Bence Suudiler, Ruslar ve OPEC’in geri kalanının tekrar bir araya gelmesi hakkındaki en inandırıcı şey, bir toplantının gerçekleşeceği.
Ancak bunu takip edebilecek üretim kesintileri de dahil olmak üzere geri kalan her şey koca bir belirsizlik. Özellikle de günlük 15 milyon varil boyutundaki üretim kesintileri.
Dün ABD’li tacirler ABD ham petrol fiyatlarının 20 dolar altına yeniden inme ihtimaline karşı kendilerini hazırlarken, Başkan Donald Trump piyasadaki boğaları sevindirmeye karar verdi.
WTI Futures Weekly Chart
Korona virüsün yıkıcı etkilerinin büyümesiyle birlikte geçen hafta 6,6 milyon Amerikalı’nın (bir önceki rekor seviyenin iki katı) işsizlik ödeneği için başvurduğuna dair raporun ardından Wall Street’in çöküşe geçmesinden kısa bir süre sonra, Trump sadece hisseleri değil, ham petrol fiyatlarını da uçuşa geçiren birkaç tweet attı.
İlk tweet şöyleydi: “Az önce arkadaşım Muhammed Bin Salman’la konuştum, o da Rusya Başkanı Putin’le görüşmüş. Yaklaşık 10 milyon varillik kesinti yapmalarını bekliyor ve umuyorum. Bu miktar belki çok daha fazlasına çıkabilir ve gerçekleşmesi durumunda petrol ve doğalgaz endüstrisi için MÜKEMMEL olacak!”
İkinci tweet birincinin bıraktığı yerden devam etti: “….15 milyon varile kadar çıkabilir. Herkes için iyi (MÜKEMMEL) haber!”
Trump Nihayet Petrol Fiyatlarının Yükselmesini İstiyor
ABD başkanının piyasa ne zaman arz fazlalığı ya da OPEC içindeki uyumsuzluk yüzünden çökse pompa fiyatlarının ne kadar ucuzladığına yönelik mutlu tweetler atmak yerine nihayet fiyatların yükselmesi için kendi taraflarında olması şüphesiz ABD’li ham petrol üreticilerini de mutlu etmiştir.
Ancak ülkenin salgınla savaşta lideri konumundan OPEC arabuluculuğuna kayarken Trump küresel petrol arzının matematiğini gözardı etmiş gibi görünüyor.
Piyasa katılımcılarının büyük oranda bildiklerine göre Suudi Arabistan’ın üretimi şu an günlük 12 ilâ 12,3 milyon varil arasında. Krallık hedeflediği şekilde üretimini geçen aydan bu yana %30 artırdıysa bu güvenli bir bahis olur. Rusya’nın ise her gün yaklaşık 10,8 milyon varillik üretim yaptığı biliniyor.
Günlük 15 milyon varil, Suudi Arabistan ve Rusya’nın toplam üretiminin %65’i kadar bir kesinti demek olur. Geçen hafta günlük yaklaşık 12 milyon varil seviyelerinde ölçülen toplam ABD üretimi bile bu miktarın altında.
Suudiler daha önce Ruslar’la yaptıkları OPEC+ anlaşmalarında cömert bir şekilde paylarına düşenin üzerinde kesinti yapmışlardı. Bunun aksine Moskova, Mart’ta anlaşmayı sonlandırmadan önce üç yıldan fazla süren ittifak süresince kendisine verilen kotaları aşmamaya pek özen göstermedi.
Tepkili olan Riyad da bu noktadan itibaren rakiplerinden mümkün olduğunca çok pazar payı kapmak amacıyla üretimini maksimuma çıkararak dip fiyatlardan satış yaptı. Covid-19 salgınının talebi yok etmesi sebebiyle yaşanan arz fazlalığıyla Suudiler’in stratejisi birleşerek petrol fiyatları için kusursuz fırtınayı oluşturdu.
