Marmara Denizi’nde Nisan ayında başlayan müsilaj su yüzeyinde ortadan kalksa da birtakım bölgelerde deniz tabanında sürüyor. DW Türkçe’ye konuşan uzmanlar bir an evvel kirliliğin önüne geçilmesi gerektiğini belirtiyor.
Geçen Nisan ve Mayıs aylarında Marmara Denizi’nin yüzeyinde görülen müsilaj sorunu hâlâ sürüyor. Birtakım bölgelerde yüzeydeki kirlilik manzarası kaybolsa da denizin tabanındaki sorun şimdi çözülebilmiş değil.
Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM) Müsilaj Araştırma Kurulu üyeleri geçen hafta Marmara Denizi’nde yaptığı incelemeler sonucunda, kimi bölgelerde deniz tabanında müsilajın sürdüğü tespitinde bulundu.
Bandırma 17 Eylül Üniversitesi Denizcilik Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Mustafa Sarı Kasım ayında yeni bir müsilaj tehlikesine dikkat çekti.
Erdek Körfezi’nde 17,5 metreye geçen günlerde bir dalış gerçekleştiren Prof. Mustafa Sarı, müşahedelerini şu sözlerle anlattı:
“Dibe çöken müsilaj yaklaşık 10 santimetre kalınlığında bir katman oluşturmuş, yüzeyi sütlü kahve kıvamında. Manzarası de o denli ancak yüzeyin altına elimizi daldırdığımızda simsiyah, parçalanmış müsilaj çamuruyla karşılaşıyoruz.”
DW Türkçe’ye değerlendirmelerde bulunan Prof. Sarı, deniz altındaki müsilajın parçalanmasının “istenen, beklenen bir durum” olduğunu belirtti; lakin bunun her kademede denizdeki ekosistemi tehdit ettiğinin altını çizdi. Doğal döngünün dışında çok büyük kümeler halinde alanları kaplayan müsilajın parçalanırken “suyun içindeki oksijeni tükettiğine” değinen Sarı, bunun da “önümüzdeki aylarda ortaya çıkabilecek müsilaj için bir zemin” olduğunu söyledi.
Denizlerde müsilaj ya da öbür ismiyle deniz salyası oluşumu çeşitli faktörlere bağlı. Bunlardan biri iklim değişikliği, başkası ise çevresel kirlilik. Denizlerdeki kirlilik nedeniyle artan azot ve fosfat ölçüsünün yanı sıra deniz suyunun ısısındaki artış müsilaja neden oluyor.
Deniz tabanındaki son durum nedir?
Marmara Denizi’ndeki deniz salyası problemini incelemek üzere Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM) çatısı altında bir araştırma komitesi kuruldu. Birinci toplantısını 8 Temmuz’da yapan Müsilaj Araştırma Kurulu, denizlerdeki müsilaj sıkıntısının sebeplerin ve alınabilecek
Müsilaj Araştırma Komitesi, bu çerçevede Marmara Denizi’nde incelemelerde bulundu. 7 Eylül’de İstanbul’da başlayan inceleme Tekirdağ, Kocaeli, Yalova, Bursa, Balıkesir ve Çanakkale’de sürdü. İncelemeler kapsamında bölgedeki artırma tesislerini ziyaret eden kurul üyeleri birtakım noktalarda da dalışlar gerçekleştirerek deniz altındaki durumla ilgili de gözlemlerde bulundu.
Müsilaj sıkıntısının tahlili için öncelikle kirlilikle gayret edilmesi gerektiğini belirten uzmanlar, bunun için evsel ve endüstriyel kirliliğin önüne geçilmesi ve atık suyun Marmara’ya karışmaması gerektiğini vurguluyorlar.
“Müsilaj göz önünde olmayınca kontroller gevşedi”
Etraf ve Şehircilik Bakanlığı ile Marmara Belediyeler Birliği tarafından Haziran ayında müsilaj meselesini ele alan çalıştay sonrası 22 unsurluk Marmara Denizi Muhafaza Aksiyon Planı oluşturulmuştu. Denizin müsilajdan temizlenebilmesi ve tekrarlanmaması için Marmara Denizi’ne kıyısı olan yedi vilayette ileri biyolojik arıtmanın hayata geçirilmesi kararı verilmişti.
Etraf ve Şehircilik Bakanı Murat Kurum da 14 Temmuz’da yaptığı bir açıklamada “kentsel kirliliği kestiğimizde müsilaj büsbütün yok olacak ve bir daha geri gelmeyecek” demişti.
Fakat Prof. Mustafa Sarı kontrollerin gevşetildiği görüşünde.
“Kasım ayında yeniden müsilajla müsabaka ihtimali yüksek”
Müsilajın “sonuç” olduğunun altını çizen Sarı, “nedenlerini ortadan kaldırmadan sonuçların değişmesini bekleyemeyiz. Şu anda nedenler olduğu üzere duruyor” sözlerini kullandı. Sarı, iklim değişikliği tesirlerinin sürmesi ve çevresel kirliliğin azaltılmaması durumunda “Kasım ayında tekrar müsilajla müsabaka ihtimali çok yüksek” dedi.
Adnan Ağaç
© Deutsche Welle Türkçe
