Dünya Belediyeler Birliği Encümen Üyesi, Sürdürülebilir Kentler Ağı Global İdare Konseyi Üyesi ve İzmir Büyükşehir Belediye Lideri Tunç Soyer, “İklim krizi tüm dünyayı büyük bir felakete sürüklerken İzmir’i temsilen geldiğim COP26’da, dünyanın her yerinden gelen meslektaşlarımla tabiata uyumlu yeni kentler kurmak için çalışıyoruz. İzmir’i tabiatla uyumlu ömrün öncü kenti yapmak en temel hedefimiz” dedi.
Glasgow’da uzmanların dünyanın geleceğine taraf verecek cümleleri bulmaya çalıştığını belirten Soyer, “Gençlerin bizden ihtiraslarımızın değil, vicdanımızın cümlelerini duymak istediklerini görüyorum” sözlerini kullandı.
İzmir Büyükşehir Belediye Lideri Tunç Soyer, 31 Ekim-12 Kasım 2021 tarihlerinde Glasgow’da düzenlenen 26. BM İklim Değişikliği Taraflar Konferansı’na (COP26); İzmir’i ve dünya kentlerini temsilen dört oturumda konuşma yapmak üzere katıldı.
Soyer, bugün “Kültürün Oluşturduğu Yolda İklim Dirençliliği ve Sürdürülebilir Kalkınma” isimli oturuma da konuşmacı olarak katılacak. 7 Kasım’a kadar çeşitli temaslarda bulunacak Soyer, 6 Kasım’da Edinburgh’ta İskoçya GLOBE COP26 Yasama Zirvesi’ne katılacak. Birebir gün Glasgow Kent Meclisi’nde Glasgow Besin ve İklim Deklarasyonu (Glasgow Food and Climate Declaration) etkinliğinde konuşma yapacak ve Deklarasyon’a imza atacak.
“İnsanın hırsı, yılanın zehrinden daha tehlikelidir”
Lider Tunç Soyer, birinci oturumda kelamlarına Şahmaran isimli Anadolu efsanesinden kelam ederek başladı. Lider Soyer, “Şahmaran efsanesi özetle şunu anlatır: İnsanın hırsı, yılanın zehrinden daha tehlikelidir. Zira kendini de zehirler. İnsan hırsının yegâne panzehri ise vicdandır. Vicdanlı insan, ömrü tekil değil müşterek bir aksiyon olarak tanım eder. Tarafını öteki beşerler ve tabiatla ortaklaşa belirler. Şahmaran efsanesi, tek bir insan dahi vicdanını yitirdiğinde, herkesin ziyan göreceğini anlatır. İnsanlık iklim krizini tanımadan yüzlerce yıl evvel anlatılan bu öykü, bugün de bedelini hiç kaybetmedi” dedi. Glasgow’da uzmanların dünyanın geleceğine istikamet verecek cümleleri bulmaya çalıştığını belirten Soyer, “Gençlerin bizden ihtiraslarımızın değil, vicdanımızın cümlelerini duymak istediklerini görüyorum” halinde konuştu.
“Doğa haklarını gözeterek eşit vatandaşlığı garanti altına almak ve kapsayıcılık ana ilkemiz”
Eylül 2021’de İzmir’de yapılan UCLG Dünya Kültür Zirvesi’nde insanlığın içinde bulunduğu ekonomik ve ekolojik krizlerin tahliline katkı koymak hedefiyle “döngüsel kültür” ismiyle yeni bir kavram geliştirdiklerine değinen Lider Soyer, “Döngüsel kültür kavramının iklim kriziyle uğraşta kıymetli bir yeri olacağına inanıyorum. Döngüsel kültür, dört ana ayak üzerinde yükseliyor: Tabiatımızla ahenk. Geçmişle ahenk. Birbirimizle ahenk. Ve son olarak, değişimle ahenk. Sanatı, ideolojiyi ve ekonomiyi, yani kültürünü tabiatından ilham alarak var eden insan, bir an geldi, tabiatla ortasındaki tüm bağları söküp attı. Buradan, iklim krizi doğdu. Bu nedenle döngüsel kültür kavramı, öncelikle tabiatımızla ahengi temel alıyor. İkincisi geçmişle ahenk. Bizden evvel var olan kültürleri anlamadan, geleceğe dair bir kültürel tasarım yapmanın mümkün olmadığını düşünüyorum. Gezegenimizin muhtaçlık duyduğu kültürel değişimi gerçekleştirmek istiyorsak, temel başlangıç noktalarımızdan biri de şu üçüncü başlık olmalı: Birbirimizle ahenk. Bir öteki deyişle, insan haklarının üniversal kıymetlerine saygılı, ömrün her anında demokrasi. Burada tabiat haklarını gözeterek eşit vatandaşlığı garanti altına almak ve kapsayıcılık ana unsurumuz. Döngüsel kültürü tanım ederken, değişimle ahengi dördüncü bir başlık olarak ele almamızın nedeni bu. Kültür üretiminin yeni jenerasyonların yaratıcılığı ve tabiatın sonsuz ilham kaynaklarından beslenmesini sağlamak” dedi.