Trump iki taraf arasında bir uzlaşma sağlamaya yönelik çabalarından dolayı takdir edilmeli, ancak dünya çapında ham petrol stok tesislerinin neredeyse taşacak noktaya gelmesi, üreticiler arasında bir çeşit anlaşmanın – ya da kendi kendilerine getirilecek kotaların – kaçınılmaz olduğu anlamına geliyordu.
Ancak buna rağmen kimse Suudiler’in ya da Ruslar’ın 15 milyon bir kenara, 10 milyon varillik bir kesintiye bile ciddi bir katkı yapmasını beklememeli.
Aynı gün içinde Beyaz Saray’da gerçekleştirilen brifingde bu rakamları nereden aldığı sorusuna Trump “bana öyle dediler,” cevabını verdi ve ekledi:
Trump gelen ek soruları “tahmini”nin aracı olduğu anlaşmanın “kırılabilecek” olduğu şeklinde cevapladı ancak “iki tarafın da bir anlaşmaya varmak istediğine” inandığını ekledi.
Suudi Basın Ajansı Twitter üzerinden yaptığı açıklamada Başkan Trump ile Suudi Veliaht Prens Muhammed bin Salman arasındaki görüşmeleri doğruladı. Ajans aynı zamanda bin Salman’ın babası Kral Salman’ın, Rusya’yı da kapsayan genişletilmiş OPEC+ grubunun salgının yol açtığı talep yıkımının ortasında pyasanın nasıl desteklenebileceği konusunda yeni bir görüşme için toplanmasını talep ettiğini belirtti.
Tweette, “Krallık, petrol piyasalarında dengeyi yeniden sağlamak için adil bir çözüme ulaşmak amacıyla OPEC+ ülkelerini ve diğer ülke gruplarını acil bir toplantıya çağırıyor,” denildi. “Bu çağrı, Krallık’ın bu olağanüstü dönemde küresel ekonomiyi desteklemek için sürekli çabaları ile ABD Başkanı’nın ve ABD’nin müttefiklerinin talebi çerçevesinde yapılmıştır.”
Ancak Trump’ın verdiği izlenim, Suudi Ailesi ve Kremlin arasında ulaşılan anlaşmanın pek de kesin olmadığı yönündeydi. Kremlin sözcüsü Dmitry Peskov Russia Reuters’a yaptığı açıklamada Başkan Vladimir Putin’in Suudi liderlerle bir görüşmede bulunmadığını ve yakın zaman için böyle bir planının da olmadığını, ancak gerekli görüldüğü takdirde bir görüşmenin hızlı bir şekilde ayarlanabileceğini söyledi.
Suudi Yetkililere Göre Başkan Konuyu Abartıyor
ABD ham petrol benchmarkı West Texas Intermediate’ın %25’lik artışla kapanış öncesi bir noktada %30’a kadar yükseliş kaydetmesine rağmen Trump’ın tweetlerinden hemen sonra Twitter’a ve medyaya büyük bir şüphe hakim oldu. Londra bazlı Brent ise seansı %21’lik artışla kapattı.
Brent Futures Weekly Chart
Konuyla alakalı Suudi yetkililer Wall Street Journal’a yaptıkları açıklamada Trump’ın kesinti miktarlarını abarttığını belirtti.
Bir yetkili Journal’a yaptığı açıklamada “en iyi senaryoda, belki günlük altı milyon varillik bir kesinti olabilir,” dedi. “(Başkanın) bu rakamlara nasıl ulaştığını ya da bu rakamlarla hangi ülkeleri kastettiğini bilmiyorum.”
Transversal Consulting Başkanı ve Investing.com petrol köşe yazarı Ellen Wald Twitter’da şöyle yazdı: “Tabii ki ortada pek detay yok (10 milyon varil GÜNLÜK MÜ?) Ya da mesela bu miktar OPEC+ içinde dağıtılacak mı?”
