TBMM Müsilaj Sıkıntısını Araştırma Komisyonu’nda konuşan Tarım ve Orman Bakanı Bekir Pakdemirli, “Marmara Denizi’nin tamamının 2021 yılı sonuna kadar muhafaza alanı olarak belirlenmesi için Bakanlığımızca gerekli katkı, görüş ve teklifler verildi. Yönetmeliğin yayınlanması ile Marmara Denizi kıyı suyu kütleleri, hassas kıyı suyu kütlesi olarak ilan edilecektir” dedi.
Marmara Bölgesi’ndeki tarım projelerine de değinen Pakdemirli, “İyi tarım uygulamaları ve organik tarım ile basınçlı ve damlama sulama sistemlerinin yaygınlaştırılması ile ilgili konularda, daha evvel belirttiğim alanlarda faaliyetler yürütüyoruz. Ayrıyeten 2022 yılında Marmara’ya kıyısı olan vilayetlere özel olarak, düzgün tarım uygulamaları, organik tarımın yaygınlaştırılması ve denetimi projeleri başlatacağız.” sözlerini kullandı.
Bekir Pakdemirli, TBMM Müsilaj Sıkıntısını Araştırma Komisyonu’nda sunum yaptı. Marmara Denizi Müsilaj Hareket Planı’na ait bilgi veren Pakdemirli, özetle şunları söyledi:
“Tarım dalının hissesi yüzde 8,3”
“Maalesef Marmara Denizi’nde oluşan kirlilik yükü ve iklim değişikliğinin de tesiriyle 2007’de de kısa mühlet görülen müsilaj felaketini, geçtiğimiz devirde çok daha uzun ve görülür biçimde tekrar yaşadık. Misal meseleler 1800’lü yıllarda Adriyatik’te, 2013’te Avustralya’da ve 2018’de Selanik’te de görüldü. Yapılan çalışmalar, buna neden olan kirliliğin yalnızca ülkemizden kaynaklı olmadığı, Karadeniz bölgesindeki ülkelerin ve Tuna Irmağı yoluyla gelen kirliliğin de buna neden olduğunu sonucunu ortaya çıkarmıştır. Mevcut bilgilerden ve çalışmalardan yapılan hesaplamalar, tarım bölümünün hissesinin, toplam içinde yüzde 8,3 olduğunu ortaya koymuştur. Ülkemizde görülen müsilaj sorununun çözülmesi için Bakanlığımız, paydaşlar ve bilim insanları birlikte Etraf, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı’nca 22 unsurluk Marmara Denizi Müsilaj Aksiyon Planı oluşturuldu. Bu Hareket Planı kapsamında Bakanlığımızın sorumluluğunda yürütülen 5, iş birliğiyle yürütülecek 6 hareket bulunmaktadır.”
“Marmara Irmak Havza idare planı hazırlıyoruz”
“Marmara’ya kıyısı olan vilayetlere özel olarak organik tarımın yaygınlaştırılması başlatacağız”
“Marmara Denizi Aksiyon Planı Uyum Kurulu’nca oluşturulan alt çalışma kümelerinden, müsilajın insan sıhhatine tesirlerinin belirlenmesi çalışma kümesi kapsamında, 7 vilayet, 23 bölgede vilayet müdürlüklerimizce balık numuneleri alınarak Bakanlığımızın akredite olmuş laboratuvarlarında tahlil edildi. Tahlil sonuçları, Türk Besin Kodeksi Mikrobiyolojik Kriterler Yönetmeliği ve Türk Besin Kodeksi Bulaşanlar Yönetmeliği mevzuatımıza uygun bulunmuştur. Çift kabuklu yumuşakça üretim alanlarında yapılan izleme çalışmaları sonuçlarına nazaran; alan sınıflandırma kriterlerine alışılmamış bir durum tespit edilmemiştir. Balıkçılık faaliyetlerinin denetimi alt çalışma kümesi kapsamında, Bakanlığımız tarafından Marmara’da belirlen 6 istasyonda su kalite dataları, su eserlerinin hayat şartlarında üremesi ve büyümesi üzerine tesirleri araştırılmaktadır.
Yeterli tarım uygulamaları ve organik tarım ile basınçlı ve damlama sulama sistemlerinin yaygınlaştırılması ile ilgili konularda, daha evvel belirttiğim alanlarda faaliyetler yürütüyoruz. Ayrıyeten 2022 yılında Marmara’ya kıyısı olan vilayetlere özel olarak, düzgün tarım uygulamaları, organik tarımın yaygınlaştırılması ve denetimi projeleri başlatacağız. Kirliliği önlemeye yönelik çağdaş sulama sistemleri kapsamında, toplam 53 projeye, 128 bin 558 dekar toprağa, 2021 yılında yüzde 50 hibe dayanağı verilmiş, 2022 yılında da bu destekleme devam edecektir.”
