Son günlerde Ankara ve İstanbul’da sis olarak görülen hava olaylarıyla ilgili konuşan Pak Hava Hakkı Platformu Koordinatörü Buket Atlı, sis olarak lanse edilen durumun aslında kirli havanın çökmesi sonucu “smog” da denilen duman kirliliği olduğunu söyledi.
Bianet’in haberine nazaran, bilhassa teneffüs ve kalp hastalıkları olanları, yaşlı, çocuklar üzere kırılgan kümeleri kirli havaya karşı uyaran Atlı, hava kirliliğinin Covid-19 virüsünün bedene girişini kolaylaştırdığını da belirtti.
Öte yandan, İstanbul Valiliği 8 Kasım’dan itibaren “sis”in biteceğini söylemişti lakin hala tesirini sürdürüyor.
Atlı, İstanbul ve Ankara’da yaşanan smog durumuna ait tedbirler alınması konusunda uyardı ve tedbir alınması gerektiğini söyledi:
“Ciddi sıhhat tesirleri doğuruyor”
“Smog durumunda sisin içinde taşıdığı kirli havanın bölge üzerinde uzun mühlet kalması önemli sıhhat tesirleri de doğuruyor. Örneğin, Londra’da 1952 yılında beş gün süren duman kirliliği sonucunda teneffüs ve kalp rahatsızlığı çeken yaşlılar başta olmak üzere 4 binden fazla insan hayatını yitirdi. İngiltere’de pek çok kişinin hayatını kaybettiği duman kirliliği sonucunda pak hava aksiyon planları ortaya konuldu.”
“Türkiye”Hava Kirliliği ile Gayret Stratejisi’ ortaya koymalı”
“Türkiye’nin de emsal bir biçimde artık ulusal bir ‘Hava Kirliliği ile Uğraş Stratejisi’ ortaya koyması gerekiyor. Hava kirliliğinin daha yüksek olduğu bölgelerde Covid-19 olay sayılarının daha yüksek olduğunu gözlenmişti. Covid-19 hastalığı pandemisi ile çaba için hava kirliliğini azaltacak tedbirlerin alınması kural.
Türkiye’de hava kirliliği
Pak Hava Hakkı Platformu’nun raporlarına da değinen Atlı, Türkiye’de 2017-2019 yılları ortasında hava kirliliğinin trafik kazalarının en az 6 katı kadar can aldığını söyledi ve şöyle devam etti:
“5 yıldır Iğdır, Maraş, Manisa, Ağrı ve Düzce’de çok hava kirliliği kronikleşmiştir”
“Kara Rapor 2021 datalarına nazaran, 5 yıldır Iğdır, Maraş, Manisa, Ağrı ve Düzce’de çok hava kirliliği kronikleşmiştir. Ayrıyeten, 2020 yılında Türkiye’deki vilayetlerin yarısından fazlasında (42 il) kanserojen olan ince partikül husus (PM 2,5) düzeyi kâfi seviyede ölçülmedi.
Dünya Sıhhat Örgütü’nün (DSÖ) önerdiği kılavuz hudut kıymetleri aşağıya çektiğini duyurmasına karşılık Türkiye’nin hava kalitesi mevzuatında hala kanserojen olan PM 2,5 için yıllık ve günlük hudut pahalar belirlenmedi.
Ayrıyeten etraf yatırımlarını tamamlamayan kömürlü termik santraller çalışmaya devam ediyor. Maraş’tan her gün vatandaşlar siyah dumanların çıktığı görüntü ve fotoğraflar paylaşıyor. Maraş’taki santralden çıkan kir Sivas ve Ankara üzere vilayetlere de taşınıyor.”
Smog nedir?
Smog, bilhassa büyük kentlerde havaya karışan çeşitli emisyon gazlar ile oluşmuş hava kirliliğini tanımlarken kullanılan bir kavram. İnsan sıhhatine ziyanlı olan smog, muhakkak ziyanlı gazların sıcaklık terselmesi üzere sebeplerle bir noktada ağırlaşması ile meydana geliyor.
Smog, sıcaklık inversiyonu ile toksik sanayi emisyonlarının varlığı altında oluşuyor. Sıcaklık inversiyonu üstteki hava katmanlarının yere yakın hava katmanlarından daha sıcak olması durumuna deniyor. Sıcaklık yükseldikçe azalması gerekirken artıyor. Bu türlü bir durumda hava kütlesi üst yanlışsız değil aşağı hakikat hareket ediyor ve taşıdığı tüm kirleticiler insanların soluma aralığında yer almaya başlıyor.
