(Görüş ve ayrıntılar eklendi)
ANKARA, 26 Ağustos (Reuters) – ABD-Çin ticaret savaşında gerilimin artmasıyla yuan spot piyasada 11 yılın, illikit işlemlerde ise tarihi dip seviyesini test ederken yatırımcıların riskten kaçışıyla, illikit piyasada dolar/TL'nin de gece saatlerinde kalıcı olmayan 6.47 seviyesini test etmesine neden oldu.
Dolar/TL Cuma günü ABD Merkez Bankası (Fed) Başkanı Jerome Powell'ın Jackson Hole konuşması sonrası 5.75 civarında işlem görürken günün ilk saatlerinde, 30 dakikadan kısa sürede, bu seviyelerden 6.47'ye kadar yükseldi.
İllikit piyasada 6 seviyesinin üzerinde kalıcı olmayan dolar/TL güne 5.80'li seviyelerde başladı.
Dolar/TL saat 0850'de 5.8215/5.5350 seviyesinden işlem gördü. Aynı saatte sepet bazında TL 6.1536/6.1685, euro/TL 6.4857/6.5014 seviyesindeydi.
Bankacılar küresel piyasalardaki satış baskısının kuvvetli olduğu, TL'de likiditenin olmadığı gece saatlerinde stop loss işlem emirlerinin çalıştığını, bunun da TL'de ani bir hareketi beraberinde getirdiğini söylediler.
Yuan, dolar karşısında 7.1850'ye kadar tırmandıktan sonra Çin Merkez Bankası'nın yuan işlem bandının orta noktasını görece düşük ve bir önceki seans ile neredeyse yatay olan 7.0570 seviyesinde belirlemesi piyasaları biraz rahatlattı.
Yatırımcılar ABD'nin Çin'den ithal ürünlerden aldığı gümrük vergilerini artırma açıklamasının ardından Çin'in ihracatçı şirketleri desteklemek için yuanın değer kaybına göz yumacağından endişe ediyorlardı. ABD'den ithal 75 milyar dolar tutarındaki ürüne ek gümrük vergisi getireceğini açıklamasının hemen ardından Trump'ın Çin'den ithal 550 milyar dolar değerinde ürüne yönelik %5 ek gümrük vergisi açıklamasıyla Wall Street Cuma günü keskin düşüş kaydetti.
Bir bankanın döviz masası işlemcisi, “ABD-Çin ticaret savaşlarında yuanın tarihi düşük seviyeyi görmesi yatırımcıların riskten kaçışını tetikledi. Bu yen/TL'de zarar kes (stop-loss) işlemleri gece saatlerinde tetiklemiş görünüyor. Bu da dolar/TL'yi bir kaç dakika içinde 5.75'li seviyelerden 6.40'lara taşıdı. Ancak bu kalıcı olmadı” dedi ve ekledi:
“Burada önemli olan iki nokta var. Birincisi Çin'in spot piyasada para birimini daha fazla değer kaybetmesine müsade etmeyeceğini göstermiş olması. Bu trend küresel risk algısının bir miktar yatışmasına neden olmuş görünüyor.” dedi.
Yuan, dolar karşısında 7.1850'ye kadar tırmandıktan sonra Çin Merkez Bankası'nın yuan işlem bandının orta noktasını görece düşük ve bir önceki seans ile neredeyse yatay olan 7.0570 seviyesinde belirlemesi piyasaları biraz rahatlattı. işlem hacimlerine de dikkat çekerek, “İkinci önemli olan konu ise TL'deki sıçramada yaşanan toplam işlem hacminin düşüklüğü. Güniçinde milyar dolarlı rakamlarla ifade edilebilecek hacim dün gece 6.40'lara geldiğimizde milyon dolarlarla ifade edilen hacimlerde gerçekleşti buda hareketin stop-loss emirleriyle hacimsiz yaşanan bir süreç olduğunu gösteriyor. Bugüne baktığımızda yuanın seviyesi riskin önemli bölümünü bertaraf etse de ABD Çin ticaret savaşı önümüzdeki dönemde de küresel riskten kaçışı ve TL'deki değer kayıplarını tetikleyebilecek bir etken ve her geçen gün kuvvetleniyor.”
Bankacılar küresel piyasalarda endişelerin güvenli liman talebini tetiklediğine dikkat çektiler.
Yatırımcıların parayı hisse senetlerinden tahvil, altın ve güvenli liman para birimleri gibi daha az riskli varlıklara kaydırmaya devam etmesi durumunda, finansal piyasalar yakın gelecekte zorlu bir seyir izleyebilir.
ABD'nin 10 yıllık hazine tahvil getirisi US10YT=TWEB 2016 ortasından bu yana en düşük seviyesine gerilerken, altın riskten kaçışın etkisiyle Nisan 2013'den bu yana en yüksek seviyesini gördü.
Küresel riskten kaçış algısı Brent ham petrolünün en yakın vadeli varil fiyatını LCOc1 58.24 dolar ile 15 Ağustos'tan bu yana en düşük seviyeye taşırken altın ise güvenli liman varlıklara olan talebi canlandırmasıyla altı yılın yeni zirvesini gördü.
Piyasalarda takip edilen ve TL'de satış baskısı yaratan diğer konuların başında ise TCMB'nin yaklaşan faiz kararı ve Suriye gerilimi geliyor.
Suriye'de Beşar Esad'a karşı savaşan muhaliflerin elindeki son büyük toprak olan İdlib vilayeti sınırlarında başlayan taarruz on binlerce sivilin Türkiye sınırına doğru kaçmasına yol açtı.
Bankacılar Suriye'de sahada özellikle de Fırat'ın doğusunda askeri hareketliliğin nasıl bir sürece işaret edeceğini yakından izliyorlar. Bu kapsamda Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan'ın da Rusya'ya yarın gerçekleştireceği ziyaret de yakından izleniyor.
Ayrıca Cumhuriyet gazetesinde yer alan haberde,”Yüksek Askeri Şura’da (YAŞ) Türk Silahlı Kuvvetleri’nde yapılan tasfiyenin ardından, göreve devam eden 5 generalin de istifa dilekçelerini verdiği öğrenildi. İstifa edenler arasında İdlib’den sorumlu komutan ve komutan yardımcısı da bulunuyor” denildi.
Haber ile ilgili resmi bir açıklama yapılmadı.
Tahvil piyasasında ise gösterge 10 yıllık tahvilin ortalama bileşik faizi 9 Ağustos Cuma günü %14.98 seviyesindeydi. Bu tahvilde 23 Ağustos Cuma günü ise ortalama bileşik faiz %16.78, valörde son işlem %16.72 oldu.
İki yıllık gösterge tahvilin bileşik faizi ise 9 Ağustos'ta spot kapanışta %15.22 seviyesindeydi. 23 Ağustos Cuma günü ise son işlem ise %16.25 bileşik seviyesinden gerçekleşti.
Bu verilere göre ABD'de görülen ve ABD ekonomisi için resesyon endişesi olarak yorumlanan ters verim eğrisi Türkiye'de ise geçen hafta itibarıyla yerini yatay bir seyre bırakmış oldu.