Geçtiğimiz yıl Marmara Denizi’ni tesiri altına alan müsilaj yüzeyden temizlense de tehlike hala devam ediyor. Bandırma 17 Eylül Üniversitesi Denizcilik Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Mustafa Sarı, Marmara Denizi’nin hala daha soğuyamadığını ve müsilaj tehlikesinin tekrar kapıda olduğunu söz etti.
Marmara Denizi’nde geçtiğimiz aylarda suyun yüzeyini ve derinlerini saran ve “Deniz Salyası” olarak bilinen müsilaj her ne kadar yüzeyde temizlense de denizin derinliklerinde sinsi bir düşman üzere bekliyor.
Prof. Dr. Mustafa Sarı, yaptığı açıklamada, müsilaj yoğunluğunun denizin yüzeyinden 8 metre derinliğe kadar olan kısımda hafiflediğini, lakin 8 metre ile 22 metre ortasında, yani denizin derinlerinde çok alg çoğalması olduğunu belirtti.
”Marmara Denizi’nin Özel Etraf Muhafaza Bölgesi ilan edilmesi isabetli bir yaklaşım”
Prof. Dr. Sarı Marmara Denizi’ni bekleyen tehlikeler konusunda bir defa daha uyararak Marmara Denizi’nin Özel Etraf Muhafaza Bölgesi ilan edilmesine dair Etraf ve Şehircilik Bakanlığı’nca Cumhurbaşkanı Erdoğan’a sunulmak üzere hazırladığı teklifi ise isabetli bir yaklaşım olarak kıymetlendirdi. Sarı, “Nisan ayından bu yana çok ağır bir müsilajla karşılaştık. Aslında müsilaj geçen sene Kasım ayından itibaren vardı. Bahar aylarında ağırlaşıp yaz aylarında devam etti. 17 Ağustos prestijiyle yüzeyde ve su kolonunda müsilaj kalmadı.
Müsilajla uğraş kapsamında 6 Haziran 2021 tarihinde Etraf Bakanımız 22 unsurdan oluşan Marmara Denizi Etraf Müdafaa Aksiyon Planını açıkladı. Bu planın en kıymetli hareketi Marmara Denizi’ne bir müdafaa statüsü kazandırılması idi. Şu anda Marmara Denizi’nin özel etraf muhafaza alanı ya da bölgesi ilan edilmesi ile ilgili çalışmanın bu planla bağlantılı olduğunu kıymetlendiriyoruz ve çok heyecan verici, memnuniyet verici bir şey. Marmara’yı müdafaayı ve bundan sonra Marmara’da müsilaj görmemesi istiyorsak Marmara Denizi’ne bir müdafaa statüsü kazandırmamız, bir şemsiye koymamız gerekiyor. Ondan sonra onun altında özel müdafaa bölgeleri, cins muhafaza alanları oluşturabilelim. Onun için çok yerinde ve isabetli bir yaklaşım. Umarım ki bu süreç vakit kaybetmeden süratli bir formda gerçekleşir ” dedi.
”Biz müsilajı deniz yüzeyine çıktığında fark ettik, halbuki 2020 yılından bu yana denizde müsilaj vardı”
Marmara Denizi’nde müsilaj tehlikesinin tekrar kapıyı çalabileceği Kasım ayı için ihtarlarda bulunan Prof. Dr. Sarı, ” Müsilaj birden teğe ortaya çıkmıyor. Biz müsilajı deniz yüzeyine çıktığı Nisan ayında fark ettik. Halbuki 2020 yılının Kasım ayından bu yana denizde müsilaj vardı zati. Bu nedenle geçmiş yıllardaki deneyimleri de dikkate alarak diyoruz ki, Kasım ayında yeni bir müsilaj oluşma ihtimali çok yüksek. Çünkü nedenlerini ortadan kaldırmadık. Müsilaja neden olan kaidelerde bir değişiklik yok.
