(Ayrıntılar eklendi)
Nevzat Devranoglu / Tuvan Gumrukcu
ANKARA, 30 Eylül (Reuters) – Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak tarafından açıklanan Yeni Ekonomi Programı'nda (YEP) bu yıl büyüme beklentisi %0.5'e revize edilirken, önümüzdeki üç yıl için %5 büyüme öngörüldü. YEP'te program boyunca enflasyonda kalıcı düşüş, ödemeler dengesinde ise büyümeye rağmen üç yıl boyunca dengeye doğru gerileyen bir çerçeve esas alındı.
Albayrak'ın Ankara'da açıkladığı bu yıla ilişkin güncellenen ve 2020-2022 yıllarına ilişkin tahminleri içeren Yeni Ekonomi Programı'nda büyüme tahmini 2019 için %2.3'ten %0.5'e aşağı revize edilirken, 2020 için %3.5'tan %5'e yükseltildi, 2021 ve 2022 için büyüme tahmini de %5 olarak belirlendi.
Albayrak, geçen yılki YEP'te 2019 ve 2020 yıllarını dengelenme dönemi olarak adlandırdıklarını hatırlatarak, aralarında iki seçim ve iki kur atağının da olduğu dönemin getirdiği olumsuz tabloyu bir yıllık sürede geride bıraktıklarına dikkat çekti.
“Ekonomide yumuşak inişi sağladık” diyen Albayrak dengelenme kazanımlarını koruyacaklarını, bir süre daha bu süreci sürdürdükten sonra ikinci faza geçeceklerini, sürdürülebilir bir büyüme stratejisi izleneceğini söyledi.
Yıl sonu TÜFE tahmini 2019 için %15.9'dan %12'ye revize edildi. Yıl sonu TÜFE tahmini 2020 için %9.8'den %8.5'e revize edilirken 2021 için %6.0, 2022 için %4.9 olarak belirlendi.
“Ekonomide temel mücadele alanlarımızın başında enflasyon geliyor” diyen Albayrak enflasyonda 2020-2022 hedefleri doğrultusunda para-maliye eşgüdümünün öncelikli olmaya devam edeceğine dikkat çekti.
Albayrak rekabet ve verimliliği artıracak dönüşüm adımlarını sürdüreceklerini bu kapsamda Hal ve perakende yasasını en kısa sürede hayata geçirmeye çalışacaklarını belirtti. Albayrak ayrıca kamunun kontrol ettiği fiyatlarda yapılan artışlarda mevcut enflasyon yerine YEP öngörülerindeki tahminlerin baz alınabileceğini de açıkladı.
Bütçe dengesi/GSYH tahmini 2019 için %-1.8'den %-2.9'a revize edilirken 2020 ve 2021 %-2.9, 2022 %-2.6 olarak belirlendi.
“Bütçe açığını her halûkarda %3'ün altında tutacağız” diyen Albayrak, lüks tüketim ithalatına yönelik tedbirlerin 2021'e kadar devam edeceğini, ithal ara malı üretim çalışmalarına hız kazandırılacağını da belirterek, “Tüm ekonomide cari denge öncelikli uygulamalara devam edeceğiz” dedi. Albayrak “Üretime dayalı dönüşümü finanse etmek için gerekirse önümüzdeki dönemde de bütçe kullanacağız” diye konuştu.
Cari denge/GSYH tahmini 2019 için %-3.3'ten %0.1'e revize edilirken, 2020 için %-2.7'den %-1.2'ye revize edildi. Cari denge/GSYH 2021 için %-0.8, 2022 için sıfır tahmin edildi.
“Tabi ki büyüme hedeflerimizin de ekonomideki toparlanmanın sonucu olarak cari dengede açık vereceğimizi biliyoruz. Ancak bu açığı dış finansman ihtiyacının makul kalacağı seviyelerde tutacağız” diyen Albayrak, Türkiye Varlık Fonu'nun da büyümeye rağmen cari açığın sınırlı kalmasında rol oynayacağını söyledi.
Albayrak, “Türkiye Varlık Fonu, cari işlemler dengesini güçlendirecek, ülkenin stratejik hedeflerini ve finansal piyasaların gelişmesini destekleyecek ve özel sektör iş birliklerine dayanan sabit sermaye yatırımları yapacaktır” dedi.
Analistler hükümetin cari dengede %5 büyümeye karşın azalış trendini ise soru işaretleriyle karşıladı.
BlueBay Asset Management'tan Timothy Ash, cari açık ve büyüme verileri “tutarlı ya da uyumlu görünmüyor” derken bunun petrol fiyatlarında beklenmeyen bir düşüşle mümkün olabileceğini söyledi.
İŞSİZLİK HER YIL 1 MİLYON AZALTILACAK
Albayrak işsizlik tahmini 2019 için %12.9, 2020 için %11.8 2021 için %10.6, 2022 için %9.8 olarak açıkladı. Albayrak Program dönemi boyunca istihdamın yıllık ortalama 1.08 milyon artacağını, işsizliğin azaltılacağını söyledi.
Son bir yıldaki istihdam kaybının üçte ikisinin inşaat sektöründen kaynaklandığına dikkat çeken Albayrak, istihdamda beklenen iyileşmeyi bu yıl göremediklerini, önümüzdeki yıllarda genç işsizliği düşürmeye de odaklanacaklarını belirtti.
Albayrak konuşmasında YEP'in finansal istikrar alanında atılacak adımlarla da destekleneceğine dikkat çekerek, dolarizasyonun azaltılmasının, tasarruflarının artırılmasının, kredi kanallarının açılmasının finansal istikrar için başlıca çalışma alanları olacağını söyledi.
Bankaların aktif kaliteleri için “yeni başlangıç 2020 olacak” diyen Albayrak, İstanbul Finans Merkezi'nin ise 2021 sonuna doğru devreye alınacağını söyledi.
“NPL'lerle ilgili reform niteliğinde bir adım attık, bankalar için temiz bir sayfayı önümüzdeki dönemde göreceğiz” diyen Albayrak, halka arzları vergi indirimleriyle güçlendirileceğini bankaların ise yeni sayfayla finansman sağlama işine döneceklerini düşündüklerini söyledi.
* YEP temel ekonomik büyüklük tahminleri için –> YEP merkezi yönetim bütçesi tahminleri için –> YEP kamu kesimi genel dengesi tahminleri –> bildiren Tuvan Gümrükçü, Nevzat Devranoğlu; Haberi yazan Can Sezer; Redaksiyon Birsen Altaylı/ Behiye Selin Taner)