylelikle sistemik riskin mümkün olduğunca azaltılması için sermaye piyasalarımız daha da çok gelişiyor ve finansal sistem içerisinde de tartısının her geçen gün artması gerekmekte. Sermaye piyasaları bilhassa şirketlerimizin uzun vadeli kaynak arayışlarına gerek borçlanma araçları gerekse de sermaye araçlarıyla kıymetli kaynaklar sağlamakta, öz kaynak yapısını güçlendirmekte ve böylelikle şirketlerimizin çok değerli yatırım kararları alabilmelerine imkân tanırken bir yandan da iş çevirmelerinden kaynaklanan dalgalanmalardan en az ölçüde etkilenmelerini sağlıyor. Eser çeşitliliği, şirketlerimizin finansmana olan erişimini artırarak ülkemizin üretim, yatırım ve istihdam potansiyelini de daha ileri noktalara taşımakta.”
Vakit, sermaye piyasalarının gelişimi için hem global finansal gelişmelerin yakından takibi hem de mahallî gereksinimlerin gerçek bir biçimde karşılanmasının büyük ehemmiyet arz ettiğini anlatarak, yenilikçi finansman modellerini piyasalara kazandırdıklarını lisana getirdi. Vakit, sermaye piyasalarındaki borsa, saklama ve takas kuruluşlarından oluşan finansal altyapı kuruluşlarının, altyapılarının çağdaş bir yapıya kavuşturulduğunu belirtti.
“BES toplam fon büyüklüğü 284 milyar TL’ye ulaştı”
Vakit, sermaye piyasalarını besleyecek olan tasarrufların artırılmasının bu bahisteki en temel öncelikleri olduğunu vurgulayarak, BES’te son devirde yapılan düzenlemeleri anımsattı. Attıkları adımların katkısıyla 2012 yılında kendisi de bir portföy yöneticisi olarak hizmet verirken, 20.4 milyar TL fiyatındaki BES toplam fon büyüklüğünün, Mayıs 2022 prestijiyle tam 14 kat artışla 284 milyar TL’ye ulaştığını bildiren Vakit, bu sayının 500 milyar TL’ye ulaşmasını hedeflediklerini söyledi. Vakit, sermaye piyasalarında süreç gören menkul değerlilerin cazibesini artırmak için çeşitli vergi avantajları getirdiklerini anımsatarak, kurumsal yatırım araçlarının desteklenmesi hedefiyle da adımlar attıklarını anlattı.
“İFM’yi kısa müddette faaliyete geçireceğiz”
Vakit, İstanbul’un milletlerarası finans merkezleri ortasında en üst sıralarda yer alması gayesiyle İstanbul Finans Merkezi (İFM) projesini kararlılıkla yürütmeye devam ettiklerini anlatarak, İFM projesini en kısa müddette tamamlamayı amaçladıklarını, İFM Kanun taslağını kısa bir müddet içerisinde maddeleştirerek İFM’nin faaliyete geçmesini sağlayacaklarını lisana getirdi.
Yeşil finansmanın değerine işaret eden Vakit, gerekli adımları attıklarını, gelecek devirde Hazine’nin, yeşil tahvilin yanı sıra toplumsal tahvil, sürdürülebilir tahvil ve yeşil kira sertifikası üzere farklı ve yeni borçlanma enstrümanları ihraç ederek piyasalara dinamizm ve yenilik kazandırılacağını söyledi. Vakit, bankacılık, banka dışı mali kuruluşlar ve sermaye piyasaları alanında attıkları adımlar ve hayata geçirdikleri ıslahatlar sonucunda finansal hizmetler bölümünü geliştirerek daha derin, aktif, sağlam bir yapıya ulaştırdıklarını vurguladı. Vakit, Türkiye’nin büyüme ve kalkınma amaçlarına erişme konusunda finansal piyasaların derinliği ve sağlamlığının büyük ehemmiyet arz ettiğini, kesimdeki paydaşların iş birliğini önemsediklerini lisana getirdi.
