ANKARA, 27 Mart (Reuters) – Koronavirüsün dünya genelinde insanları daha az temasla yaşamaya yönlendirmesi ve aynı yöndeki sınırlamaların ekonomik yansımalarına ilişkin endişeler TL cinsi yatırım araçlarında ve küresel piyasalarda sert satış baskıları yaşanıyor.
Dolar/TL bu hafta Eylül 2018’den beri ilk kez 6.60’ın üzerini test ettikten sonra merkez bankaları ve hükümetlerin açıkladığı önlemlerle 6.38’e kadar geriledi. Bu düşüş global piyasalarda da olduğu gibi geçici bir iyimserlik getirebildi.
Dalgalı bir seyir izleyen dolar/TL bu sabah saat 0904’te 6.4000/6.4100 seviyesinde işlem görüyor. Aynı saatte sepet bazında TL 6.7405/6.7534, euro/TL 7.0813/7.0975 seviyesindeydi.
Koronavirüs salgınını sınırlamak için alınan önlemlerin ABD’de ekonomiyi durma noktasına getirmesi ve toplu işten çıkarmalara yol açması nedeniyle ABD’de işsizlik maaşı başvuruları, geçen hafta 3.28 milyona yükselerek rekor kırdı. önce 1982 yılında 695,000 kişi ile rekor kıran işsizlik maaş başvuruları önceki hafta 282,000 kişi olmuştu.
ABD’de dün açıklanan veri sonrası kurda dalgalanma olsa da genel olarak küresel politika yapıcıların koronavirüsle mücadelede daha fazla destek önlemi açıklayacağı umutlarıyla piyasalarda değer kazanları gördüldü. Merkez Bankası’nın (Fed) sınırsız tahvil alımına giden kapsamlı önlemleri başta olmak üzere merkez bankaların ve hükümetlerin ekonomik etkileri sınırlamak adına attıkları adımlar ise bu satış baskını yavaşlatan en büyük etken konumunda. Fed emsali görülmemiş bir adım da atarak kurumsal krediler için doğrudan destek verecek. endeksinde sene başından bu yana görülen değer kaybı geçen hafta kapanışa göre %25’i buldu. Aynı dönemde bankacılık endeksindeki kayıp ise %29 oldu. Küresel borsalardaki değer kazançlarına paralel Salı günü BIST-100 endeksi %6, bankacılık %7.9 yükseldi. Dün ise BIST-100 endeksi’nde yükseliş %2.8, bankacılıkta %3.6 oldu.
Virüsün Türkiye’de de yayılımı devam ederken sosyal ve ekonomik hayat da her geçen gün daha da etkileniyor. Eğitime verilen ara 30 Nisan’a kadar uzatılırken Türkiye’de vaka sayısı dün gece itibarıyla 3,629’a ulaştı, 75 kişi de hayatını kaybetti. bu hafta yayımlanan bir analizde de dikkat çekildiği üzere koronavirüsün etkileri global ölçekte ülkelerin ekonomilerini altüst ederken, Türkiye’de de büyümeye ciddi etkiler bekleniyor ve turizm kaynaklı olumsuz etkilerin beklendiği ekonomide, birçok şirket üretimi sınırlıyor ya da ara veriyor. Hizmet sektöründe bir çok işyeri tamamen kapanmış durumda.
Özellikle büyümenin olası bir sokağa çıkma yasağı da hesaba katıldığında ikinci çeyrekte daha da etkilerin belirginleşmesi bekleniyor. Bakanı Süleyman Soylu dün “Hayat %80 seviyesinde durdu; 211,645 iş yeri şu anda kapalı” dedi. Sokağa çıkma yasağı sorusuna Soylu “Tam sosyal izolasyon her zaman gündemimizde” yanıtını verdi. Soylu bugünkü tedbirlerle salgının önüne geçilememesi tedbirleri artıracaklarını söyledi. yakından takip edilen bir diğer etki ise işsizlik. Prof. Seyfettin Gürsel işsizlikte etkinin Mart döneminden itibaren hissettirmeye başlayacağını ardından ise etkinin “Giderek bir tsunami boyutu” kazanacağını belirtiyor. sınırlarımaların yanında ekonomik etkileri azaltacak önlemler de hayata geçiriliyor. Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK), bankaların likidite karşılama oranlarını ve kalkınma ve yatırım bankalarının teminatsız borçların muhasebeleştirmesini belirleyen düzenlemeyi gevşetti. Bankası Başkanı Murat Uysal ise dün koronavirüs salgınının Mart sonu itibarıyla iktisadi faaliyeti etkilediğini ve finansal piyasaların ve aktarım mekanizmasının etkin çalışması için tüm araçların “güçlü şekilde” kullanılacağını söyledi. 100 baz puanlık faiz indiriminin de aralarında yer aldığı son 1 haftaki adımları sonucunda dün açıkladığı verilere göre brüt rezervleri 1 haftada 104 milyar dolardan 93.5 milyar dolara geriledi. Bu düşüşün 5 milyar dolarlık kısmı TCMB’nin ZK aracılığıyla döviz likiditesi serbest bırakmasından geldi.
Bugün ise iç piyasada TÜİK Mart ayı ekonomik güven endeksi verisi takip edilecek, dış piyasalarda ise öncü enflasyon göstergerileri izlenecek.
TL yılbaşından beri bakıldığında; ruble, peso, real ve rand ise kıyaslandığında daha iyi bir performans gösteriyor. Bankacılar bu gelişmede kamunun artan döviz arzı ve petrol fiyatlarındaki sert düşüşün belirleyici olduğunu belirtiyorlar.
Tahvil bono piyasasında ise getirilerde yukarı yön sürüyor. Yıl başında tek haneye yaklaşan gösterge 10 yıllık tahvilde bileşik getiri son işlemde önceki gün %13.22 seviyesindeydi.
Türkiye’nin beş yıllık kredi iflas takası (CDS) primi ise Cuma günü 580 seviyesini aştıktan sonra bugün 420/440 puan civarında bulunuyor. CDS’ler yılbaşında 20 ayın en iyi risk iştahına işaret eden 240 puanda bulunuyordu.
