Van Gölü havzası ve etrafındaki su kaynakları ile akarsu ve göl düzeyinde global ısınmaya bağlı yaşanan düşüş, gölde yeni adacıkların ortaya çıkmasına neden oldu.
Geçen yıllara oranla sıcaklığın yükselmesine bağlı buharlaşmanın artması nedeniyle Van Gölü havzasında başta göl olmak üzere birçok baraj, akarsu ve su kaynaklarının düzeyinde yaşanan düşüş devam ediyor.
Suyun sığ olduğu noktalarda çekilmenin önemli boyutlara ulaştığı Erciş ve Muradiye ilçelerindeki kıyılarda birçok yeni adacık, tarihi kalıntı ve iskeleler ortaya çıktı.
Yaklaşık 15 bin kişinin balıkçılıkla geçimini sağladığı Van Gölü’nde su düzeyinin giderek azalması nedeniyle teknelerin liman, iskele ve barınaklara yanaşması da zorlaştı.
Erciş ilçesi Çelebibağ Mahallesi göl kıyısında da geçmiş yıllarda battığı düşünülen bir tekne suyun çekilmesiyle ortaya çıktı.
“Yer altı suyu hayati ehemmiyet taşıyor”
Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi (YYÜ) Edebiyat Fakültesi Coğrafya Kısmı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Faruk Alaeddinoğlu, global ısınmanın artık hayatın bir kesimi haline geldiğini söyledi.
Gelecek yıllarda kuraklığın tesirlerinin daha çok hissedileceğini anlatan Alaeddinoğlu, “Dünyanın geleceğine ait çok da olumlu şeyler söz edilmiyor. İçinde bulunduğumuz Van Gölü havzası da bu süreçten çok etkileniyor. Zira kapalı bir havza. Kapalı havzaların dışarıdan beslenmeleri sıkıntı oluyor. Bu nedenle kapalı havzaların global iklim değişikliğiyle gayreti çok daha farklı bir noktada tutulmalı” dedi.
Havzayı besleyen yer altı sularının uygun kıymetlendirilmesi gerektiğini vurgulayan Alaeddinoğlu, şunları kaydetti:
“Dünya nitekim 20 yıldır çok daha olumsuz sonuçlarının hissedileceği bir süreci işaret ediyor. Sıcaklık artışı, su kaynakları açısından çok önemli sıkıntıların gündeme gelmesine neden oluyor. Bunun tesirlerini Van Gölü Havzası’nda yaşıyoruz. Havzada son yıllarda çok bariz olarak yağışlarda bir azalma kelam konusu. Sıcaklık da buharlaşma da çok artıyor. Bu nedenle yer altı suyunu yüzeysel kullanmamalıyız. Yeni önlemler almalıyız yoksa bu problemle uğraş etmek zorunda kalırız. Büyük sondajlara müsaade verilmemeli. Yer altı suyu hayati değer taşıyor.”
“Su giderek çekiliyor”
YYÜ Su Eserleri Fakültesi Dr. Öğretim Üyesi Mustafa Akkuş ise çok kuraklık nedeniyle kapalı havzadaki birçok gölün kuruduğunu anlattı.
Bu manada Van Gölü’nün de çok hassas bir pozisyonda olduğunu lisana getiren Akkuş, “Çünkü buharlaşma çok fazla ve su giderek çekiliyor. Buharlaşma, göle giren suyun 3 katı arttı. Bu nedenle derinliğin az olduğu noktalarda suyun çekilmesiyle yeni adacıklar yüzeye çıktı. Bilhassa Erciş körfezinde bunun tesirlerini daha besbelli görebiliyoruz. Umuyoruz ki önümüzdeki aylarda çok fazla yağış olur ve kuraklığın tesirleri azalır” biçiminde konuştu.
Çelebibağ Muhtarı Seyithan As da kuraklıktan ötürü Van Gölü’nde gözle görülür bir çekilmenin yaşandığını belirterek, “Daha evvel Çelebibağ Selçuklu Mezarlığı’na teknelerle gidiyorduk, artık su çekildiği için yaya gidiyoruz” dedi. (AA)