Yaptığımız incelemeler ne yazık ki şunu gösteriyor. Şu anda ağır bir alg çoğalması var. Su kolonunda 8 metreden itibaren başlayan 22 metreye kadar devam eden, görüşün çok az, alg çoğalmasının çok yüksek olduğu bir alan var. Şimdi müsilaj yok çok şükür. Lakin müsilaj oluşmadan evvel algler çoğalıyorlar ve ondan sonra müsilaj salgılanmaya başlıyor.
Bundan tasa duymaya devam ediyoruz. Umarız ki, önümüzdeki periyotta müsilaja neden olan üçlü tetikleyici dediğimiz global iklim değişikliğine bağlı sıcaklık artışı, kirlilik ve durağan deniz koşullarından en az birisi devreye girer, yani kırılır ve böylelikle müsilaj oluşumu engellenmiş olur. Aksi halde yine müsilajla müsabaka durumumuz çok yüksek” dedi.
”Müsilaj doğal bir husus, zehirli, ziyanlı bir unsur değil”
Müsilaj sıkıntısının ortaya çıktığı birinci günlerden bu yana vatandaşların başındaki en kıymetli soru işaretlerinden biri olan “Marmara Denizi’nden çıkan balık yenebilir mi?” sorusunu da yanıtlayan Prof. Dr. Sarı; “Balık tüketimi ile ilgili olarak yetkili organ Tarım ve Orman Bakanlığı. Bu Bakanlığın altında Balıkçılık ve Su Eserleri Genel Müdürlüğü var, Besin Denetimi Genel Müdürlüğü var. Bu otoritelerin daima olarak vatandaşı aydınlatıcı bilgiler vermesi gerekiyor. Şu anda neden bu kadar çekimser davranıyorlar anlamış değilim. Bu soruların muhattabı akademisyenler değil, bu otoritelerdir. Bizim fikrimiz şu. Müsilaj doğal bir husus. Zehirli, ziyanlı bir unsur değil. Tarım Bakanlığı’nın üniteleri daima olarak Marmara Denizi’nin etrafında tahliller yapıyorlar. Şayet balık tüketimi ziyanlı görülürse emin olun ki, derhal açıklama yapacaklardır. Şayet açıklama yapılmıyorsa olağan kaidelerde balık tüketirken biz neye dikkat ediyorsak tıpkı ihtimamı göstererek balık tüketmeye devam etmemiz lazım. Öteki taraftan devletin yetkili otoriteleri dışında Tarım Bakanlığı, Sıhhat Bakanlığı, Etraf Bakanlığı üzere yetkili otoriteler dışında hiç kimsenin kelamına prestij etmesinler. Uzmanlığı kendinden menkul televizyonlarda, orada, burada konuşan Fen Bilimci, Gök Bilimci, Asabiyeci, Cildiyeci; bunların görüşlerine prestij etmesinler. Devletin yetkili otoritelerinin yapacağı açıklamalara baksınlar” halinde konuştu.
”Gidişat hala Marmara Denizi’nin soğuyamadığı yönünde”
Müsilajı oluşturan üç tetikleyiciden biri olan global iklim değişikliğine bağlı sıcaklık artışı ve ortadan kalkmayan öteki etkenler nedeniyle Marmara Denizi’nin hala soğuyamadığına dikkati çeken Prof. Dr. Mustafa Sarı, “Şu andaki gidişat hala daha Marmara Denizi’nin soğuyamadığı istikametinde. Uzun yılların ortalaması alındığında sıcaklık hala daha 1,5 derece daha yüksek. Önümüzdeki aylar ümit ederiz ki bu türlü olmasın. Marmara Denizi ümit ederiz ki soğusun. Marmara Denizi soğursa hem Karadeniz’den gelecek olan bir balık göçü gerçekleşir ve balıkçılık daha verimli hale gelir hem de müsilaja etken olan üç tetikleyiciden biri devre dışı kalmış olur. Gidişat pek onu göstermiyor. Üzgünüm” diye konuştu. (İHA)