Journal’ın Orta Doğu temsilcisi Summer Said ise tweetinde Suudi Arabistan’ın üretimini, ülkenin petrol tesislerine gerçekleştirilen saldırılar sonrasında Eylül 2019’daki miktar olan günlük 9 milyon varil altına çekmeyi planladığını söyledi.
Said aynı zamanda Suudiler’in ABD, Kanada, Meksika ve diğer G20 üyesi petrol üreticilerinin de kesintilere katılmasını istediğini belirtti.
ABD’li Üreticiler Arasında Anlaşmazlık
Ne olursa olsun, Journal Rusya olmadan bir üretim anlaşması olamayacağı ve diğer OPEC üyelerine henüz danışılmadığı konusunda Suudi yetkilileri kaynak gösteriyor.
Son kısım özellikle önem arz ediyor çünkü Kuzey Amerika’daki en az iki bölgenin — ABD’nin Teksas eyaleti ve Kanada —üreticilerinin kesintilere katılmaya hazır olduklarına dair işaretler var.
Reuters haberine göre, Kanada’nın Alberta eyaleti ABD’li yetkililerle petrol üretiminde olası bir işbirliği konusunu masaya yatırdı.
Teksas ise son dönemde en az iki üretici şirketin — Pioneer Natural Resources (NYSE:PXD) Co. ve Parsley Energy Inc. — eyaletteki diğer üreticileri üretimi kısmaya ikna etme çabalarıyla gündeme geliyordu.
Eyaletteki petrol üreticlerine kota getirme yetkisine sahip Teksas Demiryolları Komisyonu’nun (TRC) üyelerinden Ryan Sitton Twitter’da Rus Enerji Bakanı Alexander Novak’la “çok iyi bir görüşme” yaptığını belirtti.
Sitton tweetinde,” normalde rekabet içinde olsak da, #COVID19’un daha önce görülmemiş seviyede uluslararası bir işbirliği gerektirdiği konusunda hemfikiriz,” yazdı.
Ancak TRC’nin kayıtları Teksas’taki üretimin Ocak ayında 122,2 milyon varil olduğunu, yani günlük 4 milyon varilin biraz üzerinde olduğunu gösteriyor. Yapılacak bir anlaşmada çoğu üreticiden beklenilecek seviye olan %10’luk bir kesinti günlük sadece 400.000 varile denk gelir.
Durumu daha da karmaşık hale getiren bir diğer gelişme, Trump’ın Perşembe günü hükümetin ABD’li herhangi bir üreticiden kesintilere katılmasını talep etmeyeceğini ve Veliaht Prens bin Salman’a da herhangi bir kesinti teklifi yapmadığını söylemesi oldu.
Bu önemli bir açıklama çünkü ABD petrol endüstrisinin tamamı üretimini kısmayı istemiyor. Amerikan Petrol Enstitüsü planı eleştirirken, petrol devi Chevron’un (NYSE:CVX) CEO’su Mike Wirth işbirliği yapmayı kesin bir dille reddetti: “ABD’li şirketler petrolde üretim kesintilerine katılamaz.”
Trump Cuma günü Beyaz Saray’da petrol devleri Exxon Mobil (NYSE:XOM) ve Chevron’un üst düzey yöneticileri ile daha önce Trump’ın Suudi-Rus fiyat savaşına müdahale etmesini talep eden kaya petrolü üreticisi Continental Resources CEO’suyla bir araya gelecek. Bu görüşmelerde şirketlerin yeni OPEC+ anlaşmasına katılmasının gerekliliğinin masaya yatırılmayacağına inanmak zor.
Sonuç olarak, başta dikkat çektiğim noktaya geri dönelim: Gelecek OPEC toplantısının inandırıcı tek yanı, bir toplantının gerçekleştirilecek olması.
Açıklama: Barani Krishnan hakkında yazdığı menkul kıymetlerde ve emtiada bir pozisyon sahibi değildir.
