Evrenin uçsuz bucaksız yerlerinde ya da geniş galaksimizin öbür bölgelerinde hayat olabilir. Buna dair her vakit bir umut var. Ancak Dünya şu anlık yaşanabilirlik açısından tek planımız üzere duruyor. Bu nedenle kaynaklarını harcarken dikkat etsek uygun olur zira öteki ‘potansiyel yaşanabilir’ gezegenlerde görülen büyük bir gece-gündüz, öbür bir deyişle terminatör meşakkati mevcut. Gelin diğer bir gezegende yaşıyor olsak bizi neler beklerdi bir bakalım… 👇
Kaynak: https://www.science.com/terminator-zo…
Şimdiye dek Dünya’ya tam olarak benzeyen, yaşanılabilir bir gezegen bulunamamıştı.
Gezegen sisteminde benzeri bir noktada bulunsa bile, beşerler için yaşanılabilir bir gezegen bize uygun sıcaklıklara sahip olmalı. Güneş ile tam olarak hakikat ‘Goldilocks’ aralığında olması gerekiyor.
Bugüne kadar bulunan 5 bin 300 gezegenin birçoklarının aralığı Dünya’nın Güneş’e olduğundan çok daha yakın. Bu yakınlık sayesinde, bir yarısı her vakit güneşe gerçek ve çok sıcak, öbür yarısı ise her vakit donmuş halde, daima geceyi yaşıyor.
Yeni bir makaleye nazaran, Dünya ile orantılı bir yörüngede dönen, yaşanabilir bir yer olabileceği bulundu.
Ancak bu gezegen de öbürleri üzere ‘Terrminatör’ olarak bilinen, gündüzün geceyle buluştuğu ince alacakaranlık bölgesine sahip. California Irvine Üniversitesi’nden jeofizikçi Ana Lobo; ‘Sıvı halinde bulunan suya sahip olabilmek için gerçek sıcaklık noktasında olan bir gezegen bulmalıyız.’ diyor.
‘Bu, gündüzün yaşanabilirliğin çok ötesinde kavurucu derecede sıcak olabileceği ve gece tarafının donacağı, potansiyel olarak buzla kaplı olacağı bir gezegen de olabilir.’
Dünya gibisi ötegezegenler arayışı şu anda teknoloji kısıtlı olduğu için yavaş ilerliyor.
Sadece Güneş üzere yıldızlara da bakılmıyor elbette. Tekrar de galaksideki yıldızların birden fazla kırmızı cüce yıldızlar. Kendi yıldızımız olan Güneş’ten daha küçük, daha sönük ve çok daha soğuklar. Bu, yaşanabilir bir yerin Dünya’ya daha yakın olabileceği manasına gelse de gelgit kilitlenmesi problemini da beraberinde getiriyor.
Bu, iki cisim ortasındaki yerçekimi etkileşimi, daha küçük cismin dönüşünü yörüngesiyle tıpkı periyoda ‘kilitlediğinde’ meydana gelen bir olay.
Böylece bir taraf her vakit daha yıldıza bakıyor. Bu durum bilhassa yörüngeleri yakın olan dış gezegenlerde meydana geliyor, zira yıldızın yerçekimi bir frenleme tesiri uyguluyor. Bunu Dünya ve Ay’da da görüyoruz. Bu durumda yaşasaydık gündüz ve gece tarafı iklim aşırılıkları yaşayabilirdi. Bu tıp dünyaların yaşanabilir olmasının bir yolu olup olmadığını belirlemek için Dünya için oluşturulmuş bir iklim modellemesi kullanılıyor.
Yaşanılabilir bir gezegen bulmaya yönelik evvelki çalışmalar, Dünya’daki ömür bunu gerektirdiğinden, su bulunan gezegenlere daha fazla odaklı idi.
Lobo bu durumu, ‘Okyanusları olmasa da göllere yahut öteki daha küçük sıvı su kütlelerine sahip olabilecek gezegenlere öncelik vermeye çalışıyoruz ve bu iklimler aslında bize umut veriyor.’ diye açıklıyor.
İlginç bir formda çalışma, daha fazla suyun olmasının birtakım gezegenleri daha az yaşanabilir hale getirebildiğini gösterdi. Terminatör bir Dünya’da yaşıyor olsaydık, yani bir taraf gündüz bir taraf gece olsaydı ve gündüz tarafında okyanuslar olsaydı, bu gezegeni boğucu sera tesirlerine neden olabilecek buharla doldururdu.
Toprak bir gezegeni yaşanılabilir kılabilecek bir öteki öge.
Toprak buzullar erirse suyu tutarak yeşerir ve mümkün felaketleri önleyebilir.
Farklı egzotik iklim durumlarını keşfederek, yakın gelecekte yaşanabilir bir gezegen bulma ve hakikat bir formda tanımlama talihimizi artırıyoruz.
Peki siz tüm kaynakları ile yaşanılabilir olsa da yarısı gündüz yarısı gece olacak olan ‘terminatör’ bir gezegende yaşayabilir miydiniz?