DÜNYA BANKASI’NIN İKLİM-KALKINMA UYGULAMASINDA PİLOT ÜLKE TÜRKİYE, DÜNYAYA ROL MODEL OLACAK
İklim krizi ile karşı karşıya kalan dünyanın 2050 Karbon Nötr gayesini de işaret eden “2023’e Hakikat, 2050 Ufku” ana temasıyla Forum İstanbul, Türkiye’nin dünyanın başkan ülkeleri ortasında yer alması gayesine katkı sunmaya devam ediyor.
Dünya Gazetesi Canlı Yayın Sponsorluğu ile web sitesi, Twitter, Youtube, Facebook ve LinkedIn adreslerinden eş vakitli olarak canlı yayınlanan “2023’e Gerçek, 2050 Ufku” başlıklı Forum İstanbul’un stratejik partnerliğini 20 yıldır olduğu üzere bu yıl da Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) üstleniyor. Türk Telekom ise Oturum Sponsoru olarak Türkiye’nin vizyon tepesi Forum İstanbul’a takviye veriyor. Ana Sponsorlar kategorisinde ise APS Dokuma, Denizbank, Green For Growth Fund, Gülsan Holding, Türkiye İktisat Bankası (TEB), Türkiye İş Bankası, Türkiye Sınai Kalkınma Bankası (TSKB) bu yıl Forum İstanbul’a katkılarını sunuyor.
2050’DE GLOBAL GSMH İKİYE KATLANIYOR; AB, ALMANYA, FRANSA ZAYIFLIYOR
Bu yıl çevrimiçi olarak 21’inci sefer düzenlenen tepenin öğlenden sonraki oturumu, günün ikinci Türk Kahvesi Sohbetleri öncesinde kelam alan Küresel Resources Partnership YKB Mehmet Öğütçü, uzun vadeli stratejik vizyonların oluşturulmasının kritik değerine dikkat çekti. Bugünden 28 yıl sonrasına dair öngörülerde bulunmanın çok kolay olmadığına dikkat çeken Öğütçü, “Ancak oyunculara hem alanda yer alanlar hem de dışarıdan izleyenlere ve karar vericileri, önlerini görmeleri açısından uzun vadeli perspektifler sunulması son derece değerli.” dedi.
PwC2nin 2050 için dünya görünümü ile ilgili çalışmasına değinen Öğütçü, “2050 dünyası projeksiyonu, global Gayri Safi Ulusal Hasıla’nın (GSMH) bugünün iki katına çıkması bekleniyor. Başka bir yandan da devletlerin sıralaması değişiyor. 2050’de birinci sırada Çin’in, ikinci sırada ise Hindistan’ın, üçüncü sırada ise ABD’nin olması bekleniyor. Avrupa Birliği, şu an mevcut yüzde 15’lik hissesini, 2050’de yüzde 8 ila 9 bandına düşürüyor. Zira yaşlanıyor, rekabet gücünü kaybediyor, eğitim gücü ise vasatlaşıyor. İngiltere hâlâ birinci 10’da kalırken, Fransa ve Almanya birinci 10’un dışında kalıyor.” kelamları ile önümüzdeki periyotta global iktisatta değişmesi beklenen istikrarlara dikkat çekti.
Öğütçü; yenilenebilir gücün ehemmiyetini koruma etmesi halinde geleceğin güçleri olarak lityum, kobalt ve nikelin de, önümüzdeki periyotta petrol, kömür ve doğalgaz kadar değerli olacağını, yani gücün jeopolitiğinin değişeceğini belirtti.
TÜRKİYE, DÜNYADAKİ 6 BATARYA ÜRETİCİSİNDEN BİRİ OLMA YOLUNDA
Akabinde Togg CEO’su Gürcan Karakaş, Dünya Gazetesi Yöneticisi ve gazeteci Hakan Güldağ idaresinde, “Mobilite Ekosistemi Otomotiv Dalında Neleri Değiştirecek?” başlığında kesimin Türkiye ve dünyadaki değişim sürecini anlattı.
