Orhan Coskun
İSTANBUL, 8 Temmuz (Reuters) – Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan haftasonunda Merkez Bankası (TCMB) Başkanı Murat Çetinkaya'yı görevden alırken, basında yer alan haberlere göre defalarca faiz indirmesi gerektiğini söylediklerini ancak kendisinin gereğini yapmadığını ifade etti.
Çetinkaya haftasonunda Cumhurbaşkanlığı kararı ile dört yıllık görev süresi dolmadan görevinden alındı. Yerine Haziran 2016'dan bu yana TCMB başkan yardımcısı olan Murat Uysal atandı. atanmasının ardından dün gece Asya piyasasındaki ilk işlemlerde dolar/TL Cuma günü 5.6345 olan kapanış seviyesinden 5.8245'e kadar yükseldi.
Ekonomistler ve bankacılar Uysal'ın Para politkası Kurulu'ndaki (PPK) para politikasında gevşeme yanlısı üyelerden biri olduğunu belirterek, Erdoğan'ın düşük faiz konusundaki görüşlerine Çetinkaya'dan daha yakın olduğunu belirttiler.
“Uysal'ın faiz indirimine Çetinkaya'ya göre daha sıcak olduğunu biliyoruz, ki zaten o nedenle Erdoğan onu TCMB Başkanı yapmıştır. İşi gerçekten çok zor” diyen kıdemli bir bankacı, “Bugüne kadar yaptıklarına bakılırsa faiz indirimi konusunda agresife yakın birkaç adım olacaktır. Boş olan başkan yardımcılığı ve Çetinkaya'dan boşalan pozisyona kendine yakın atamalar yapacaktır. Kolay değil işi” dedi.
Hürriyet'te hafta sonunda yer alan habere göre Erdoğan, Marmara Bölgesi milletvekilleriyle yaptığı toplantıda, TCMB Başkanı Murat Çetinkaya'nın görevden alınmasıyla ilgili değerlendirmelerde bulunarak, “Kendisine ekonomi toplantılarında defalarca faizi indirmesi gerektiğini söyledik. 'Faiz düşerse, enflasyon düşer' dedik. Gerekeni yapmadı. Aynı kulvarda değildik” dedi.
“Erdoğan'ın son açıklamaları Uysal üzerinde iyice gölge oluşturdu” diyen bir ekonomist ise, “Faiz indiriminde epey şahin olacak gibi” dedi.
G20 zirvesi sonrasında gelen açıklamaların ABD ile ilişkilerin düzeleceği beklentisi oluşturmasının ardından TL'deki satış baskısının yerini yerini değer kazançlarına bırakması ve küresel faizlerdeki düşüş eğiliminin yanı sıra yıllık enflasyonda gözlenen sert gerilemeye paralel TCMB'nin de bu ay itibariyle faiz indirimlerine başlayacağı tahmin ediliyor.
Ancak enflasyondaki düşüşün baz etkisi kaynaklı olması nedeniyle %24 seviyesindeki faizlerde yüksek indirim olası görülmüyordu.
Enflasyondaki düşüşe rağmen Türkiye'nin Rusya'da aldığı S-400 füzeleri nedeniyle ABD'nin Türkiye'ye yaptırım uygulama olasılığı, Erdoğan'ın başkanı görevden alması kaynaklı yatırımcı endişeleri ile birleştiğinde TL'de yeniden bir satış baskısına neden olarak faiz indirimlerini zorlaştırabilir.
Kıdemli bir ekonomist, “TCMB'nin bağımsızlığı konusunda tartışma hiç bitmezken, bazı kararlara direndiği belli olan Çetinkaya'nın gidip yerine çok da alışık olunmayan bir yöntemle yardımcılarından birini getirmek bağımızlık konusunu iyice ayyuka çıkaracak” diyerek, şöyle devam etti:
“Bir yandan bağımsızlık konusundaki şüpheler yükselirken diğer yandan muhtemel faiz indirimi beklentisini nasıl dengeleyecek ve piyasayı ikna edecek bekleyeceğiz. Sonuçta düşük faiz konusunda bazı taahhütleri olması lazım. Ankara'da faizin düşük olmasını en çok isteyen yetkililerden biri olduğunu bilmeyen yoktur.”
Erdoğan'ın faizlerin indirilmesi yönündeki çağrılarının baskın olduğu bir ortamda Uysal'ın TCMB'nin bir sonrak PPK toplantısına hazırlanmak üzere üç haftası bulunuyor. Bir sonraki PPK toplantısı kararları 25 Temmuz'da açıklanacak.
Geçen yıl dolar/TL'nin 7.24 ile tarihi zirveye yükselmesinde ABD ile ilişkilerin seyrinin yanı sıra hükümetin düşük faiz talebi ve TCMB'nin bağımsızlığına yönelik endişeler de oldukça etkili olmuştu.
TCMB tarafından yapılan yazılı açıklamada, “Başkan Murat Uysal yaptığı ilk açıklamada Bankamızın kanunla kendisine verilen görev ve yetkiler çerçevesinde temel amacı olan fiyat istikrarını sağlamaya odaklı para politikası araçlarını bağımsız bir şekilde uygulamaya devam edeceğini belirtti” denildi.
Uysal'ın para ve döviz piyasalarına hakim, piyasaların nabzını tutabilen biri olduğunu, bankacılık ve merkez bankacılığı açısından işin mutfağını bildiğini söyleyen üst düzey bir yetkili, “En güçlü yanlarından biri iletişim olacak. Piyasalarla çok daha fazla iletişim kurmayı tercih edecektir. Kendisini ve merkez bankasını piyasalara ve kamuoyuna güçlü şekilde anlatacaktır, bu görülecek. Uysal'a bir kredi açmak gerekiyor. Evet işi kolay değil ama piyasalar yaptıklarını görünce hızla onu kabul edecektir” dedi.
TCMB açıklamasında da Uysal'ın yeni dönemde fiyat istikrarı ve finansal istikrar hedefleri doğrultusunda uygulanacak politikalar ile ilgili iletişim kanallarının en üst düzeyde kullanacağı ve önümüzdeki günlerde bir basın toplantısı düzenleyeceği belirtildi.
Ekonomi bürokrasisinden bir yetkili de, “Uysal iletişim yanıyla öne çıkacaktır, piyasa elbette yapacaklarına bakacak ama Erdoğan'ın talepleri doğrultusunda adım atacak algısı daha koltuğa oturduğu anda üzerinde kaldı. İşi kolay değil. Evet düşük faizi savunuyor, bu bir sır değil” dedi.
