ANKARA, 13 Ekim (Reuters) – Jeopolitik endişelerle 7,9550’ye kadar yükselerek yeni zirveyi test eden dolar/TL TCMB’nin devam eden sıkılaştırma ve normalleşme adımlarıyla destek buluyor.
TL ile gelişmekte olan ülke para birimleri arasında geçen hafta kuvvetli bir negatif ayrışma yaşanmış, bu ayrışmada jeopolitik endişeler ana belirleyici olmuştu. Jeopolitik gelişmeler arasında AB ile tansiyonun yeniden artması endişesi, Azerbaycan-Ermenistan gerilimi ve S-400 hava savunma sistemleri konusunda devam eden süreç yer alıyor.
Geçen hafta boyunca gelişmekte olan ülkelerden negatif ayrışarak değer kaybeden TL Cuma günü ve dün negatif ayrışma görülmedi.
TCMB’nin devam eden sıkılaştırma adımlarıyla piyasaya uyguladığı fonlamanın son maliyetini gösteren ağırlıklı ortalama fonlama maliyeti dün itibarıyla %11,93’e kadar yükseldi. TCMB’nin politika faizi %10,25 faiz koridorunun üst bandı %11,75, geç likidite penceresi faiz oranı ise %13,25 seviyesinde bulunuyor.
Verilere göre TCMB sıkılaştırmasını artık faiz koridorunun üst bandı (%11,75) ile GLP (%13,25) arasında şekillendiriyor.
TCMB sıkılaştırma adımlarının yanısıra dün TL cinsi zorunlu karşılıklara (ZK) ödenen faiz oranlarını, kredi büyümesi koşulu aranmaksızın 200 baz puan artırırken döviz cinsi ZK’da komisyonu yarı yarıya düşürdüğünü açıkladı. Cuma günü 7,9550 seviyesindeki tarihi zirvesine yükseldikten sonra yönünü sınırlı da olsa aşağı çevirdi. Bu düşüşte hem gelişmekte olan ülke para birimlerine yönelik Cuma günü görülen iyimser seyir hem de TCMB’nin sıkılaştırmasını swap adımlarına yayan kararı etkili oldu.
TCMB Cuma günü döviz karşılığı TL swap piyasasında TL faiz oranını %10,25’ten %11,75’e yükseltti. TCMB verilerine göre bankanın repo ile sağladığı fonlama tutarı yaklaşık 250 milyar TL seviyesinde. TCMB’nin BIST dahil swap stoku ise bankacıların hesaplamalarına göre yaklaşık 46,5 milyar dolar seviyesinde yani yaklaşık 345 milyar TL ile 250 milyar TL’lik açık piyasa fonlamasının da üzerinde.
Sıkılaştırmanın genele yayılması TL’de negatif ayrışmayı önleyen unsurlar arasında yer aldı. Öte yandan ilgili karar piyasada iki farklı beklentiyi de beraberinde getirdi. Bazı bankacılar swap faizinin politika faizi değil de üst bant faizi olarak belirlenmesinin bir sonraki PPK’da faiz artışı anlamına gelebileceğini düşünüyorlar. Bazı bankacılar ise bunun aksine kararların doğrudan faiz artışı yapmamak için alındığı kanaatindeler.
Dolar/TL bu sabah güne saat 08.51’de 7,8900 / 7,9030, euro/TL 9,3106 / 9,3271 seviyesinde bulunuyor. Sepet bazında TL ise aynı saatte 8,6001 / 8,6149 seviyesinde.
Enflasyon verilerine ilişkin endişeler de TL’de baskı unsuru olmayı sürdürüyor. TÜİK Eylül sonu itibarıyla yıllık enflasyonun %11,75 olduğunu açıklamasına karşın Johns Hopkins Üniversitesi’nden Steve Hanke Türkiye’de sokakta hissedilen enflasyonun %38 olduğunu belirtiyor.
İç piyasada bugün açıklanacak Ağustos ayı sanayi üretim endeksi takip edilecek. IMF’nin Türkiye’nin de dahil olduğu güncel makro tahminleri de bugün açıklaması bekleniyor.
Siyasi gündemde ise Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın partisinin genel merkezinde düzenlenecek MYK toplantısı ile CHP, MHP, HDP ve İYİ Parti TBMM grup toplantıları düzenlenecek.
ALTIN İTHALATI REKOR KIRDI, CARİ AÇIK YEP TAHMİNİNİ AŞIYOR
TCMB’nin dün açıkladığı verilere göre cari açık, Ağustos’ta altın ithalatındaki rekor artış ve pandemi döneminde turizm gelirlerindeki zayıf seyirle 4,6 milyar dolar oldu.
Bilkent Üniversitesi’nden Profesör Hakan Kara, para politikası ve cari denge arasındaki ilişkinin bu kadar güçlü olduğu bir dönem hatırlamadığını belirterek, “Bunun temel nedeni altın ithalatı. Yakın dönemde yaşanan hızlı para ve kredi genişlemesi altın talebini önemli ölçüde artırdı, bu da bir çeşit dolarizasyon olarak tanımlanabilir. Cari dengedeki bozulmanın önemli bir kısmı altın ithalatından kaynaklanıyor. Bu yıl altın ithalatı 20 milyar doları geçecek.” dedi. ayı sonu ve Ağustos ayının başında lokal yatırımcılar TL cinsi getirilerin düşük kalması nedeniyle döviz, altın ve bunları barındıran yatırım fonlarına yönelmişti. Lokaller ilgili dönemde üç hafta içinde 15,5 milyar dolar tutarında döviz ve altın cinsi mevduat artışına gitmiş bu talebin önemli bölümü de aslında altında yaşanmıştı.
TÜİK verilerine göre ilk 8 ayda altın ithalatı %119 artışla 16 milyar dolar oldu. Altın ilk 8 aylık verilere göre Türkiye’nin ikinci en yüksek ithalat kalemi haline geldi. Birinci sırada ise 18.9 milyar dolar ithalat gerçekleştirilen mineral yakıtlar yer alıyor. Bu kalem Türkiye’nin enerji maliyetini gösteriyor.
YEP’te 2020 için cari açık beklentisi ise Reuters anketindeki 33 milyar doların oldukça altında 24,4 milyar dolar seviyesinde bulunuyor. Bankacılar beklentinin aşılacağı konusunda hemfikirler. 5 yıllık kredi iflas takası primi (CDS) ise 500 baz puan civarında seyrediyor. 570 puandan düşüşe geçen CDS’te jeopolitik tansiyon nedeniyle yeniden yükseliş yaşanmaya başladı. CDS bugün saat 08.49’da 504 / 514 seviyesinde.