Otomotiv bölümünde oyunun kurallarının büsbütün kullanıcıların beklentilerinin değişmesiyle belirlendiğini söyleyen Karakaş, Togg olarak “Türkiye’nin mobilite ekosistem çekirdeğini kurmak üzere yola çıktıklarının altını çizdi.
Togg’un yola çıktığı vakit “bir arabadan fazlası, yani bir akıllı aygıt, bu akıllı aygıtın global boyutla rekabet edebilir bir formda ve yeni bir marka yaratarak ortaya koymak istediklerini, yeni kuşak teknolojinin kullanıldığı ve bu yeni kuşak teknolojiyle kullanıcı odaklı hizmetlerin sunulduğunu” hatırlatan Karakaş, kelamlarına şöyle devam etti:
“Artık ikinci maksadımız; mobilite ekosistemin çekirdeğini oluşturmak. Mobilite ekosistemin çekirdeğini o denli bir kurmalıyız ki, -onun üzerinde çalışıyoruz, onun ismini anlatıyoruz-, o denli bir kurmalıyız ki o mobilite ekosisteminin üzerinde, içerisinde Startup’ların gelip kendi ek kanılarıyla, fikirleriyle oraya kıymet katarak, kullanıcılara kıymet katarak büyümesi. Artık biz bunu niçin ikiye indirgedik? Biz vakte karşı yarışıyoruz, yarıştığımız vakit da gördük; arabada dünyanın kuralları, daha doğrusu oyunun kuralları değişiyor, bölümde kurallar değişiyor ve evrilirken de kullanıcı odaklı oluyor.” dedi.
Karakaş, Togg’un batarya üretimini hayata geçirmesi halinde ise Türkiye’nin, bu alanda, dünyada, gerçek manada fikri mülkiyetine sahip 6 ülkeden biri olacağına dikkat çekti.
15:30’da başlayan, “Yeşil Finansman ile Pak Enerji” başlıklı günün ikinci oturumunda Küresel Compact YK Üyesi Servet Yıldırım idaresinde; TİM Lider Vekili Başaran Bayrak, Dünya Bankası Türkiye Sürdürülebilir Kalkınma Kesim Önderi Laurent Debroux, TEB Genel Müdür Yardımcısı Aşkın Dolaştır, SKD Türkiye YKB Ebru Dildar Edin, TSKB GMY Hasan Hepkaya, EBRD Türkiye Lider Vekili Şule Kılıç, aşağıdaki sorulara karşılıklar aradılar:
- Türkiye’nin, Paris İklim Muahedesi’nin onaylanması ile birlikte, özel bir finansman altyapısı ve kaynak transfer stratejisi nasıl olmalıdır?
- Global ısınma ile artan etraf felaketlerini önlemek, karbon salınımını düşürmek için güç üretiminde yenilenebilir kaynaklara yönelmenin maliyeti nasıl karşılanacak?
- Karbondan arındırılmış bir geleceğe hazırlanırken, 2 trilyon dolarlık bir yatırım potansiyeli Ar-Ge ve inovasyon çalışmalarını nasıl hızlandırıyor?
- Yıllık 4 milyar dolara yakın vergi yükü getirecek Avrupa Yeşil Mutabakat için yapılacak olan yeşil dönüşüm yatırımlarının teşvik siyasetleri neler olmalıdır?
TSKB GMY HEPKAYA: “KÜRESEL YEŞİL TAHVİL İHRACI 500 MİLYAR DOLARI AŞTI”
2020’de 1,5 trilyon dolarlık bir yenilenebilir güç yatırımının, 2030 için 5 trilyon dolar düzeylerine çıktığını hatırlatan TSKB GMY Hasan Hepkaya, “Bunu desteklemek ismine hükümetlerin yeterli niyetli deklarasyonlarını görüyoruz. Bunların en değerli boyutu, bilhassa gelişmekte olan ülkeler açısından, iktisadın dinamiklerini bozmadan bu yatırımların bir sürece yayılarak, hayata geçirilmesinin önünün açılması. Finansmanı için de birinci öge kredilendirme. İklim Tahvilleri Teşebbüsü bilgilerine nazaran, Global Yeşil Tahvil Piyasası’nda bir evvelki yıla nazaran yüzde 70’lik bir artış kelam konusu. Bu sevindirici bir haber. Yani bu tahvillerin ihracı 500 milyar doları aşmış durumda. Sektörel dağılımlarında ise yüzde 35 ile güç birinci sırada yer alıyor.” dedi.
