Haber-Fotoğraf: Yakup ÖNAL
Sevinç ve Erdal İnönü Vakfı bünyesinde yürütülen MAREM (Marmara İzleme Projesi) kapsamında 6 Ocak 2021 tarihinden bugüne, Marmara Denizi genelinde toplam 200 istasyon ve 450 farklı noktada sürdürülen deniz çalışmalarının “Kütlesel Müsilaj Oluşumunun Durumu ve Marmara Denizi Ekosisteminde Bıraktığı Tesirler” isimli alt başlıklı deniz çalışma ayağı sonuçlandı.
Proje önderi Hidrobiyolog Levent Artüz, 10 gün süren çalışma ilgili T24’e yaptığı açıklamada, “Birinci ölçüm ve müşahedelere nazaran iş müsilaj meselesini çok fakat çok aşmış durumda. Çalışmalar sırasında çok vahim ve çarpıcı sonuçlar elde ettik.” dedi.
28 Ağustos 2021 tarihinde Tekirdağ/Mürefte limanından başlayan çalışmaya farklı disiplinlerden Kimyasal-Fiziksel- Biyolojik Oşinografi, Kimya, Ağırmetal, Mikrobiyoloji, İhtiyoloji (balık bilimi) ve Hidrobiyoloji Hususlarında Müsilajın tesirleri üzerine bir çalışma başlatıldı ve çalışma yeniden Mürefte limanında 4 Eylül tarihinde sonlandı.
Çalışma hakkında konuşan Marmara Denizi’nin Değişen Oşinografik Kurallarının İzlenmesi Projesi’nin Başkanı Hidrobiyolog M. Levent Artüz, yaptığı açıklamada, “Müsilajın deniz ortamı içersinde çok farklı safhaları var, kamuoyu su üzerinde örtü halindeki safhası ile ilgilense de müsilaj hacminden büyük ölçülerde kaybetmeden farklı safhalar halinde bütün Marmara Denizi’nde hala mevcut. Yani müsilaj olduğu üzere Marmara Denizi’nde duruyor lakin hali farklı.
Hidrobiyolog M. Levent Artüz
Doğal olarak ufak bir kısmı bakteriolojik olarak ayrışmaya başlamış durumda, bu ayrışmanın hızlanması için ortamda kâfi çözünmüş oksijen gerekli, lakin bu mevcut değil. Bir de bu kütleyi parçalayacak mikroorganizmaların nasıl bir sorun oluşturacağı da farklı bir husus. Çalışmalar sırasında çok vahim ve çarpıcı sonuçlar elde ettik. Birkaç gün bu sonuçlardaki yanılma hissemizi test etmek için harcayacağız, durum o kadar vahim ki yanılmış olmamızı umuyorum.
Birinci ölçüm ve müşahedelere nazaran iş müsilaj meselesini çok ancak çok aşmış durumda. ‘Bu yılki görüntüyü arayacağız, bundan sonraki felaket bunu (müsilajı) arattıracak nitelikte olacak’ demiştim, sanırım o duruma geldik. Şimdilik bunları söyleyebilirim, tahliller sonuçlandığında geniş kapsamlı olarak durumu kamuoyuna duyuracağız.“
“Canlı çeşitliliği ‘yok’ sözü ile anlatılabilir”
2013 yılında Ergene Deşarjı ile ilgili yaptıkları ihtarların çıktığını belirten Artüz, vahim ögelerden birinin de Ergene Deşarjı olduğuna işaret ederek, “Marmara Denizi büyük bir kısmı ile gri renge bulandı, suda çözünmüş oksijen düzeyleri deşarj tesir alanı içinde tabana vurmuş durumda. Canlı çeşitliliği ise lakin “yok” sözü ile anlatılabilir. Marmara’yı bu hale soktuk fakat Ergene deşarjı ile çok kısa bir müddet sonra Karadeniz’i kaybedeceğiz, Kuzey Ege Denizi’ni çok fakat çok büyük bir risk altına sokacağız. Ergene deşarjı durdurulup rezerve edilmeli. Ergene suyu arıtılarak ziraî sulamada kullanılmalıdır” dedi.
Yapılan çalışmalar sırasında 1273 metre derinlikten numune aldıklarını tabir eden Artüz, “Geçtiğimiz yaptığımız çalışmalara nazaran cinslerin % 60’ını bu sene bulamadık. Balıkçılık bölümü açısından daha güç günler geliyor. Avlanma yasağı 1 Eylül’de kalktı. Marmara Denizinde avlanan balık çeşitleri ve cinslerine bakıldığında bu görülecektir. Rastgele bir balıkçı ile konuşulduğunda da bilimsel açıklamaya gerek duyulmadan geldiğimiz durum görünecektir.” sözlerini kullandı.
Hareket Planı var, hareket yok!
Etraf ve Şehircilik Bakanlığı tarafından açıklanan 21 unsurluk hareket planını olumlu bulduğunu belirten Artüz, “Ortada plan var ancak aksiyon yok. Geçen müddette ne yapıldı diye sorsak; kanun, tüzük, yönetmelik ismine plan var fakat aksiyon yok diyeceğiz. Marmara Denizini plan değil, denizi kurtaracak hareket kurtarır.” dedi.
Tekirdağ Büyükşehir Belediyesi tarafından desteklenen çalışmaya bilimsel takım olarak MAREM Proje Önderi Hidrobiyolog M. Levent Artüz, MAREM Proje Koordinatörü Elek. Müh O. Bülent Artüz ve Dr. Öğr. Üyesi Aydın Dönmez, Prof. Dr. Bahattin Yalçın, Prof. Dr. Dumrul Gülen, Prof. Dr. Celal Kurtuluş Buruk, Dr. Mustafa Güçlü, Dr. Mine Aydın Kurç, Dr. Mehmet Burak Aksu, Arş. Gör. Furkan Meletli, Arş. Gör. Mücahit Özdemir, Kimya Yük. Müh. Hakan Hür, Kimyager Nihal Kuzu, Su Eserleri Müh. Gülbüke Yağcı, Mehmet Mücahit Güncü, Su Eserleri Yük. Müh. Oğuz Olgaç Erişti ve kameraman Fatih Dedeoğlu katıldılar.
Gemi mürettebatı olarak; Kaptan Ali Aktay, 2.Kaptan Kemal Karanfil, 3.Kaptan Erdoğan Denizli, Vinç operatörü Gökhan Ballı ve aşçı Hasan Dingil katıldı.
