Türkiye’de ismi konulmamış ekonomik kriz sürerken, global enflasyonun düşmüyor oluşu da üzerine tüy dikiyor. Dünyada merkez bankalarının yüksek enflasyonu gereğince ciddiye almaması sonucunda geçen yıldan beri kriz boyutuna ulaşan ekonomik durum, atılan adımlara karşın şimdi güzelleşmiş değil. Pekala enflasyondaki bu inadın sebebi ne olabilir? İşte Wall Street Journal’ın yayımladığı yeni haberin ayrıntıları… 👇
Kaynak: https://www.wsj.com/articles/why-infl…
Yüksek enflasyondan ülkece bıkmış olsak da aslında dünya da birebir sıkıntıdan mustarip. Biz kademe olarak fazla olsak da bu global enflasyon da pek düşecek üzere görünmüyor.
Özellikle de geçen yıl enflasyon konusunu hafife alan merkez bankaları bu defa tıpkı yanlışa düşmek istemiyor. Bu bakımdan enflasyonun keskin bir halde yükseleceğine dair öngörülerde bulunurken daha fazla faiz artışı olacağı ve faiz oranlarının bir mühlet daha yüksek kalacağı konusunda uyarıyor.
Yetkililer son bir yıldır yüksek enflasyonla gayret etmelerine karşın hala zafere yaklaşmış değiller.
ABD ve Avrupa’da arşa çıkan güç ve besin fiyatlarında bir düşüş görülse de enflasyon bedelleri yüzde 5’in üzerinde seyretmeye devam ediyor. Ek olarak Atlantik’in iki tarafında da fiyatlar hala yüksekken düşmesine daha çok yol olduğu düşünülüyor.
Gelinen noktada ise merkez bankaları düşünceli bir konumda kalıyor zira yüksek enflasyonla baş etmek için daima artış gösteren faiz oranları resesyon riskini artırıyor.
Yüksek faiz oranlarının emlak piyasasına istikrar kazandırırken işsizlik oranlarının düşmesine imkan tanıdığı gerçek olsa da hedeflenen yüzde 2’lik enflasyon bedellerine ulaşmak için daha fazlasına muhtaçlık var. Lakin tek bir yanlış hareket resesyona sebep olabilir.
İrlanda Merkez Bankası’nın eski lideri Stefan Gerlach global enflasyonun bugün geldiği noktanın geçen yıl atılan yanlış adımlar olduğunu ileri sürüyor.
En büyük sebep olarak da enflasyonun yetkililer tarafından gereğince ciddiye alınmamış olması görülüyor. Siyaset yanılgıları ve enflasyona geç reaksiyon verilmesi hükümetlerin prestijini da zedeliyor. Bu noktada ise yanılgıya yer kalmadığı üzere gayrete devam etmenin değeri artıyor.
ABD Merkez Bankası geçen hafta faiz oranlarını sabit tutma kararı alsa da önümüzdeki aylarda iki defa daha artış yaşanacağının sinyalleri verildi. Şu anki oranlar ise son 22 yılın en yüksek düzeyine çıktı.
Ayrıca Fed yayımladığı 6 aylık para siyaseti raporunda emlak piyasası dışında temel hizmetlerde enflasyonda düşüş ve gevşeme belirtileri görülmediğini belirtti.
ABD’nin açıklamalarını takiben Avustralya ve Kanada merkez bankaları da yatırımcıları şaşırtarak faiz oranlarını artırdı. Avrupa Merkez Bankası da benzeri bir adım atarken durmayı düşünmediklerini lisana getirdi.
Ekonomi bu formda karmaşık sinyaller verirken merkez bankaları da yeni bir periyoda giriyor: Enflasyonu hafife alma yanlışına düşmeden yapılan faiz artışlarının ekonomilere sirayet etmesini beklemeleri gerekiyor.
Beklemeyi yanlışsız bir karar kılan birinci neden ise pandemi sırasında hane halkı ve işletmelerin biriktirdiği tasarrufların harcamaları desteklemesi ve yükselişte olan borçlanma maliyetlerine olan tesiri gösterilebilir. Böylelikle tasarruflar tükenirken harcamalar düşecek ve enflasyon da bir düşüş sürecine girecek.
Küresel enflasyonun bir türlü düşmek bilmemesinin öteki bir sebebi ise pandeminin tesirlerinin hala devam ediyor oluşu.
Çin’in global iktisat sahnesine yeni yeni dönmüş olmasının olumlu tesirleri olacak olsa da bu kapanma bugüne dek gelen yüksek enflasyon bedellerinin sebeplerinden biri. Fakat Çin iktisadının geri dönüşü, global ekonomiyi âlâ istikamette etkilerken yeni teşvik tedbirleriyle birlikte büyümeye ivme kazandırabilir.
Dolayısıyla şu an merkez bankalarının ana gayesi geçmişteki yanlışları düzelterek ekonomik istikrarı müdafaaya yönelik. Lakin atılan adımların tesirinin asıl olarak önümüzdeki iki yıl içinde görüleceğinin altı çiziliyor.
Avrupa Merkez Bankası’nın bu görüşüne karşı olarak ise bilhassa Fed yüksek faiz oranlarının tesirinin beklenenden süratli sirayet ettiğini öne sürüyor. Bunun sebebi olarak da atılan adımların yatırımcıları yüreklendirerek süratli bir biçimde reaksiyon vermelerini sağladığı gösteriliyor.
Yüksek faiz oranlarının ekonomilere süratli tesir etmesinin bir öteki değerli sebebi ise hane halkı ve işletmelerin yüksek fiyatların getirdiği bu “yeni dünyaya” adapte olmaları.
Dolayısıyla eskinin istikrarlı ve düşük enflasyonuna dönmenin bu saatten sonra çok şeye mal olabileceği korkusu da artmış durumda. Bu değişikliklerin getirdiği yeni enflasyonist tavrı kırmanın dermanı olarak da merkez bankalarının daha agresif davranması gerektiği savunuluyor.
Bahsettiğimiz birtakım olumlu gelişmelere rağmen Apollo Küresel Management’tın baş ekonomisti Torsten Slok “yüzde 5’lik enflasyonun hala çok yüksek” olduğunun altını çiziyor.
‘Ne yazık ki piyasalar Fed’in enflasyonu yüzde 2 oranına düşürme isteğini gereğince takdir etmiyor.’
Bu noktada yatırımcıların yüksek faiz oranlarına hala kuşkulu yaklaştığı ve ilerleyen devirde düşüş talep edecekleri sonucu çıkarılıyor. Lakin birçok ekonomist, bu türlü bir teşebbüsün gerçekleşmesini yanılgı olarak addediyor.
Peki bu hususta siz neler düşünüyorsunuz? Yorumlarını bizimle paylaşmayı unutmayın! 👇