Hepkaya; Türkiye’nin yenilenebilir güç kapasitesinin 53 bin MW düzeylerinde olduğunu belirtirken, “2010-2021 yılları ortasında yıl başına yatırım için ortalama yatırım büyüklüğü 3.2 milyar dolar düzeyinde. Epey kıymetli sayılar. Bu süreçte kredinin yanı sıra yeşil tahvil, sukuk, halka arz üzere enstrümanlar da hisse sahibidir.” kelamlarıyla bu alanda yatırımların çeşitlenmesine dikkat çekti.
DÜŞÜK KARBON İKTİSADI İÇİN GEREKLİ YATIRIM NASIL KARŞILANACAK?
5 trilyon dolarlık yatırımın maliyetinin karşılanması herkesin karşılık aradığı bir soru olduğunu altını çizen EBRD Türkiye Lider Vekili Şule Kılıç, “Bunun için çeşitli eserlerin geliştirilmesi kural. Bu yatırımları konvansiyonel proje finansmanı yolları ile yapmak mümkün görünmüyor. Alternatif finansman, bilhassa sermaye piyasası araçlarını, kullanmanın ne kadar kıymetli hale geldiğinin bir göstergesi de bu durum. Bundan sonra bütün finans kuruluşları da yaptıkları yatırımları da iklim değişikliğinin getireceği sorunları ve riskleri düşünerek, daha düşük karbon iktisadına geçiş sürecinde bunu öne çıkaracak yatırımları finanse edecek halde rollerin değişmesi hayati derecede kıymetli.”dedi.
İHRACATTA REKABET AVANTAJI İÇİN YERLİ “EMİSYON TİCARET SİSTEMİ”
Avrupa Yeşil Mutabakatı’nın, ekonomik büyümenin kaynak kullanımından ayrıştırdığı bir strateji olarak kurgulandığını, hatırlatan TİM Lider Vekili Başaran Bayrak, “AB’nin büyüme stratejisinin kıymetli bir kesimi olarak şekillenen emisyon ticaret sistemine (ETS) ek olarak uygulanacak karbon düzenlemesi, ihracatımızın geleceği açısından da özel bir değer taşıyor. Bu uygulama, yani hudutta karbon düzenlemesi, 2026 yılında uygulamaya konuluyor. Türkiye’nin 2021 yılında AB ile ihracatının hacmi 93 milyar dolar. Bu da ülkemizin toplam ihracatının yüzde 41,3’üne denk geliyor. 2026 yılına kadarki devri ihracatçımız için bir geçiş devri olarak görüyoruz. İhracatçılarımızın emisyon bedellerine deklare edecekleri bu devri en yeterli formda kıymetlendirmemiz gerektiğinin farkındayız. 2053 amaçlarımızla uyumlu, lokal bir ETS sistemi kurmamız hayati derecede kıymet arz ediyor.” kelamları ile Türkiye’nin bu periyoda en düzgün biçimde hazırlandığını altını çizdi.
