Akdeniz ülkeleri olan Türkiye, Yunanistan ve İtalya’da günlerdir can kaybı, büyük maddi ve doğal hasara neden olan yangınlar kaygıyı artırırken yeni bir rapor gelecekte bugün yaşanandan çok daha makûs felaketlerin meydana gelebileceği ihtarında bulunuyor.
Hükümetlerarası İklim Değişikliği Paneli’nin (IPCC) raporuna nazaran Akdeniz bölgesinde gelecekte bugün yaşanandan çok daha kötü sıcak hava dalgaları, kuraklık ve yangınlar meydana gelebilir. Fransız haber ajansı AFP‘nin ayrıntılarını aktardığı ve IPCC’nin bölgeden sorumlu çalışma kümesinin global ısınmayı değerlendirdiği taslak raporda, “500 milyon nüfuslu Akdeniz bölgesi iklim değişikliğinin merkezi olabilir” kestiriminde bulunuluyor.
IPCC, iklim değişikliğine ait dünya çapında yürütülen araştırmaların sonuçlarını inceleyerek kendisine üye olan yaklaşık 195 ülkeye plan ve icraatlarında tavsiyelerde bulunan bir kıymetlendirme sunuyor. Kelam konusu raporun son formunun önümüzdeki yılın şubat ayında açıklanması bekleniyor. Raporun birinci kısmı ise 9 Ağustos Pazartesi günü Cenevre’de kamuoyuna sunulacak.
En çok telaş yaratan gelişmeler
Raporda, iklim değişikliği uzmanlarına nazaran en fazla tasa yaratan gelişmeler olarak deniz düzeyindeki yükseliş, karada ve denizdeki canlı çeşitliliğindeki kayıplar, kuraklıklar, yangınlar, doğal su dönüşümündeki değişiklikler, besin üretimindeki tehdit, rekor sıcaklıklar nedeniyle kentler ve kırsal alanlarda oluşan sıhhat sorunları, hastalıkları yayan böcekler ve hastalık taşıyan sivrisineklerin geçirdiği değişiklikler sayılıyor.
Akdeniz’de sıcaklık global seviyede daha süratli artabilir
IPCC’nin birinci kısmının sonuçlarını Pazartesi günü açıklayacağı ve AFP’nin ulaştığı rapora nazaran, Akdeniz bölgesinde önümüzdeki on yıllarda kaydedilmesi beklenen sıcaklık artışı global çapta öngörülenden çok daha fazla olacak. IPCC uzmanları, varsayım edilen sıcaklık artışının bölgede tarım ve hayvancılık ile balıkçılık ve turizm üzere alanları daha çok baskı altına alacağını da vurguluyor. Milyonlarca insan su düşüncesi, kıyılarda seller ve çok sıcaklardan vefat riskiyle karşı karşıya kalabilecek.
Akdeniz’de birtakım bölgelerde vefatlar artabilir
IPCC’nin raporunda, Akdeniz’de tarım ve hayvancılıkta su muhtaçlığını doğal yağış biriktirme temelli sistem üzerine kuran üreticilerin mahsullerinin yüzde 64 ziyan uğrayabileceği belirtiliyor. Endüstrileşme öncesi devir ile karşılaştırıldığında kaydedilecek mümkün 2 derecelik sıcaklık artışının yanan ormanlık alanlarda yüzde 87 ve 3 derecelik bir artışın ise yüzde 187 oranında artışa neden olacağına vurgu yapılıyor. “Halihazırda global ısınma 1,1 derece” diye not edilerek de tehlikenin büyüklüğüne dikkat çekiliyor.
IPCC raporunda, iki derecenin altındaki bir artışla fakat kıyılardaki yerleşim ünitelerinin, tarihi ve kültürel mirasların, kara ve denizlerin eko sistemlerinin Akdeniz bölgesindeki ömrü ayakta tutmaya yardım edebileceği belirtiliyor.
Global sıcaklık artışı kısır döngüsü
Global sıcaklık artışının yeni rekor sıcaklık dalgalarında, kuraklık ve orman yangınlarındaki artışa götüreceği ve böylelikle kısır döngü yaşanacağına de işaret edilen raporda, “Oysa sıcak hava dalgaları Akdeniz’deki en büyük tehdit” diye de belirtiliyor.
IPCC’nin rapor taslağında, “Aşırı sıcak hava dalgaları 2050’de Akdeniz’in kuzeyindeki bölgelerde yaşayan 93 milyon insanı etkileyebilir” tabiri de yer alıyor. Ortadoğu ile Afrika’da ise bilhassa yaşlı insanların vefatlarında artış yaşanabileceğine dikkat çekiliyor ve 2100 yılına kadar kelam konusu bölgede yaşlı insanların ölümlerinin üç ile 30 kat artabileceği kaydediliyor. Kuzey Akdeniz Bölgesi’nde ise çok sıcaklardan ölümlerin 2050’ye kadar senede 20 bine ulaşabileceği tehlikesine vurgu yapılıyor.
Hükümetler makûs gidişatı değiştirebilir
Yangınlar ve seller yaşanması riskinin hükümetlerin alacağı önlemlerle azaltılabileceğini söyleyen Londra Üniversitesi’den (University College London) Ilan Kelman, hava sıcaklığının artacağına işaret ederek, “İklim değişikliği bizi yaşayamayacağımız noktalara götürüyor” diye konuşuyor. Ve ekliyor: “Hayatta kalabilmemiz için tek ihtimal 24 saat boyunca klimalı ortamda olmak ki bunu da yapmamız mümkün olmayacak, daima elektrik kesintileri yaşanacak.”