“2 milyon 494 bin yatırımcıya ulaşıldı”
Sermaye Piyasası Heyeti Lideri İbrahim Ömer Gönül, Türkiye Sermaye Piyasaları Birliği’nin 22. Olağan Genel Heyet Toplantısı’na görüntülü bir konuşma ile katıldı. Gönül, 2021 yılının sermaye piyasaları için epeyce verimli geçtiğini söz ederek şunları söyledi: “2021 yılında sermaye piyasalarında yaşanan olumlu gelişmeler, 2022 yılında da devam etmekte olup bölümümüzün gelişmeye devam edeceğinin sinyallerini vermektedir. 2021 yılını 2 milyon 355 bin yatırımcı ile tamamlarken bu sayının artmaya devam ettiği ve son durum itibariyle 2 milyon 494 bin bireye ulaştığı görülmektedir.”
“2022’nin birinci beş ayında 37,8 milyar TL şirketlere fon transferi gerçekleşti”
Sermaye Piyasası Konseyi olarak yürütülen çalışmalar hakkında bilgi veren Gönül şunları söyledi: “Sektörden gelen talepleri de dikkate alarak şubat ayında yayımladığımız bildiri kapsamında aracı kurum ve portföy idare şirketlerine uzaktan müşteri edinimi imkânı getirildi. Bu düzenleme sayesinde sermaye piyasalarımızdan uzak kalan değerli sayıda tasarruf sahibinin yatırım alternatiflerini artırabileceğimizi düşünüyorum. Hisse piyasası, günlük ortalama süreç hacmi, 2021 yılında 30 milyar TL iken, 2022 yılında 43 milyar TL düzeyinde seyretmektedir. Halka arzlar konusunda 2021 yılında başlayan ivmenin 2022 yılında da devam etmesini memnuniyetle karşılıyoruz. Geçtiğimiz yıl toplam 52 adet halka arz süreci ile şirketlerimize 21.6 milyar TL, bedelli sermaye artırımlarından ise 14.8 milyar TL fon sağlanmıştır. Bu yıl ise, mayıs ayının ortası itibariyle 18 adet halka arz sürecinde toplam 7 milyar TL, bedelli sermaye artırımlarından ise 30.8 milyar TL şirketlerimize fon transferi, sermaye piyasalarımız üzerinden gerçekleştirilmiştir. Bölümümüzün ana oyuncuları olan aracı kurum ve portföy idare şirketleri de bu süreçten kayda bedel yarar sağladı. İki yıl öncesi ile kıyaslandığında hem aracı kurumlar hem de portföy idare şirketleri devir kârlarını değerli oranda artırdı.”
“Borçlanma araçları piyasamızı geliştiren değerli adımlar attık”
Borçlanma araçları piyasasında, son periyotta hisse piyasalarında yaşanan gelişmeler ile kıyaslandığında piyasanın potansiyelinin altına kaldığını söz eden İbrahim Ömer Gönül, “Son 3 yılda yurtiçinde gerçekleştirilen yıllık toplam borçlanma aracı ihraç meblağı, 300 milyar TL civarında seyrederken 2022 yılının birinci 4 ayında 107.3 milyar TL ihraç gerçekleştirilmiştir. Sermaye Piyasası Konseyi olarak borçlanma araçları piyasamızı geliştirmeye yönelik birçok adımı daha evvel hayata geçirmiştik. Borçlanma Aracı Sahipleri Genel Konseyi, Projeye Dayalı Menkul Değerler ve Sermaye Piyasası Araçlarının Teminatlı İhracı üzere düzenlemeler ile borçlanma araçları piyasamızın derinlik kazanmasını ve yatırımcıları için daha inançlı bir alan olmasını hedefliyoruz. Öteki taraftan şubat ayında yayımladığımız Rehber ile yeşil ve sürdürülebilir borçlanma aracı ihraçlarının yasal altyapısını belirledik. Kelam konusu rehber ile şirketlerimiz ve yatırımcılarımızın global ölçekte büyük bir süratle gelişim gösteren bu piyasada vakit kaybetmeden yer almasını amaçlıyoruz” diye konuştu.