“Balıkçılık için gereğince kısıtlama var”
“Balıkçılık alanındaki kıymetli hareketlerden olan balıkçılık faaliyetlerinin ekosistem temelli yapılarak muhafaza alanlarının geliştirilmesi ile ilgili harekette müsilajdan evvel de değerli faaliyetler ve kontroller yapıyorduk. Güncellenen Su Eserleri Kanunu ile bu hususta daha fazla ilerleme sağladık. Münasebetiyle Marmara Denizi’nde balıkçılık için gereğince kısıtlama var. Alışılmış bu yasakları tek tek sıralayacak olur isek Marmara Denizi’nde ışıkla avcılık yasak, üreme ve beslenme bölgelerinde avcılık kısıtlamaları uygulanıyor. Taban trolü ve orta su trolü büsbütün yasak. 24 metreden sığ sularda gırgır avcılığı yasak, yani Marmara’nın yüzde 33’ü. Endüstriyel balıkçılığa 4 buçuk ay müsaade verilmiyor. Balık yetiştiriciliğine müsaade verilmiyor. Deniz patlıcanı avcılığı yasak. İzlenmemiş alanlarda çift kabuklu yumuşakça toplayıcılığı yasak. 1996’dan beri kum çakıl alımına müsaade verilmiyor. Ayrıyeten Müsilaj Hareket Planı kapsamında ise Çanakkale vilayetinde mercan resiflerinin bulunduğu alanları balıkçılık muhafaza alanı olarak belirledik. Marmara Denizi’nden avcılık yoluyla elde edilen ve dökme olarak isimlendirilen küçük balıkların avlanmasını ve balık unu yağı fabrikalarına nakledilmesini yasakladık. Marmara Denizi’nde 2021 yılında şimdiye kadar 25 bin kontrol yaparak 66 gemiye el koyduk. Geçen yıl ile birlikte Marmara’da el konulan gemi sayısı 168 oldu.”
“Müsilajdan ziyan gören balıkçılara takviye ödemesi bu hafta yapılacak”
“Marmara Denizi’nde geçimini balık avcılığı ile sağlayanların yaşadıkları ziyanı bir nebze olsun telafi etmek ve devletimizin yanlarında olduğunu bilmeleri için müsilajdan etkilenen balıkçılara değerli takviye açıkladık. Bu kapsamda, Müsilaj nedeniyle ziyan gören balıkçılara ekonomik dayanağın sağlanması konusunda da gereken tüm çalışmaları tamamladık. Böylelikle Marmara Denizi’ndeki küçük ölçekli balıkçılara verilecek dayanak ölçüsünü iki katına, yani 2 bin – 2 bin 900 liraya çıkardık. Marmara’da 3 bin 447 balıkçımız ödeme için başvurdu. Başvuran bölge balıkçılarımıza yaklaşık 8,2 milyon lira destekleme ödemesini bu hafta yapacağız.”
“Marmara Denizi, 45 bin ton yıllık midye üretim kapasitesine ulaşacak”
“Marmara Denizi Hareket Planı’yla Bakanlığımızca yürütülen sorumluluklar dışında, sucul biyolojik çeşitliliğin korunması ve geliştirilmesi için gerekli adımları da atıyoruz. İstanbul’da yürüttüğümüz yapay resif projelerinde, 2021 yılı içerisinde 510 resif, 41 anti trol bloğu denize bırakıldı. 2022 yılında 200 resif daha bırakacağız. Marmara Denizi’ne İstanbul kıyılarından 40 bin levrek, 3 bin kalkan, 75 bin midye bırakıldı, bırakılmaya da devam edilecek. Mevcut projelerle birlikte, yatırım ve müsaade süreci devam edenler hayata geçtiğinde Marmara Denizi, 45 bin ton yıllık midye üretim kapasitesine ulaşacak. Bu kapsamda bir nevi biyolojik su arıtma tesisi üzere düşünmemiz lazım. Böylelikle saatte 22,5 milyar litre su, midyeler tarafından filtre edilerek temizlenecektir.”
“Su Kanunu zorunlu”
“Bilindiği üzere geçtiğimiz ay Cumhuriyet tarihinin birinci su şurasını yaptı. 7 aylık müddette bin 631 kişi, 11 çalışma kümesinde 1,5 milyon saat çalışarak suyla ilgili her husus ve görüş masaya yatırıldı. Bu şuradan pek çok kıymetli önlem ve sonuç çıktı lakin en değerlileri; suyun tek elden yönetilmesi ve su kanununun çıkarılması ile ilgili oldu. Su Kanunu’nun çıkarılmasıyla birlikte suyun yönetilmesi ile ilgili yetki karmaşası ve çok başlılığın giderilmesiyle, bilhassa denizlerimizi besleyen iç su kaynaklarının korunması ve idaresi çok daha aktif bir biçimde yapılabilecektir. Bu da Su Kanunu’nu mecburî kılıyor. Su Eserleri Kanunu’nun güncellenmesinde olduğu üzere, benzeri bir dayanağın Ulu Meclis’imiz tarafından Su Kanunu’nun yasalaşması için sağlanması, suyun korunması ve kullanılmasında bugün yaşadığımız pek çok sorunun giderilmesini sağlayacaktır. Böylelikle su kaynaklarımızın kalitesinin korumak niyetiyle alıcı ortam bazlı deşarj standartlarına geçiş sağlanacak, su kaynaklarımızın korunması, uygunlaştırılması ve sürdürülebilir idaresinin sağlanması niyetiyle 25 havza için havza ölçekli idare planları tamamlanıp uygulanmaya konulacak, Avrupa Yeşil Mutabakatı kapsamında, kullanılmış suların uygun kaliteye getirilerek başta ziraî sulama olmak üzere tekrar kullanımı sağlanacaktır.” (ANKA)
