Yaban, Birinci dünya Savaşı’nda başlayan ve Sakarya Meydan Muharebesi’ne kadar yaşanan çabayı mevzu ediniyor. Yakup Kadri Karaosmanoğlu’nun kaleme aldığı Yaban, Ulusal Uğraş ruhunu en güzel yansıtan eserler ortasında yer alıyor. Öğrencilerin de okuma listesinde yer alması tavsiye edilen Yaban, birçok okuyucuya hitap ediyor. Pekala Yaban konusu nedir, karakterleri kimlerdir?
Gelin ayrıntılı bir formda inceleyelim…
Yaban Konusu Nedir?
Yaban, Kurtuluş Savaşı’ndan Sakarya Meydan Muharebesi devrine kadar halkın verdiği çabayı husus anlar. Bu süreçte yaşanan toplumsal olaylara ışık meblağ. Bir yandan savaşın izleri anlatılırken bir yandan da halkın eğitilmesi, cehaletten kurtulması, aydın ve halk ortasındaki uçurum anlatılır.
Yaban, Anadolu beşerinin savaşa ve dünyaya bakış açısını başarılı bir formda anlatmıştır. Yakup Kadri Karaosmanoğlu’nun her periyot yeniliğini koruyan bu yapıtı, Türk halkının geçmişini öğrenmek ve birinci elden şahit olmak isteyen herkesin okuması listesinde yer alması gereken bir yapıttır.
Yaban Özeti
Yaban, I. Dünya Savaşı’nda yedek subay olarak misyon alan ve daha sonra sağ kolunu kaybetmiş bir asker olan Ahmet Celal’in Anadolu’nun bir köyüne yerleşmesiyle başlar. Ahmet Celal, savaşta gazi düştükten sonra savaşamayacağı için İstanbul’a gönderilir. Daha sonra İngilizlerin işgaline uğrayan İstanbul’dan Anadolu’nun bir köyüne göç eder.
Ancak köylüler, savaş konusunda bilgisizdir. Ahmet Celal köylüleri savaş konusunda bilgilendirmeye çalışır. Ancak köylüler, Ahmet Celal’in kelamlarına inanmazlar.
Köylüler, Ahmet Celal’e ‘Yaban’ ismini takarlar. Ahmet Celal ise bir müddet sonra bu isme alışır. Ahmet Celal bir yandan da köyün hoş kızı Emine’ye aşık olmuştur. Lakin Emine, İsmail ile evlenir.
İşgal bu sefer de Yaban’ın yaşadığı köye kadar ulaşır. Halk kaçmaya çalışırken köylüleri ikna etmeye çalışan Salih ağa ise düşmanlara yardımcı olur. Ahmet Celal ve Emine işgalden kaçarken yaralanır.
Yaban Karakterleri
-
Ahmet Celal: Savaşta gazi düşmüş ve savaştan sonra İstanbul’a gelmiştir. İstanbul’un işgale alınmasının akabinde bir Anadolu köyüne yerleşir. Bir mühlet sonra köylüler ona ‘Yaban’ ismiyle seslenmeye başlar.
-
Salih Ağa: Köylüleri ‘Yabana’ karşı kışkırtan kişidir. Onun için yalnızca kendi çıkarları kıymetlidir.
-
Mehmet Ali: Ahmet Celal’in buyruk eri olarak vazife alır. Kendisini bu köye davet etmiştir.
-
İsmail: Emine’nin eşidir.
-
Emine: Ahmet Celal’in aşık olduğu kızdır. Mehmet Ali’nin kız kardeşidir. İsmail ile evlenir. İşgalden kaçarken ise ağır yaralanır.
-
Bekir Çavuş: Askerlik yaptığı için ülkenin durumundan haberdar birisidir. Fakat Ahmet Celal’in yanında yer almaz.
Yakup Kadri Karaosmanoğlu’nun kaleme aldığı Yaban birinci sefer 1932 yılında yayınlanmıştır.
Yaban, Türk tarihi ve Türk romanı açısından değerli bir yere sahiptir. Kurtuluş Savaşı devri ve sonrasında aydın ve halk ortasındaki uçurum usta bir kalemle anlatılmıştır. Savaş vakti halkın reaksiyonu ve bilgisizlik devirleri olduğu üzere okuyucuya aktarılmıştır. Karaosmanoğlu, Yaban romanında yarı otobiyografik bir anlatımı benimsemiştir.
Yaban, o devirlerde köylerde yaşanan zorlukları, cehaleti, eğitimsizliği, geçim sıkıntısını ve daha birçok toplumsal olayı mevzu edinir. Bir aydının cehaletle başa çıkması da başarılı bir formda aktarılmıştır.
Yakup Kadri Karaosmanoğlu, Yaban için ‘Bu eser benliğimin çok derinliklerinden adeta kendi kendine sökülüp, koparak gelmiş bir şeydir.’ sözlerini kullanmıştır.