“Yatırım fonlarını büyütmek için herkese değerli misyonlar düşüyor”
Sermaye piyasalarının sürdürülebilirliği için birincil kaide olan kurumsal yatırımcı tabanının çok kıymetli olduğunu belirten Gönül, SPK olarak bu alanı gereksinimlere uygun bir biçimde düzenlemek için çalışmaların sürdüğünü söz etti. 330 milyar TL’si menkul değer, 284 milyar TL’si emeklilik, 21 milyar TL’si teşebbüs sermayesi ve 17 milyar TL’si gayrimenkul yatırım fonu olmak üzere toplam büyüklüğü 652 milyar TL’ye ulaşan kurumsal yatırımcı tabanının, her geçen gün büyümeye devam ettiğine dikkat çeken Gönül, kelamlarına şöyle devam etti: “Dünyadaki yatırım fonları portföy büyüklüğünün ulusal gelire oranı ortalama yüzde 87 iken, Türkiye’de bu oranın yüzde 2.5’larda kalması bu alanda sürat kesmeden büyümeye devam etmemiz gerektiğini ortaya koyuyor. Bu vesileyle, ülkemizin uzun vadeli büyümesine katkı sunmak için bu kapasiteyi en yeterli halde kıymetlendirmek ismine düzenleyici kurum olarak bize ve Birliğimizin tüm paydaşlarına kıymetli misyonlar düştüğünü vurgulamak isterim.”
“Sermaye piyasaları 2021 yılında çok başarılı bir performans sergiledi”
Türkiye Sermaye Piyasaları Birliği İdare Heyeti Lideri İbrahim Öztop, 22. Olağan Genel Şura toplantısı açılış konuşmasında yaşanan tüm olumsuz pandemi şartlarına karşın, hükümetin destekleyici siyasetleri sayesinde, Türkiye’nin bu süreci en hafif tesirlerle geçirdiğini belirtti. Bu periyotta, pandemi sürecinde yaşanan süratli dijitalleşmeyle birlikte sermaye piyasalarının rolünün arttırılmasına yönelik çok kıymetli değişikliklere imza atıldığını hatırlatan Öztop şunları söyledi: “Son iki yıldaki tüm zorluklara karşın, dijitalleşme ve üyelerimizin kesintisiz olarak sundukları teknolojik hizmetlerin tesiriyle sermaye piyasalarımız 2021 yılında çok başarılı bir performans sergiledi. Gerek arz, gerekse talep tarafında tarihi rekorların kırıldığı ve yatırım ekosistemimizin güçlendiği bir periyot oldu. Türkiye Sermaye Piyasaları Birliği olarak 225 üyemizle finansal hizmetler bölümünün en geniş iştirakli üye yapısına sahibiz. Üyelerimizin büyük özveri ve çabasıyla sağladığı finansman imkânlarıyla hem şirketlerimize hem de yatırımcılarımıza kıymet katıyoruz. Birlik olarak, bu devirde gerçekleştirdiğimiz aktifliklerin yanı sıra, eğitim ve bağlantı çalışmalarımızla yatırım ekosisteminin güçlenmesine ve derinleşmesine kıymetli bir katkı sağladık. Düzenleyici kurumlarımız tarafından hazırlanan mevzuat çalışmalarına görüşlerimizi ilettik ve dayanak olduk. Kesim gelişmelerini değerlendirdiğimiz periyodik yayınlarımızı çıkarmaya devam ettik.”
