ANKARA, 13 Nisan (Reuters) – Dolar/TL koronavirüs kaynaklı satış baskısıyla 6.7 etrafında dalgalı bir seyir izlerken swap sınırlamaları, TCMB’nin tahvil alımları ve küresel piyasalardaki seyir piyasalarda yakından takip ediliyor.
Küresel hisse piyasaları koronavirüs salgınının ekonomide yaratacağı tahribatla ilgili endişelerle geriledi.
Küresel olarak hükümetler merkez bankaları salgının neden olduğu ekonomide ani duruşa karşı bir çok tedbir açıkladılar. Ancak salgının ne kadar süreceği ve ekonomilerde ne kadar hasara yol açacağına ilişkin belirsizlik TL’nin de aralarında yer aldığı riskli varlıklardan çıkışı tetikliyor.
Sony Financial Holdings ekonomisti Hiroshi Watanabe, “Her ne kadar ABD Merkez Bankası (Fed) şimdilik finansal krizle ilgili endişeleri hafifletse de, ekonomi normale dönmekten çok uzak” dedi. haftanın son işlem gününde koronavirüs kaynaklı sert satış baskılarının ardından ekonomiye yeni döviz girdisi yaratabileceği beklentisini artıran IMF açıklamasıyla dolar/TL 6.6’ya doğru gerilemiş ancak bu düşüş de kalıcı olmamıştı.
Dolar/TL gece saatlerinde kur krizinin yaşandığı Ağustos 2018’de görülen 6.8’i test ettikten sonra saat 0913’te 6.7400/6.7450 seviyesinde işlem görüyor. Aynı saatte sepet bazında TL 7.0558/7.0624, euro/TL 7.3715/7.3797 seviyesinde.
Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) Türk bankalarının yabancı bankalar ile yaptıkları dolar-TL para takası işlemlerin hacmini tekrar kısıtlama kararı aldı. TL alım yönünde yapılan işlemlerin özkaynaklara oranı %1’e indirildi. ayrıca Türk bankalarının döviz alım – TL satım yönündeki kontratların büyüklüğünün özkaynaklara olan oranı %10 seviyesinden, vadesine 7 gün kalanlar için %1’e, 30 gün kalanlar için %2’ye indirildi. Vadesine 1 yıl kalan işlemler için ise %10 sınırı korundu.
BDDK swap sınırlamaları ilk kez Ağustos 2018 kur krizini ardından uygulanmaya alınmıştı. TL’nin değer kaybetmesini önlemek adına yabancıların dövizle TL likiditesi sağlamasını engellenmişti. Düzenleme TL’nin konvertibilitesini azalttığından oldukça eleştirilmişti. yaptığı hesaplamaya göre bankacılık sektörünün özkaynakları yaklaşık 100 milyar dolar düzeyinde. Böylece TL alım yönlü swap işlemlerinde limit 1 milyar doların altına, satımlarında ise 1 hafta için 1 milyar 30 gün için 2 milyar dolar, 1 yıl vade için ise 10 milyar doların altına inmesi gerekecek.
Bir bankanın döviz masası işlemcisi, “BDDK’nın yeni düzenlemesi Londra swap piyasası kullanım imkanının tam olarak ortadan kalktığı anlamına geliyor. Hesaplamamıza göre alım yönlü toplam swap 10 milyar doların biraz üzerinde. Bu 1 milyar doların altına gerileyecek. Yabancılar TL’de pozisyon almak için bu piyasayı kullanıyordu. Artık tek seçenekleri BIST bünyesinde işlem yapmak. Yabancı yatırımcı açısından spekülatif pozisyon alımları için kullanılan swap adımına sınırlama geldiği için TL’ye ilk aşamada destek gelir” dedi.
TCMB EŞİ GÖRÜLMEMİŞ HIZDA TAHVİL ALIYOR
Koronavirüs etkilerini sınırlamak için tahvil alımlarını artıracağını açıklayan TCMB’nin 30 Mart’tan beri alımları nominal 18.1 milyar TL, piyasa değeri olarak 24.2 milyar TL ‘ye ulaştı.
Piyasa değeri açısından 24 milyar TL’ye ulaşan bu alımın 15.6 milyar TL’sini İşsizlik Sigortası Fonu’ndaki Hazine tahvilleri kaynaklı Piyasa Yapıcı bankalar aracılığıyla yapılan alımlar oluşturdu.
Koronavirüs kapsamında kısa çalışma ödeneği başta olmak üzere alınan önlemlerle İşsizlik Fonu’nun nakit ihtiyacı artmış durumda. Fonun Şubat sonu itibarıyla büyük bölümü Hazine tahvillerinde 131.6 milyar TL bulunuyordu TCMB’nin bu alımlarda şu an belirlediği bir üst limit bulunmuyor. TCMB PY’lere belirlediği günlerde limit sağlıyor. Bugüne kadar geçen hafta 2 kez bu limit sağlandı.
TCMB 2019 sonundaki tahvil portföyünü 19 milyar TL’den bilançosunun %5’ine yani yaklaşık 32-33 milyar TL’ye çıkaracaktı. Ancak koronavirüs sonrası alımların önden yüklemeli gerçekleştireceğini açıklayan banka, %5 limitini yükseltebileceğini ve işsizlik fonu kaynaklı tahvil alımlarının limitlere dahil edilmeyeceğini belirtti.
Öte yandan TCMB’nin toplam rezervleri koronavirüse karşı alınan önlemlerin de etkisiyle Şubat sonundan beri $18.3 milyar düşüşle $89.6 milyara geriledi. bono piyasasında ise getirilerde yukarı yön TCMB’nin tarihinin en hızlı tahvil alımlarını gerçekleştirmesine rağmen sürüyor. Yıl başında tek haneye yaklaşan gösterge 10 yıllık tahvilde bileşik getiri Cuma günü son işlemde %13.59 bileşik seviyesindeydi.
Türkiye’nin beş yıllık kredi iflas takası (CDS) primi ise 650 baz puanı aşarak 2008 finansal krizden bu yana en yüksek seviyeye geldikten sonra 520/540 seviyesine gerilemiş durumda. CDS’ler yılbaşında 20 ayın en iyi risk iştahına işaret eden 240 puanda bulunuyordu.