Mimar Mühendis Odaları Birliği Çeşme Projesi’ne sert reaksiyon gösterdi. Bunun bilimden mahrum bir talan ve ekolojik yıkım projesi olduğunu savunan birlik, “Sermayenin ve bir küme insanın çıkarı için bu alanın yok edilmesine ve sayısız canlı cinsinin ziyan görmesine ömür döngüsü içindeki işleyişe müdahale edilmesine müsaade vermeyeceğiz” dedi.
Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy‘un hafta başında İzmir Ticaret Odası’nda Çeşme Projesi’nin ayrıntılarına ait yaptığı açıklamaların yankıları sürüyor. Türkiye Mimar Mühendis Odaları Birliği (TMMOB) İzmir Vilayet Uyum Konseyi, meslek odalarının reaksiyonunu çarpıcı açıklamalar ile ortaya koydu.
“Projenin toplumun ve tabiatın ortak faydasıyla en ufak bir ilgisi yok”
TMMOB açıklamasında, Bakan Ersoy’un, 12 bin hektar (120 milyon metrekare) alanı kapsayan ve kamuoyunda Çeşme Projesi olarak bilinen Ege Turizm Merkezi Çeşme Etabı’nın “Doğaya ziyan vermeyeceği ve biyolojik çeşitliliği koruyacağı” savının gerçeği yansıtmadığı öne sürüldü.
Mimarlar Odası İzmir Şubesi’nde yapılan açıklamayı Kent Plancıları Odası’ndan Zafer Mutluer seslendirdi.
Ersoy’un, plan çalışmalarında son etaba yaklaşılan turizm bölgesinde 200’den fazla otel alanı da oluşturulacağı ve ihalelerin parsel bazında yapılacağı açıklamasına, meslek odaları birliği, “Çeşme ilçesi, sermaye ve merkezi – lokal idarelerin uğraşıyla parsel parsel ihale edilmek isteniyor. Kuşkusuz bu muhtaçlığın toplumun ve tabiatın ortak faydasıyla en ufak bir bağlantısı bulunmuyor. Şunu çok uygun biliyoruz; bütün kente beton döksek tekrar de gözü doymak bilmeyen bir akılla karşı karşıyayız” karşılığını verdi.
“Kanal İstanbul’dan farksız”
2019 yılı ortalarında kamuoyunda tartışmaya açılan Çeşme Projesi’nin kısa müddette bir talan projesi olduğunun ortaya çıktığını savunan meslek odaları birliği, yapılmak istenenin Kanal İstanbul Projesi’nden farksız olduğunu söyledi.
Birlik, son iki yıldır yetkili bakanlıklar tarafından Çeşme Turizm Muhafaza ve Gelişim Bölgesi hudutlarının genişletildiğini, SİT alanlarındaki müdafaa statülerinin düşürüldüğünü vurguladı.
Alanda mevcut mera, zeytinlik ve nitelikli tarım topraklarının ziraî faaliyet dışında kullanılmasını sağlayacak Vilayet Toprak Muhafaza Konseyi kararı alındığının hatırlatıldığı açıklamada, “Bu kararlar, bilimsel destekten mahrum olup, bir mühlet sonra gündeme gelecek plan kararlarına altlık teşkil etmesi maksadıyla yapılmaktadır. Alandaki mülkiyetlerin yüzde 97’si kamu mülkiyeti olmasına karşın bu projenin hayata geçmesi durumunda buranın parsel parsel satılacağı itiraf edilmektedir. Üstelik bu itiraf çok sayıda üniversitenin, sivil toplum kuruluşları ve özel şirketlerin katkısıyla yapılarak kamuoyu aldatılmaya çalışılmaktadır” denildi.
“Bilimsel sonuçlar inkar mı ediliyor”
Çeşme Projesi kapsamında suyun zıt ozmoz sistemi ile denize deşarj edilmesinin deniz ortamında ekolojik tahribat oluşacağı kaydedildi.
Açıklamada, İzmir Büyükşehir Belediyesi ve Peyzaj Araştırmaları Derneği’nin iklim değişikliğine dair bilimsel raporları ve hareket planları destek gösterilerek kuraklık ve su kıtlığı riskine dikkat çekildi.
Bu raporlarda, 2050 – 2100 yılları ortasında Çeşme ve etrafı de kırılgan olarak niteleniyor. Ortalama toprak sıcaklığı artışı, buharlaşma artışı, toprak nemi azalışı, ardışık kurak günler, toplam yağış ölçüsünde azalış, sıcak hava dalgası gün sayısında artış faktörlerine nazaran Çeşme Yarımadası riskli bölgeler ortasında yer alıyor. Bu raporlara atıfla suyun depolanması ve kullanımında daha dikkatli davranılması gerektiğine işaret eden meslek odaları birliği, “Hal böyleyken İzmir Büyükşehir Belediyesi öncülüğünde yapılan bu akademik tabanlı çalışmalarda ortaya çıkan sonuçlar yoksa inkar mı edilmektedir” sorusunu gündeme getirdi.