“Pay senedi yatırımcı sayısı 2.5 milyona ulaştı”
Konuşmasına; “Birlik olarak sermaye piyasalarımızın derinleşmesinin; şirketlerimize, yatırımcılarımıza ve ülkemizin sürdürülebilir büyümesine çok istikametli katkı sağlayacağını her fırsatta lisana getiriyoruz” diye devam eden Öztop “Hepimizin bildiği üzere, sermaye piyasalarımızın derinleşmesinin yolu ise yatırımcı sayısının artmasından geçiyor. Yerli yatırımcı ilgisinin son yıllarda önemli biçimde artmasından büyük bir memnuniyet duyuyoruz. 2020 yılında başlayan ve 2021’de de tarihi rekor düzeyleri yakalayan yerli yatırımcı ilgisi, bu yılın birinci dört ayında da devam etti. Nisan sonu itibariyle hisse senedi bakiyeli yatırımcı sayısı 2.5 milyona ulaştı. Sermaye piyasaları olarak artan yatırımcı ilgisiyle değerli bir fırsatı yakaladığımızı düşünüyorum. Piyasalarımızın arzuladığımız derinliğe ulaşması için bu fırsatı çok âlâ pahalandırmak zorundayız. Hakikaten ülkemizin genç nüfus yapısı, bize potansiyelin daha yüksek olduğunu gösteriyor” diye konuştu.
“Halka arz rekoru kırıldı”
Artan yatırımcı ilgisinin, arzlar tarafında olumlu gelişmeleri de beraberinde getirdiğine dikkat çeken Öztop, yatırımcıların başta hisse senedi olmak üzere sermaye piyasalarına yönelik artan ilgisinin, şirketlerin de halka arzlara rekor seviyede ilgi göstermesini sağladığını kaydetti. 2021 yılında 4’ü yatırım paydaşlığı olmak üzere toplam 52 şirketin halka arzının gerçekleştiğini tabir eden Öztop, “Söz konusu şirketlerin halka arz yoluyla sermaye piyasalarından sağladıkları kaynak 21.6 milyar lira düzeyinde oldu. Bu yılın birinci dört ayında 16 şirketin halka arzı gerçekleşti. Bu şirketler sermaye piyasalarından 6.2 milyar TL’ye yakın kaynak sağladı. Başka yandan bedelli sermaye artırımları ile 2022 yılında şirketlerimize sermaye piyasalarından 32 milyar TL’lik kaynak sağlandı. Bu halka arzlar yatırımcılarımıza da paha kattı. 2020 sonu ile Nisan 2022 ortasında BİST 100 endeksi yüzde 65 artarken, halka arz edilen şirketleri içeren BİST IPO endeksi ise yüzde 153 arttı” dedi.
“Sermaye piyasalarının derinleşmesi için tarihi fırsat yakaladık”
Kelamlarına, “Sermaye piyasaları olarak artan yatırımcı ilgisiyle kıymetli ve piyasalarımızın arzuladığımız derinliğe ulaşması için tarihi bir fırsat yakaladığımızı düşünüyorum” diye devam eden TSPB İdare Konseyi Lideri Öztop, şunları söyledi:
“Hâlihazırda 18 yaş üzeri nüfusta, her 5 şahıstan biri emeklilik sistemine, her 20 şahıstan biri yatırım fonlarına, her 50 şahıstan biri ise 1.000 TL üzerinde hisse senedine yatırım yapıyor. Bununla bir arada, milletlerarası karşılaştırmalarda ülkemiz sermaye piyasası büyüklüğünün şimdi dilek ettiğimiz noktaya varamadığını gözlemliyoruz. Türkiye iktisadının sürdürülebilir büyümesi, kaynakların gelecek ve teknoloji odaklı, verimli alanlara yönlendirilmesi için sermaye piyasalarımızı ülkemizin potansiyeline uygun olarak geliştirmemiz çok kıymetli. Bunun için yerli yatırımcıların yanı sıra yabancı yatırımcıların da piyasamıza ilgisini artırmamız lazım. Bu manada bizler de çeşitli işbirlikleri ile yabancı yatırımcılara ülkemiz piyasalarını tanıtmak üzere uğraş gösteriyoruz.”
