Can Sezer / Ebru Tuncay
İSTANBUL, 9 Temmuz (Reuters) – Meclise dün AKP tarafından gönderilen kanun taslağı şirketlerin bankalara olan borçlarını yeniden yapılandırmasına iki yıl süreyle kolaylıklar getirirken, sektör uzmanları getirilecek maddelerin çoğunun bankaların talepleri doğrultusunda olduğunu ve yapılandırmalarda bankaların önündeki engellerin bir kısmını kaldırdığını söylüyorlar.
Torba kanun tasarısıyla alacak yapılandırmanın vergi kaynaklı maliyetlerini azaltacak değişiklikler yapılıyor, kredi yapılandırma veya aktiften silmenin bankacılar için zimmet suçu sayılmasının da önüne geçilmesi en önemli değişiklik olarak tanımlanıyor. Sektör uzmanlarına göre yapılandırmalarda bankalara kolaylık gelmesine rağmen şirketlerin yapılandırmaya ne kadar uygun olduğu sürecin hızını belirleyecek.
Reuters'ta Mayıs ayında yer alan bir haberde, geçen yılki kur krizi dövizle borçlanan şirketlerin borç yükünü artırdığını ve ek hukuki düzenleme ihtiyacına vurgu yapmışlardı. şirketlerle yeniden yapılandırma müzakereleri hakkında bilgi sahibi sektör uzmanları, kredi yeniden yapılandırmalarının hızlanması için bankaların kamudan istediği değişikliklerin büyük bölümünün tasarıda yer aldığını, ancak kredi yapılandırmaların hızlanması için bankaların harekete geçmesi gerektiğini belirtiyor.
Ayrıca uzmanlar yeniden yapılandırmaların sonuçlanması için esas olarak borçlunun durumunun ve mali yapısının da kritik unsur olacağına dikkat çektiler.
Holdingler, enerji ve gayrimenkul başta olmak çok sayıda şirket geçen yıl kur kriziyle tepe yapan TL'deki değer kaybı ve ekonomideki yavaşlama sonrası borçlarını yeniden yapılandırmak zorunda kaldı. Bankalar sadece geçen yıl içinde en az 118 milyar lira tutarında krediyi yeniden yapılandırdı. Yapılandırmalar bu yıl da devam etti ancak güncel veri bulunmuyor. Yıldız Holding ve Doğuş'un bulunduğu büyük ölçekli bazı şirketler borçlarını yeniden yapılandırmayı tamamlarken, inşaat ve enerji sektörü başta olmak üzere birçok sektörde yapılandırılmayı bekleyen borçlar bulunuyor.
Bankacılık sektörünün ele aldığı yeniden yapılandırma yöntemleri arasında vade uzatmaktan, kredinin değerini düşürmeye, borçları alacaklı şirketin sermayesine çevirip bir fona devretmeye kadar çeşitli yöntemler bulunuyor.
Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak da sorunlu kredi tutarının daha yüksek olduğu enerji ve inşaat sektörlerinde kredilerin borç-hisse takası yöntemiyle iki fona devredilip kredilerin banka bilançolarının dışına taşınarak bilançoların temizleneceğini söyledi.
Enerji sektöründe sorunlu kredi tutarı ise 12-13 milyar dolar olarak belirtilmiş, yaklaşık 2 milyar dolar tutarında kredinin de enerji fonuna devredilebileceği ifade edilmişti. Ancak sorunlu kredi ve şirketlerin fona henüz devredilmedi. bankalar ve borçlu şirketlerin yanı sıra sorunlu kredilere yatırım yapmak isteyen uluslararası finans kurumları bulunuyor. Reuters'a değerlendiren bir yeniden yapılandırma uzmanı, “Yeniden yapılandırmaları hızlandırmak için bankaların ilettikleri çoğu talebin kabul edildiği görülüyor. Ancak yasa sonrası en problemli görülen bazı yapılandırmaların hızlanmasını beklemekle beraber kullanım artışı konusunda temkinliyim” dedi.
Sorunlu krediler konusunda bir sektör uzmanı da kanun taslağındaki yeni olan tek unsuru “yapılacak yapılandırmalarda zimmetin çalışmayacak olması” olarak nitelerken, yapılandırmaların çözüme kavuşmasının ise borçlunun durumuna bağlı olduğunu söyledi.
VERGİ İSTİSNALARI SAĞLANACAK
AKP tarafından meclise dün gönderilen tasarı bankacılık kanununa iki geçici madde ekleyerek yeniden yapıldırmalar üzerindeki vergi kaynaklı maliyetler düşürüldü.
Buna göre Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu'nun (BDDK) finansal sektöre olan borçların yeniden yapılandırılması yönetmeliği ve Türkiye Bankalar Birliği'nin (TBB) yeniden yapılandırma çerçeve anlaşması kapsamına giren yapılandırmalara iki yıl süreyle kolaylık getirilecek.
Yapılandırma anlaşmaları yargı harcı ve damga vergisinden, tahsil edilecek alacaklar Banka Sigorta Muamele Vergisi'nden (BSMV), kullandırılan krediler Kredi Kaynak Destekleme Fonu'ndan (KKDF) muaf olacak.
Ayrıca alacakların yapılandırılması kapsamında borçlu şirketlerin varlıklarını devralan bankaların varlıkları satışından elde edeceği kazançların en az yüzde 50'si kurumlar vergisinden muaf olacak. Borçluların bazı tip varlıklarının bankalara devri de KDV'den muaf olacak.
Bankacılık kanununa eklenen diğer bir madde ile aktif silme ve kredilerin yeniden yapılandırması banka yöneticileri nezdinde zimmet suçu oluşturmayacak.
Tasarıda uygulama iki yıl süreyle sınırlanıyor. Ancak cumhurbaşkanına süreyi iki yıl daha uzatma yetkisi veriliyor.
(Redaksiyon Birsen Altaylı)