ANKARA, 17 Eylül (Reuters) – Suudi Arabistan'ın petrol üretiminin saldırı sonrası ilk öngörülenden daha kısa sürede eski haline geleceği haberi sonrası petrol fiyatları %5'in üzerinde gerilerken dolar/TL'de haber sonrası yönünü aşağı çevirdi.
Suudi Arabistan kesintiye uğrayan ham petrol üretimini, iki kaynağın Reuters'a verdiği bilgiye göre tahmin edilenden daha önce telafi edecek.
Son gelişmeler hakkında bilgi sahibi kıdemli bir Suudi yetkili, Suudi Arabistan'ın kaybolan 5.7 milyon varil üretimin %70'ini telafi etmeye yakın olduğunu belirtti. Aynı kaynak üretimin 2-3 hafta içinde eski seviyesine kavuşacağını da belirtti. Haberin ardından brent tipi ham petrol %5 civarında değer kaybetti. Arabistan'ın petrol tesislerine Cumartesi günü yapılan saldırının ardından bölgede askeri bir hareketliliğe ilişkin endişeler hem Türkiye ve hem de küresel piyasaları baskılamış TL de Türkiye'nin petrol ithalatçısı olması nedeniyle dün benzer para birimlerinden negatif ayrışmıştı.
Küresel düşük faiz beklentilerinin kuvvetlenmesi ve ticaret savaşlarına ilişkin iyimser beklentilerle geçen hafta 5.65'li seviyelere kadar gerileyen dolar/TL, TCMB'nin faiz indirimine gittiği hafta en son 5.69 seviyesinden işlem görmüştü.
Kur petrol piyasasındaki sert satış baskısı ile dün en yüksek 5.7425'i test etti. Bugün güne 5.73 civarında başlayan ve haber öncesi 5.72'nin hemen üzerinde bulunan dolar/TL 5.6950'ye kadar geriledi. Kur saat 1720'de 5.6965/5.6990 seviyesinde işlem gördü. Aynı saatte sepet bazında TL 5.9944/5.9986, euro/TL 6.2929/6.2949 seviyesinde.
Dün görülen negatif ayrışma bugün yerini pozitif ayrışmaya bıraktı. TL bugün gelişmekte olan ülke para birimleri arasında dolar karşısında en çok değer kazanan para birimi oldu.
Gelişmekte olan ülke piyasalarında dün Türkiye gibi enerji ithalatçısı ülke para birimleri ihracatçı olan ülke para birimlerinden daha kötü bir performans gösterdi. Bugün petrol fiyatlarının düşmesi sonrası aynı durumun tersi yaşandı.
Bir bankanın döviz masası işlemcisi, “Petrol fiyatlarında %5'in üzerinde düşüş yaşatan Suudi Arabistan'ın petrol üretiminin saldırı sonrası ilk öngörülenden daha kısa sürede eski haline geleceği haberi TL'yi de olumlu etkiledi. Türkiye'nin aynı sepette karşılaştırıldığı ülkelerin büyük bölümünün petrol ihracatçısı olması nedeniyle dün olanın aksine bugün TL'nin pozitif ayrıştığını görüyoruz” dedi.
Bankacı bölgedeki gerilimin piyasalarda izlenmeye devam ettiğine, ABD-İran gerilimin küresel piyasalardaki negatif etkisinin ise izlenmeye devam edileceğine dikkat çekti.
Piyasalarda Ortadoğu geriliminin haricinde Fed'den beklenen faiz indirimi ve Perşembe günü yapılacak olan ABD-Çin ticaret müzakerelerinin bir sonraki turunu da yakından izliyorlar.
Ekonomistlerin yaptığı hesaplamaya göre petrol fiyatlarında yaşanan her 10 dolarlık artış Türkiye'nin enerji faturasını yaklaşık 4 milyar dolar artırıyor. Ancak bu etki kontratlara göre zamana yayılıyor.
Öte yandan piyasalarda bu hafta ABD, İngiltere ve Japonya merkez bankalarının faiz kararları izleniyor. Küresel merkez bankalarının gerek faiz indirimi gerekse diğer adımlarla genişlemeci politikalarına devam etmesi öngörülüyor.
Özellikle ABD Merkez Bankası'nın (Fed) faiz indirimi ve ileriye dönük verilecek mesajların küresel piyasalarda ve gelişmekte olan ülke para birimleri üzerinde belirleyici olması bekleniyor.