Türkiye’nin yurt dışından çöp ithal etmesi tartışılmaya devam ediliyor. Çukurova Üniversitesi, Mikroplastik Araştırma Kümesi Önder Araştırmacısı Doç. Dr. Sedat Gündoğdu ve mevzuyu 3 kere Meclis’e taşıyan CHP Adana Milletvekili Burhanettin Bulut, Sözcü müellifi Ruhat Mengi’ye konuştu.
“Adana’da 2017’den, 2018’den beri bas bas bağırıyoruz ve tehlikeyi anlatmaya çalışıyoruz lakin kimsenin harekete geçtiği yok, tartışıldığı yok” diyen Doç. Dr. Sayın Sedat Gündoğdu, “Sözde iktisat nedeniyle, ‘Para kazanılıyor’ diye susuluyor” diyerek sitem etti.
“İnsan kanında bile mikroplastik bulundu, akciğerlerden plastik çıkıyor”
“O söylenen sayılar, bütçeler de şaibeli zira şeffaflık yok, kim ne kazanıyor, nasıl kazanıyor hiçbir bilgi yok” diyen Gündoğdu, şunları kaydetti:
“Çevre Bakanı ‘çöp’ değil, ‘ham madde’ diyor. Bizim marketlerde satılan yumurta, sosis kabından, çikolata ambalajından hiçbir farkı olmayan ambalajlar görüyoruz, biz yılda 32-33 milyon ton belediye çöpü üretiyoruz, bunun neredeyse 4-6 milyon tonu plastik ve tıpkı plastikler. Artık sen bunları toplamıyorsun, bunları istemiyorsun, bunların toplanması için bir teşvik vermiyorsun, neye teşvik veriyorsun; yurt dışından atık alıp bir kısmını dönüştürüp tekrar yurt dışına satacak diye bir çöp sanayisine yatırım teşviki veriyorsun. Ocak 2021’de Ticaret Bakanlığı’nın datalarından konuşuyorum; 69 milyon TL bu geri dönüşüm tesislerine teşvik verildi, ayrıyeten bu firmalar KDV istisnasına sahip. Bu firmaların etraf alt yapısı o kadar yetersiz ki burada kırılıp parçalanan çöplerin akabinde atık suya karışan mikro boyutlu plastikler atık su tesislerini tıkıyor. Bakın insan kanında bile mikroplastik bulundu, akciğerlerden plastik çıkıyor, burada halkın ürettiği atık suyun arıtıldığı tesis arıtma sürecini yapamıyor.”
“Sofra tuzunda, balık ve midye dolmada mikroplastik bulduk “
“Ben birçok markanın sofra tuzlarında mikroplastik buldum ve bunu yayınladım, daha sonra balıkta ve midye dolmada bulduk. Denizlerimize karışan plastik çöplerle alakalı bir sonuç bu. Türkiye’nin en büyük deniz tuzu üretim alanı İzmir’de, münasebetiyle deniz kirliyse tuz da kirli olacak” diyen Gündoğdu, “Şu anda Türkiye kıyıları Akdeniz’in en kirli kıyıları plastik açısından” dedi.
“Geri dönüşüm kesimi önemli lobi yapıyor, tehdide varan konuşmalar var”
CHP Milletvekili Eczacı Burhanettin Bulut da mevzuya ait olarak şunları kaydetti:
“İki yıl içinde Meclis’te bu hususla alakalı 3 defa kelam aldım lakin son olarak Bakan ‘Böyle bir şey yok’ dedi, ben de geçen cuma Adana’ya gittim ve çöplerin olduğu yerden görüntü çektim, ondan sonra bu olay biraz daha büyüdü. Sonuç prestijiyle bu işi somutlaştırmış olduk. Her mevzuda ‘dış güçler’ deniyor ya biz kendimiz bu olayı uygunca ortaya çıkarmış olduk. Adana’da geri dönüşüm kesimi güçlü, hatta önemli de lobi yapıyorlar, tehdide varan şeyler de oluyor; ‘Binlerce insan çalışıyor, siz de buna mahzur oluyorsunuz’ üzere kelamlar söylüyorlar. Birincisi şu; biz geri dönüşüme niçin karşı olalım, bu türlü bir şeyi hiçbirimiz söylemeyiz lakin bu ithal edilen eserlerde Avrupa’da birinci sırada olmamıza karşın bir takım kurulmuş değil. ‘Konteynerler denetim ediliyor’ diyorlar, denetim ediliyorsa o vakit nasıl dökülüyor? Hem de kentin içerisine dökülüyor, kentin içine dökülenleri görüyoruz, bir de görmediklerimiz var. Böylesi bir hususta hiçbir bilgi vermiyorsunuz, kaç ton ithal edildi ne kadarı kullanıldı ne kadarı çöpe ayrıldı, nerelerde yakıldı, hiçbir bilgi vermiyorsunuz yalnızca ‘geri dönüşüm tesislerimiz var’ deniyor, olur mu?”
“Greenpeace Adana’da farklı bölgelerdeki çöp döküm alanlarından aldığı örneklerde toprakta kanserojen hususlar tespit etti ve bunların olağandan 400 bin kat fazla olduğu ortaya çıktı. Etraf Bakanı ‘İngiltere’den gelen plastik çöpler’ konusunda söylenenleri yalanladı ancak Londra’da kendileri plastik çöp poşetlerine GPS yerleştirdiklerinde bunların üçte ikisinin Adana’ya geldiğini tespit ettiler. Adana’nın merkezinde İngiltere’den gelen plastik ambalajlar aslında görülüyor. Marketlerin poşetlerini paralı yaparken Avrupa’nın bütün çöpünü almak hiçbir etraf problemini çözmez bilakis üstüne bir de önemli sıhhat problemleri ekler.”
Röportajın tamamını okumak için .