“2021 yılında dünyamız ve ülkemiz için olduğu kadar Birliğimiz için de kıymetli bir mevzu sürdürülebilirlik konusu oldu” diye konuşan Öztop, kelamlarına şöyle devam etti: “Düşük karbon iktisadına geçiş için gereken yatırımların ve çevresel sürdürülebilirliğe katkı sağlayan projelerin finansmanı için muhtaçlık duyulan fonların temini sermaye piyasalarımızın da kıymetini artırıyor. Yatırımcıların da son devirde sürdürülebilirlik konusuna artan ilgisiyle portföy idare şirketlerimizin yeşil yahut sürdürülebilirlik temalı fonlar çıkarmaya başladığını görüyoruz. Sermaye Piyasası Heyetimiz da birinci taslağını Kasım 2021’de yayınladığı Yeşil Borçlanma Aracı, Sürdürülebilir Borçlanma Aracı, Yeşil Kira Sertifikası, Sürdürülebilir Kira Sertifikası Rehberini bu yılın şubat ayında yayımlamıştı. Ayrıyeten sürdürülebilirliğe olumlu tesir edecek yatırımların sermaye piyasası yoluyla finansmanının teşvik edilmesi için, ‘Rehber’ kapsamındaki sermaye piyasası araçlarının ihracında sermaye piyasası mevzuatının ilgili kararları uyarınca alınacak Şura fiyatlarında yüzde 50 oranında indirime gidilmesine karar vermiştir.”
Öztop, Türkiye Sermaye Piyasası Birliği olarak bu alanda bir yandan düzenleme çalışmalarına bölüm görüşleriyle katkıda bulunurken, öteki yandan bu alanda farkındalığı ve insan kaynağını arttırmaya yönelik çalışmaların sürdürüldüğünü söyledi. “Yatırım şuurunu artırmak için irtibat, eğitim ve etkinliklerimizi çok taraflı faaliyetlerle geçen sene de devam ettirdik” diyen Öztop, “Pandemi devrinin tüm kısıtlarına karşın, yatırımcı eğitimlerimize çevrim içi olarak aralıksız bir formda devam ettik. 2021 yılında üye çalışanlarımıza ve gerçek bölüme yönelik planlanan eğitimlerimizi, sermaye piyasası araçları ile finansmana erişim, kur riskinden korunma, sürdürülebilirlik, dijital dönüşüm ve girişimcilik yüklü olarak gerçekleştirdik. Geçmiş yıllarda olduğu üzere gelecek periyotta de amaçlarımız doğrultusunda yatırımcılarımızı odağımıza alarak, Türkiye iktisadının sürdürülebilir büyümesi ve sermaye piyasalarımızın gelişmesi için çalışmalarımıza aralıksız ve kararlı bir halde devam edeceğiz” diye konuştu.
“İstihdamda değerli artış yaşandı”
Bütün bu olumlu gelişmelere paralel olarak, son devirde kesimde gerçekleşen istihdam artışını da memnuniyetle gözlemlediklerini kaydeden Öztop, aracı kurumlarındaki işçi sayısının 2021 sonunda yüzde 12’lik bir artışla 6.200 şahsa yaklaştığını belirtti. 2021’de aracılık kesiminin yıllık net kârının bir evvelki yıla oranla yüzde 31 artarak, 5.8 milyar TL düzeyine yaklaştığını söyleyen Öztop, şu bilgeleri verdi: “Son iki yılda, hisse senetlerinde olduğu üzere yatırım fonlarında da ağır bir yatırımcı ilgisi yaşandı. 2021 yılında portföy idare şirketleri tarafından yönetilen portföy büyüklüğündeki artış 2022’de de devam etti ve portföy mart sonu prestijiyle 747 milyar liraya ulaştı. 2020 yılında 655 milyon TL düzeyinde olan portföy idare şirketlerinin devir kârı ise 2021 yılında 1.5 milyar TL oldu.”
Kaynak: (BHA) – Beyaz Haber Ajansı
