(Görüşler ve ayrıntılar eklendi)
İSTANBUL, 11 Temmuz (Reuters) – Cari işlemler dengesi ekonomideki durgunluğun etkisiyle Mayıs ayında 151 milyon dolar fazla verirken, 2.37 milyar dolara gerileyen yıllıklandırılmış açığın Haziran'da fazla vermeye başlayabilir.
Cari denge geçen yılın Ağustos-Kasım döneminde dört ay fazla verdikten sonra Aralık'tan itibaren tekrar açık vermeye başlasa da daralma trendi devam etti.
Reuters'ın 13 kurumun katılımı ile yaptığı ankete göre cari dengenin ekonomik aktivitede durgunluk nedeniyle ithalattaki yavaşlamaya paralel Mayıs'ta 300 milyon dolar fazla vermesi bekleniyordu. açıklamasında, “Söz konusu gelişmede, ödemeler dengesi tablosundaki dış ticaret açığının bir önceki yılın aynı ayına göre 5.85 milyar dolar azalarak 706 milyon dolara gerilemesi ve hizmetler dengesi kalemi kaynaklı girişlerin bir önceki yılın aynı ayına göre 594 milyon dolar artarak 2.3 milyar dolara yükselmesi etkili olmuştur” denildi.
Altın ve enerji hariç cari işlemler hesabı ise bir önceki yılın Mayıs ayında 1.2 milyar dolar açık vermişken, bu ayda 3.47 milyar dolar fazla verdi.
İş Yatırım ekonomisti Muammer Kömürcüoğlu, Mayıs'ta kayıtlı sermaye girişine rağmen finansman kalitesinin iyi olmadığını, girişin temel olarak bankaların yurtdışı mevduatlarının azalmasından kaynaklandığını, kredi ve portföy cephesinde ise çıkış olduğunu söyledi.
İktisadi faaliyetteki yavaşlamanın yansıması ve turizm sezonunun açılması ile birlikte turizm gelirlerinde görülen artış nedeniyle cari açıktaki daralmanın devam etmesini bekleyen Kömürcüoğlu, “Bu bağlamda Haziran itibariyle yıllıklandırılmış cari açığın fazlaya dönmesini bekliyoruz. Yılın son çeyreğinde ise cari dengenin seyrini iktisadi faaliyet belirleyecek. Büyümede beklediğimiz toparlanma gerçekleşirse cari açık kademeli olarak genişlemeye başlayacak. Ancak mevcut durum 2019 toplamında cari açığın 13 milyar dolarlık (milli gelirin %1.8'i) tahminimizden daha dar olabileceğine işaret ediyor” dedi.
Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak da Haziran itibarıyla ekonominin ilk defa yıllık cari fazla vereceği bir döneme geçeceğini söylemişti. dengesi altında seyahat kaleminden kaynaklanan net gelirler, bir önceki yılın aynı ayına göre 257 milyon dolar artarak 1.85 milyar dolara yükseldi.
Birincil gelir dengesi kalemi altında yatırım geliri kaleminden kaynaklanan net çıkışlar, bir önceki yılın aynı ayına göre 194 milyon dolar artarak 1.3 milyar dolar oldu.
İkincil gelir dengesi kalemi kaynaklı çıkışlar, bir önceki yılın aynı ayına göre 104 milyon dolar azalarak 27 milyon dolar olarak gerçekleşti.
Net hata noksan kalemi Mayıs'ta 1.6 milyar dolar fazla verirken, resmi rezervlerde 3 milyar dolar artış oldu.
Şeker Yatırım Ekonomisti Serkan Gönençler, Haziran'da ya da en geç Temmuz'da cari dengede açık görülebileceğini ancak yıllıklandırılmış dengenin fazla verebileceğini söyleyerek, “Temmuz'dan itibaren Eylül ya da Ekim döneminde her ay aylık bazda cari fazla bekliyoruz. Cari denge trendi yılın kalan kısmında terse dönse bile yıl sonunda sadece 2 milyar dolar civarında bir açık bekliyoruz (hatta büyüme görünümüne bağlı olarak küçük bir fazla da olası)” dedi.
Geçen yılın ortalarına kadar yükselen cari açık, Türkiye ekonomisinin kırılganlığını artıran, ülkeyi spekülatif yabancı döviz akışına ihtiyaç duymasına sebep olan bir gelişme olarak görülüyordu.
Ancak geçen yıl TL'nin %30 civarında değer kaybederek ithalat maliyetlerinin arttığı ve cari açığın en önemli bileşeni olan dış ticaret açığında daralmaya neden olduğu kur krizinden bu yana cari açık önemli ölçüde daraldı.
TCMB verilerine göre doğrudan yatırımlardan kaynaklanan net girişler, Mayıs'ta bir önceki yılın aynı ayına göre 51 milyon dolar azalarak 204 milyon dolar oldu.
Portföy yatırımları 456 milyon dolar net çıkış kaydederken, alt kalemler itibarıyla incelendiğinde, yurtdışı yerleşiklerin hisse senedi piyasasında ve devlet iç borçlanma senetleri piyasasında sırasıyla 138 milyon dolar ve 369 milyon dolar net satış yaptığı görüldü.
Yurtiçi bankalar, yurtdışındaki tahvil ihraçlarıyla ilgili olarak 52 milyon dolar net geri ödeme gerçekleştirdi.
Diğer yatırımlarda 1.51 milyar dolar net giriş olurken, diğer yatırımlar altında, yurtiçi bankaların yurtdışı muhabirlerindeki efektif ve mevduat varlıkları ile yurtdışı bankaların yurtiçindeki mevduatları 4 milyar dolar ve 1.8 milyar dolar net azalış kaydetti.