YEŞİL DÖNÜMÜ İÇİN TEB’DEN 3 ADIMLIK YOL HARİTASI
Avrupa’nın yeşil dönüşümü süreci kapsamında farkındalık ve bilgi düzeyi kesinlikle artırılması gerektiğini vurgulayan TEB Genel Müdür Yardımcısı Aşkın Dolaştır, “Bu kapsamda ülkemizde 2030 maksadı doğrultusunda 3 adımlık bir yol haritası uygulanabilir. Birinci adım olarak, kurum içi ve dışı paydaşlar ile sürdürülebilirlik ve bu alandaki memleketler arası ve ulusal gelişmelere karşı farkındalık ve bilgi seviyesinin artırılmasına yönelik eğitim, bilgilendirme toplantıları üzere irtibat tertipleri düzenlenmeli. İkinci adım olarak kurum içi ve dışında sürdürülebilirlik alanında iş birlikleri geliştirerek, hem finansal kurumlar olarak kendi içimizdeki sürdürülebilirlik idare çerçevemizi geliştirmek hem de müşterilerimize ve kesimimize bu mevzuda yeterli örnek sunmak olacaktır. TEB’in ana ortağı BNP Paribas’ın bu bahiste yaptığı çalışmaların bize sunduğu bilgi birikimi ve tecrübeyle en üst düzeyde yararlanmaya çalışıyor, bunları da tüm paydaşlarımız ile paylaşmayı düşünüyoruz. Yol haritasının çizilmesi için Yeşil Kredi, AB Taksonomisi üzere tariflerin çerçevesinin çizilmesi de çok kıymetli. Burada bir standart oluşturulması için iştirak sağlıyoruz. Üçüncü adımda da sürdürülebilir projelere yatırımı destekleyici yeşil finansman imkanlarını geliştirmek ve yatırımcıları bu imkanlardan haberdar kılmak geliyor.”dedi.
BİYOÇEŞİTLİLİK KAYBI, ÖNGÖRÜLENİN 10 KATINA ULAŞABİLİR
Dünyanın içinde bulunduğu kademenin telaş verici olduğunu belirten SKD Türkiye YKB Ebru Dildar Edin, “O denli bir basamaktayız ki, üretim ve tüketim olduğu üzere devam etmesi halinde dünya nüfusunun hayatta kalabilmesi için 2.3 dünyaya denk bir ekolojik kaynak gerekecek. Bugün siyasetler sonucunda ise dünyanın ısınmasının 2,7 dereceye kadar çıkacağı da öngörülüyor. Tasa verici sayılar bunlar. Meteoroloji Örgütü uzmanlarının hazırladığı bir rapor ise, 1,5 derecelik ısınmanın önümüzdeki 5 yıl içerisinde geçilme mümkünlüğü yüzde 50’yi aşıyor. Sıhhat ve besin meseleleri, olağanın 10 katına ulaşabilecek bir biyoçeşitlilik kaybı, tesirler olarak öngörülüyor.” dedi.
“TÜRKİYE, DÜNYA BANKASI’NIN İKLİM-KALKINMA UYGULAMASI İÇİN PİLOT ÜLKELERDEN”
İklim değişikliğinin Dünya Bankası’nın çalışmaların tam merkezinde yer aldığını belirten Dünya Bankası Türkiye Sürdürülebilir Kalkınma Kesim Başkanı Laurent Debroux, “Çalıştığımız finansal kurumlarla birlikte iklim değişikliklerinin getirdiği tesirlerin azaltılması için 26 milyar doları aşan bir yatırım takviyesi sunduk. Haziran 2021’de Dünya Bankası İklim değişikliği aksiyon planını yayınladık. Bu, ülkelerdeki iklim değişikliği planlarının yürütülmesi için sunulacak bir finansman. En başta iklim değişikliğine karşı yüzde 35’lik bir yatırım takviyesi sunulacak. Bu fiyatın yarısı ise mahallî iktisatların iklim değişikliğine karşı korunması için pahalandırılacak. İkinci sac ayağı ise, aslında bir ay üzere bir müddette banka yıllık finansmanını Paris Muahedesi çerçevesinde hazırlayacak. Geçtiğimiz yıl, bunun için 90 milyar dolar civarında bir sayı belirlendi.” dedi.
Dünya Bankası’nın aksiyon planının üçüncü sac ayağının, ilgili çalışmaların desteklenmesi olduğunu belirten Debroux, “İklim değişikliği planı yeni bir araç belirliyor: Ülkeler için iklim değişikliği raporları, iklim ve kalkınma ortasındaki ara yüzü tamamlayıp, ülkelere yüksek tesirli iklim değişikliğine karşı ulusal amaçları bağlamında hazırlayabilmek. Sistematik bir halde dünyadaki bütün ülkelerde bu çalışmaları yürüteceğiz. Türkiye birinci pilot ülkelerden biri olacak. Türkiye’nin deneyimi, dünyaya örnek teşkil edecek.”
