Aralık ayının birinci süreç gününde yut içinde iki değerli gösterge açıklandı.
GSYİH 3. Çeyrekte %0,9 oldu. 2018’in 4. Çeyreğinde %3, 2019’un birinci çeyreğinde %2,6 ve 3. Çeyrekte %1,5 daralan iktisat 3. Çeyrekte %0,9 büyüdü. İktisat bileşenlerindeki kesimlerden tarım %3,8, sanayi % 1,6 ve hizmet %0,6 büyüme gösterirken inşaat % -7,8 oranında daraldı.
Kurdaki rekor yükseliş ve büyümedeki daralma ile yıl içinde artan ihracat sayıları ise 3. Çeyrekte azaldı ve son sayılara nazaran;
2019’un birinci çeyreğinde İhracat %8,9, 2. Çeyreğinde %8,1 ve 3. Çeyreğinde %5,1 olurken ithalat ise birinci çeyrekte %-29,4, 2. Çeyrekte %-17,0 ve 3. Çeyrekte %7,6 oldu.
Tüketim harcamalarında ise hane halkı harcaması %1,5’te kalırken devlet harcamaları %7 oldu. Bu oran birinci çeyrekte %-4,7’ye %7,2 ve 2. Çeyrekte %-1,1’e %3,3 idi. 3. Çeyrekte hane halkı harcamalarında hafif artış olmasına rağmen devlet harcamaları epey yüksek oranda artmaya devam etti.
3. çeyrek sayıları büyüme tarafında kısmi toparlanma olduğunu gösterse de bunun istihdam ve işsizliğe şimdi yansımadığı da görülüyor ve %14’lere çıkan işsizlik oranında azalma olması için büyümenin de %4 oranına yaklaşması gerekiyor.
Bugün açıklanan bir öteki değerli bilgi ise imalat PMI oldu. Üretim ve yeniden buna bağlı olarak istihdam sonucunu da gösteren en değerli veri olan imalat PMI, Kasım’da 49,0’dan 49,50’ye yükselse de büyüme eşiğinin (50,0) altında kalmaya devam ediyor. İSO, data açıklamasında Nisan 2018 sonrası birinci sefer üretimde artış yaşandığına dikkat çekerken Ekim ayına nazaran yavaşlamanın azaldığını lakin müşteri talebindeki kırılganlık nedeniyle yeni siparişlerde yavaşlama olduğunu söz etti. Bunun yanı sıra, evvelki iki ay üst üste yaşanan istihdam artışının akabinde firmalar kasımda işgücü sayılarını azalttı.
Son yıllarda büyüme odaklı ekonomik yol izlenmesi ile cari açık da epey yükselmişti ve geçen yıl yaşanan kur şokunun akabinde dengelerde sert bozulma oldu. İthalatın azalması, dışa bağlı üretimin de azalmasına neden olurken ihracat ise yükseldi, fakat 3. Çeyrek gösteriyor ki siyaset yine büyüme üzerine odaklanmış. Bu noktada işsizlik, üretim ve cari açık kanadındaki istikrarın sağlanması da hayli güç ve feragat edilecek noktaların vatandaş üzerindeki toplumsal ve ekonomik sonucu giderek ağırlaşabilir.