“Citta Slow Metropol kentleri popülizm ve otokrasiyi değil, sakinliği ve ahengi besleyen bir ekosistem olarak görüyor”
Döngüsel kültür kavramının gerisindeki teoriyi, tıpkı döngüsel iktisat ve döngüsel kent üzere nüfusu dört buçuk milyona yakın İzmir kentinin idare anlayışına dâhil ettiklerini vurgulayan Soyer, “Somut uygulama örneklerini oluşturduk. Böylece az evvel bahsettiğim dört başlığın tümünü içinde barındıran bir şehircilik anlayışı tanım ettik: Citta Slow Metropol, İzmir’in öncülük ettiği döngüsel kültür kavramını uygulamaya adamış bir program. Bu anlayış, kentleri popülizm ve otokrasiyi değil, sakinliği ve ahengi besleyen bir ekosistem olarak görüyor. Sanatı, bilimi ve hayallerimizi birleştiriyor, hayat sözcüğü içinde tekrar birbirine bağlıyor. Citta Slow Metropol, lokal ve üniversal bedelleri birleştiren yenilikçi bir kent ömrü modeli” dedi.
ICLEI Deklarasyonu
İdare şurası üyesi olduğu ICLEI’nin (Local Governments for Sustainability) COP26 deklarasyonunda da kültürel dönüşümün iklim kriziyle uğraştaki rolüne değinildiğini belirten Soyer, “İzmir’de uygulamaya başladığımız döngüsel kültür kavramı ve Citta Slow Metropol yaklaşımı, ICLEI’nin tam da bu haklı ve kıymetli hassasiyetine karşılık geliyor. COP26’nın iklim kriziyle uğraşın çok gereksinim duyduğu döngüsel kültür kavramı ve onun unsurlarını kapsayacak nitelikte kararlar üretmesini temenni ediyorum” diye konuştu.
“Artık döngüsel bir kültürle tabiatla ahengin da hukukunu oluşturmak zorundayız”
Demokrasinin İzmir’in merkezinde bulunduğu Ege kıyılarında ortaya konmuş, insanlığın en değerli inovasyonlarından biri olduğunu vurgulayan Soyer, şu açıklamayı yaptı:
“Demokrasi, hukukun üstünlüğü ve temel insan hakları üzerinde yükselen bir kıymetler manzumesi. Ancak dünya o denli bir noktaya geldi ki, demokrasinin hayata bakışı yeni bir perspektif daha kazanmak zorunda. Bu da fakat içine doğayı da alan bir ufuk geliştirmekle mümkün. Bu nedenle temel insan haklarını tabiatın haklarıyla da buluşturmak mecburiyetindeyiz. Aslında tabiat hakları kavramının nüvesi demokrasinin ruhunda var. Lakin artık bunu dillendirmek gerekiyor. İnsan hakları tek başına yetmiyor. Tabiat haklarını, iklim uğraşı başta olmak üzere tüm hak çabalarına dokunan bir genişlik içinde tanım etmek zorundayız. Demokrasi şayet, insanların bir ortada yaşamasındaki uyumsa, artık artık döngüsel bir kültürle tabiatla ahengin da hukukunu oluşturmak zorundayız.” (ANKA)