“KADININ YARATTIĞI FARKLAR”: İŞ DÜNYASINA BAYANLARIN KATMA PAHASI
3 Haziran Cuma günü sona erecek, her gün sabah ve öğlenden sonra olmak üzere iki kısım halinde düzenlenecek, yerli ve yabancı önder kanaat liderlerini ağırlamayı sürdürecek olan Forum İstanbul; mahallî, bölgesel ve milletlerarası seviyede kritik değer arz eden hususlarda tahlil, düzgünleşme ve gelişim alanları için yol göstermeye devam edecek.
Doruğun ikinci gününde saat 10:00-10:15 ortasında gerçekleştirilecek Türk Kahvesi Sohbetleri kısmında, Forum İstanbul YK Üyesi Selen Okay-Akçalı idaresinde Akkök Holding İcra Heyeti Lideri Ahmet Cemal Dördüncü ile, “Bayanın Yarattığı Farklar” başlığı altında, bayanların iş dünyasında sağladığı katma pahaları konuşacak.
“TÜRKİYE: YEŞİL ÜRETİM ÜSSÜ”
Öncesinde konuk konuşmacı olması beklenen T.C. Hazine ve Maliye Bakanlığı Bakan Yardımcısı Murat Zaman’ın, akabinde Türkiye Kalkınma ve Yatırım Bankası GMY Hasret Cinemre idaresinde; ISDB – İslam Kalkınma Bankası Küme Bölge Merkezi Türkiye Ülke Operasyonları Müdürü Dr. Mohamed Ishthiaq Akbar, Finance in Motion (GGF Danışmanı) Yatırım Uzmanı Dilara Alp, Fiba Kümesi İdare Şurası ve İcra Heyeti Üyesi Mehmet Güleşci ve TİM Bayan Kurulu Lider Yardımcısı, Sürdürülebilirlik ve Toplumsal Sorumluluk Komitesi. Nilgün Özdemir, “Türkiye: Yeşil Üretim Üssü” başlıklı oturumda aşağıdaki soruların cevaplarını arayacaklar:
- Artan güç fiyatları, tedarik zinciri aksaklıkları, artan navlun fiyatları ve konteyner kıtlığı global ekonomiyi nasıl etkiliyor?
- Tekrar şekillenen global tedarik zincirinde Türkiye, jeopolitik pozisyonu ve sunduğu maliyet avantajı sayesinde stratejik üs haline nasıl gelebilir?
- Türkiye’nin yabancı yatırımcıları sunduğu avantajlar sebebiyle Avrupa ile Asya ortasındaki elverişli ve stratejik coğrafik pozisyonu sayesinde üçüncü ülkelere ihracat için bir merkez olma potansiyelini artırarak nasıl sürdürülebilir?
- Hudutta Karbon Düzenleme Düzeneğinin güç ağır ve kaynak ağır bölümlere nazaran tesirlerine karşı aksiyon planı ne olmalıdır? Dallar üzerinde oluşacak artan maliyetlere ve ekonomik tesirlerine yönelik hangi çalışmalar yapılmalıdır?
- AB tarafından belirlenecek metodoloji/standartlar çerçevesinde belgelendirme faaliyeti nasıl yürütülmelidir?
- Memleketler arası ticaretin kurallarının karbon emisyonları üzerinden şekilleneceği önümüzdeki 10 yılda, Türkiye düşük karbonlu bir ekonomik modeli hayata geçirerek, ticari rekabet gücünü nasıl artırabilir ve dönüşümü nasıl bir fırsata çevirebilir?
- AB başta olmak üzere, üçüncü ülkelere ihracatta rekabet bahtının korunması ve güçlendirilmesi için atılacak adımlar sayesinde ülkemizin ‘’küresel bedel zincirlerine’’ entegrasyonunun geliştirilmesi ve memleketler arası yatırımlardan alacağı hissenin artırılması nasıl sağlanabilinir?
- 1 Ocak 2022 tarihinden itibaren geçerli olan AB Sürdürülebilirlik Taksonomisi (EU Taxonomy) kurallarına ahenk için izlenecek yol haritası nedir?
Kaynak: (BHA) – Beyaz Haber Ajansı