Kuzey Afrika üzerinden hareketlenen alçak basıncın tesiriyle Türkiye’nin birçok noktasında görülen toz taşınımı, hava kalitesini etkiliyor. Etraf, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı Daima İzleme Merkezi bünyesindeki Ulusal Hava Kalitesi İzleme Ağı datalarına nazaran, ülkenin farklı noktalarında, toz taşınımı nedeniyle atmosferin hava kalitesini etkileyen partikül unsur oranlarında artış görüldü.
Dünya Sıhhat Örgütünün metreküp başına 50 mikrogram olarak belirlediği partikül unsur hudut bedeli, bilhassa Nevşehir, Kırşehir ve Yozgat’ta 300-500 mikrogram olan “tehlikeli”, Hatay’da 200-300 mikrogram olan “kötü” ve Amasya, Rize, Niğde ile Aksaray’da ise partikül unsur sonu 150-200 mikrogram olan “sağlıksız” bedellere ulaştı.
Partikül husus hudut bedeli, Akdeniz, Güneydoğu’nun batısı, Orta ve Doğu Karadeniz ile Doğu Anadolu’nun birtakım kentlerinde 100-150 mikrogram olan “hassas” kıymetlere çıktı.
Haritanın “yeşil” renge büründüğü Ege, Marmara, Batı Karadeniz ile Diyarbakır, Bitlis, Van, Adıyaman, Tunceli ile Karaman’da ise partikül unsur sonu 0-50 mikrogram olan “iyi” düzeylerde seyretti.
Ankara, Şanlıurfa, Batman, Şırnak ve Kars’ta harita, 50-100 mikrogram olan “orta” kıymetleri gösterdi.
“Toz taşınımının bu ay aralıklarla devam edeceği kestirim ediliyor”
Bakırçay Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Coğrafya Kısım Lideri Prof. Dr. Şermin Tağıl, AA muhabirine yaptığı açıklamada, Kuzey Afrika üzerinden gelen Sahra toz bulutunun bir kere daha Türkiye’yi tesiri altına aldığını belirtti.
Meteoroloji Genel Müdürlüğünün iddialarına nazaran, 17 Nisan Pazar günü başlayan kelam konusu durumun yarına kadar devam etmesinin beklendiğini tabir eden Tağıl, “Kuzey Afrika’daki Sahra kökenli toz bulutlarının bir sefer daha tesiri altına girdik. Nisan ayı başında da ülkemiz üzerinde tesirini göstermişti. Kestirimler, nisan boyunca da aralıklı da olsa tesirinin devam edeceğini göstermekte.” dedi.
Kuzey Afrika’da birçok toz kaynağı kuru göl yatakları bulunduğunu vurgulayan Tağıl, “Bu göl yataklarından rüzgâr suratı yüksek olduğundan havalanan tozlar bölgeyi terk ederek global sistemin bir modülü olarak hareket etmekte” diye konuştu.
Astım hastalarına ihtar
Prof. Dr. Şermin Tağıl, şunları kaydetti:
“Sahra Bölgesi’nde çölleşmenin de tesiriyle rüzgâr suratının artması, yağış, bitki örtüsü ve nemliliğin azalması global sistem üzerinde gün geçtikçe daha fazla tozun girdiğini göstermekte. Natürel ki bu toz, hava kalitesinin düşüşüne neden olmakta. Bilhassa akciğer, astım rahatsızlıkları olan hassas kümeler üzerinde dikkat edilmesi gerekiyor. Olağan ki bu artan tesir, önümüzdeki yıllarda daha fazla iklim-toz alakasının modellenmesi gerektiğini, tıpkı vakitte tozun kimyasal ve fizikî özelliklerinin çalışılması gerektiğini ortaya koymakta.”