“Ekolojik felakete sebep olacak bir karar”
Meslek odaları birliği, kelam konusu turizm bölgesinde bir Cumhuriyet Köyü ve Hayvan Köyü kurulacağı tarafındaki açıklamayı, “Projeyi hoş gösterme makyajı” diye nitelendirdi. Çeşme Projesi’nde bahsedilen 130 bin sakız fidanı dikileceği telaffuzunun büsbütün hayal eseri olduğunu savunan birlik, belirtilen 325 hektarlık mevkide sakız fidanı dikilmesinin mümkün olmadığını, teknik olarak ağaçlandırmaya uygun bu kadar büyüklükte bir alan bulunmadığını duyurdu.
Açıklamada, “Tarımsal eserler niteliklerini yalnızca toprakta değil, ekosistemden de alır. Bu alanda yapılacak her türlü müdahale, ekosistem ve tarımın bütünlüğünü olumsuz etkileyecek, habitatın ve sayısız canlı tipinin vefatına sebep olacaktır. Bu kadar hassas bir alanda bu projenin hayata geçmesi ekolojik felakete sebep olacak bir karardır” tabirleri yer aldı.
TMMOB İzmir Vilayet Uyum Şurası, popülist telaffuzlar ve bilimsel açıdan tartışmalı uygulamalar ile kamuoyunun aldatılmasına müsaade vermeyeceklerini belirterek, açıklamasını şöyle sonlandırdı:
“Doğayı sömürülmesi gereken bir meta olarak gören bu aklı çok güzel tanıyoruz”
“Turizm dışında bir kalkınma stratejisi sunamayan, ziraî dayanakları her geçen yıl azaltan, tarımı ve endüstriyi dışarıya bağımlı kılan, özellikle iklimsel krizin bu derece tırmanışta olduğu süreçte doğayı sömürülmesi gereken bir meta olarak gören bu aklı pek yeterli tanıyoruz.”
“Çeşme Yarımadası’nın ekosistemini tahrip edici nitelikte”
“Tartışıldığı günden beri bir kent cürmü olan bu yağma projesinin tarafları, bütün süreci “Aman ortamızda kalsın” mutabakatıyla yürütmesine karşın şeffaflıkla övünebilmektedir. Açıkça söylüyoruz: Bu rant projesinde rol alan herkes (siyasetçi, bürokrat, bilim insanı, meslek insanı…) bu ekolojik kıyımın ve yıkımın şahsen cürüm ortağıdır.
Proje ayrıntılı olarak incelendiğinde; ormanlık alanlar, kıyılar, SİT alanları, tarım alanları, sulak alanlar, değerli tabiat alanları ve meraların üstün kamu faydası anlayışıyla bütüncül olarak korunması temelinden uzak, Çeşme Yarımadası’nın eşsiz doğal hoşluklarını ve ekosistemini tahrip edici nitelikte olduğu açıkça görülmektedir.
Sermayenin ve bir küme insanın çıkarı için bu alanın yok edilmesine ve sayısız canlı tipinin ziyan görmesine ömür döngüsü içindeki işleyişe müdahale edilmesine müsaade vermeyeceğiz.”
“Rant projelerine karşı birlikte çaba etmeye çağırıyoruz”
“Alaçatı Sulak Alanı’nda yaşanan katliamı mumla aratacak yeni bir katliam Çeşme Projesi’yle gerçekleştirilmek istenmektedir. Çeşme Yarımadası’ndaki ekolojik yıkım geri dönülemez bir noktaya ulaşmadan, bu yıkımın ivedilikle durdurulması konusunda yetkili kurum ve kuruluşları sorumlu davranmaya, bu talan projesinden vazgeçmeye çağırıyoruz. Ömür takviye sistemi olarak görülmesi gereken bu alanlara sahip çıkmak, düzgünleştirmek ve korumak yerine tüm bu ekosistemlerin sıhhatini geri döndürülemeyecek halde bozabilecek mega proje istemiyoruz.
Aksi takdirde, bu kararların altında imzası bulunanlar, gelecekte yaşanacak muhtemel kuraklık, trafik ve koku meselelerinde, doğal afeti münasebet gösteremezler. Zira yaşanacak her türlü sorunun faili şahsen kendileridir.
Kentimize dönük bu ataklar yalnızca meslek odalarının konusu değildir. Bu nedenle geleceğimizi tehlikeye atacak rant projelerine karşı bütün kesitleri birlikte gayret etmeye çağırıyoruz.”
