(Ayrıntılar eklendi)
ANKARA, 27 Aralık (Reuters) – Resmi tanıtımı bugün yapılacak olan elektrikli yerli otomobilin üretimi için Bursa'da yılda 175,000 araç kapasiteli bir fabrika kurulacak ve 22 milyar lira yatırım yapılacak.
Yerli otomobilin bugünkü tanıtımı öncesinde Resmi Gazete'de projenin alacağı teşvikler hakkında cumhurbaşkanı kararı yayımlandı.
Buna göre üretim tesisi 4,323 kişiyi istihdam edecek. Projenin ortaklarının 150 milyon lira olan sermayesini şirket sermayesini 2023 sonuna kadar 3.5 milyar liraya yükseltmesi gerekecek.
TOGG, geçen yıl Ağustos ayında Anadolu Grubu, BMC, Kök Grubu, Turkcell TCELL.IS , Zorlu Holding ve Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği'nin (TOBB) ortaklığıyla kuruldu. TOBB'un şirkette %5, diğer ortakların %19 payı bulunuyor.
Geliştirilen araç C segmenti olarak adlandırılan büyüklükte ve arazi kabiliyeti de olan yerden yüksek binek araç anlamına gelen SUV kategorisinde yer alacak. Bu hafta paylaşılan resimlere göre ön ve arkada iki elektrikli motorla tahrikli olacağı görülen aracın ürün gamı 2030 yılına kadar 5 modele çıkacak.
Avrupa'nın başlıca binek ve ağır ticari araç üretim merkezlerinden biri olan Türkiye'de bir düzineden fazla otomobil üreticisi bulunuyor. Araçların bazıları yurtdışında geliştirilip Türkiye'de üretilirken, Tofaş'ın ürettiği Egea gibi ağırlıklı Türkiye'de bulunan arge ekiplerinin ürettiği araçlar da bulunuyor.
Tamamen yerli bir otomobil geliştirilmesi ise Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan tarafından birkaç yıl önce gündeme getirildi, seçim döneminde kampanya malzemesi olarak da kullanıldı. Erdoğan Kasım 2017'de ise TOGG'u oluşturacak şirketler yapılan protokol töreninde 2021'de ticari satışa başlanmasını istemişti.
VERGİ TEŞVİKLERİ/ALIM GARANTİSİ
Resmi Gazete'nin bugünkü sayısında yayımlanan Cumhurbaşkanı kararına göre, projenin başlangıç tarihi 30 Ekim 2019 olarak alındı. Yatırımın süresi; başlangıç tarihinden itibaren 13 yıl olarak belirlendi. Yatırımın bu süre içinde erçekleştirilememesi halinde Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tarafından bu sürenin yarısı kadar ek süre verilebilecek.
Karar kapsamında, projeye, gümrük vergisi, KDV istinası ve iadesi, vergi indirimi, 10 yılla sınırlı olmak üzere gelir vergisi stopajı, azami tutar sınırı olmaksızın 10 yıl süreli sigorta primi işveren hissesi destekleri ve azami 360 milyon TL'ye kadar nitelikli personel desteği ile yatırım yeri tahsisi ve alım garantisi destekleri verilmesi öngörülüyor.
Alım garantisi, belirlenecek esaslar çerçevesinde DMO tarafından 31 Aralık 2035 tarihine kadar 30,000 elektrikli otomobil için uygulanacak.
Karar çerçevesinde, 4,323 ilave istihdam sağlaması öngörülen yatırım için 300 nitelikli personel istihdam edilecek.
Nitelikli personel desteği, her bir nitelikli personel için asgari ücretin aylık brüt tutarının yirmi katını geçmemek üzere beş süreyle sağlanacak.
Verilecek desteklerden, kurumlar vergisi kanunu kapsamında yatırıma katkı tutarı, 31 Aralık 2032 tarihine kadar azami 960,000 adet araç için kullanılmak üzere, hak edilen yatırıma katkı tutarının %56.5'ini geçemeyecek.
Yatırıma katkı tutarı, üretilen araçların ilk iktisabı dolayısıyla ödenen ÖTV'nin takvim yılının üçer aylık dönemleri itibarıyla mükelleflere tamamen, nakden ya da vergi borçlarına mahsuben ödenmesi suretiyle kullandırılabilecek.
Karara göre, yatırım için, bir veya daha fazla aracı kurumdan 31 Aralık 2027 tarihine kadar kullanılacak yatırım kredileri için ödenen faiz veya kâr payının %80'i, gerçekleşen sabit yatırım tutarının %13'ünü aşmamak üzere bakanlıkça karşılanacak.
Yatırım kapsamında kullanılacak faiz ve/veya kâr payı destekli kredi miktarı, faiz ve/veya kâr payı desteklerinin başlayacağı tarih itibarıyla gerçekleşen sabit yatırım tutarının yüzde 50'sini geçemeyecek.
Karar çerçevesinde, 4,323 ilave istihdam sağlaması öngörülen yatırım için 300 nitelikli personel istihdam edilecek.
Karar hükümlerine göre, öngörülen yatırımın gerçekleşmesi amacıyla 31 Aralık 2023 tarihine kadar en az 3.5 milyar TL tutarında nakit sermayenin ortaklarca şirkete ödendiği yeminli müşavir raporuyla bakanlığa belgelenecek.
Tamamen elektrikli olacak aracın ayrıntıları hafta başından bu yana tasarımını yapan Türkiye'nin Otomobili Girişim Grubu Sanayi ve Ticaret AŞ (TOGG) tarafından yayımlanıyordu.
