Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası, esaslı bir bürokratik kurumdur. Özerk bir kurum olan TCMB, şeffaflık ve değerli misyonlar içeren bir yapısı olduğundan, bilhassa ekonomistler için itibarlı bir çalışma alanıdır. Son yıllarda lider değişimlerinin yanında insan kaynaklarının iç yapısındaki değişimler de dikkatlerden kaçmıyor.
Merkez Bankası, kanunla belirlenmiş birinci misyonu “Fiyat istikrarını sağlamakla” yükümlü iktisadın en kıymetli yapı taşlarındandır.
Son yıllarda birçok bahiste gündem gereci olan kurum, en çok da 2021 yılında üst idarede ve faizdeki değişimlerle gündeme gelirken, enflasyonda da yükselişle gözler önünde kalmaya devam ediyor.
İstanbul Finans Merkezi’ne taşınması da çok tartışma konusu olan TCMB’de değişimler son 2 yılla sonlu değil. Taşınma sürecindeki problemler ve dezavantajlar bilhassa medyada çok yer bulmuştu.
2020 yılında pandemi çıkışı enflasyona deva olması hedefiyle Murat Uysal yerine misyona getirilen Nacii Ağbal’ın 4 ayda vazifeden alınarak yerine Prof. Dr. Şahap Kavcıoğlu’nun getirilmesi çok konuşulmuştu.
Merkez Bankası’nın 92 yıllık tarihinde toplamda 25 lider (Guvernör) misyon alırken, bu liderlerin misyon mühleti ortalaması yaklaşık 1.217 gün olarak görülüyor. Merkez Bankası sayfasında, ‘Başkan (Guvernör), Cumhurbaşkanı kararıyla dört yıllık bir periyot için atanır. Bu müddetin sonunda tekrar atanabilir’ sözleri de bu bağlamda değerli oluyor. 2000’li yıllara kadar bakıldığında bu ortalama 1.245 gün yani yaklaşık 3,5 yıl olarak öne çıkıyor.
2000’li yıllarda 2001’de vazifeye gelen Süreyya Fedai ile birlikte bakıldığında vazife müddeti ortalaması 1.144 güne düşerken, ortalamada 2018 sonrası düşüş dikkat çekiyor: Son 5 yılda sayısal olarak bir Merkez Bankası Lideri ortalama 632 gün misyonda kalmış.
Gelelim başka tartışma konusuna dün gazeteci Barış Soydan’ın paylaşımı Merkez Bankası’nın İstanbul’a taşınma tartışmaları başlığında dikkat çekti.
Soydan, ek bilgi olarak, ‘Merkez Bankası’nda yalnızca İstanbul’a taşınmaya karşı dava açanlar değil Murat Uysal’ın başkanlığı periyodundan bu yana vazifelerinden alınıp başuzman, danışman üzere kızak vazifelere çekilenler de performans ödemesi alamadılar’ sözlerini kullandı.
Soydan’ın son paylaşımlarında ise Merkez Bankası’ndan yakın süreçte ayrılan ekonomistlere dikkat çekmesiyle biz de son yıllarda TCMB’nin ekonomistlerin gittiği şirketleri merak ettik.
Merkez Bankası eski ekonomisti olarak akademik çalışmalarıyla da dikkat çeken Prof. Dr. Ali Hakan Kara, eğitim alanında kalmaya devam ediyor. 2019 yılında TCMB’den ayrılan Prof. Dr. Kara, Bilkent Üniversitesi’nde “Para İktisadı, Makroekonomi, Merkez Bankacılığı Teorisi ve Siyaseti, Türkiye Ekonomisi” dersleri veriyor.
Kaynak: Bilkent
Soydan’ın verdiği isimler içinde birinci dikkatimizi çeken Selva Baziki oluyor. Baziki, memleketler arası iktisat yüklü ajans ve bilgi platformu hizmeti de bulunan Bloomberg’de misyonunu sürdürüyor.
Merkez Bankası’ndan ayrılıp yurt içinde kalarak çalışmaya devam eden iki ismin tıpkı şirket ve grupta olduğu görülüyor. Bu iş dünyası dinamikleri içinde olağan bir durum olurken, Çağlar Yüncüler araştırma departmanında yaklaşık 7 aydır yardımcı yönetici olarak misyon alıyor.
Yüncüler’in takım arkadaşı ve yöneticisi pozisyonunda bankasının başekonomisti de Davet Sarıkaya, yaklaşık 21 yıllık Merkez Bankası deneyimi sonrası 8 aydır özel bölümde vazife yapıyor.
Ekonomistlerin bir kısmının da yurt dışına kıymetli kurumlara gittiği görülüyor. 11 yıllık misyonu mühletince kıymetli periyotlarda piyasalar yöneticisi olan Doruk Küçüksaraç, 7 aydır PIMCO’da misyon yapıyor.
Eylül 2020’de yani Ağbal vazifeye gelmeden evvel 9 yıllık Merkez Bankası deneyimini sonlandırarak İngiltere’ye giderek iş hayatına devam ettiği görülen Hande Küçük, yaklaşık 1,5 yıldır Morgan Stanley’de misyon alıyor.
En son ayrılan olarak görülen Tolga Tİryaki de 23 yıldan fazla misyon yaptığı Merkez Bankası’ndan Ocak ayı prestijiyle ayrılarak IMF’de ‘deneyimli ekonomist’ olarak misyon almaya başlamış.
Önemli görülen bu değişikliklerin umarız devamı gelmez ve yılların yetişmiş iş gücünde, Merkez Bankası üzere gelenekleri olan kurumlarda ‘hafıza’ transferleriyle işleyiş devam edilir. Sizce?