Türkiye’de meyve üretiminin değerli bölgelerinden Korkuteli ilçesi Dereköy Mahallesi’nde bir firmanın kömür ocağı açmak için Etraf, Şehircilik ve İklim Değişikliği Vilayet Müdürlüğü’ne yaptığı müracaatta, Toprak Muhafaza Konseyi’nin kararı Tarım ve Orman Bakanlığı’nca onaylanmadan ‘ÇED gerekli değildir’ kararı verildi. Kararın durdurulması ve iptali istemiyle Antalya Nöbetçi Yönetim Mahkemesi’nde dava açıldı.
Karar onaylanması için Tarım ve Orman Bakanlığı’na gönderildi, lakin daha bakanlık onaylamadan Etraf ve Şehircilik Vilayet Müdürlüğü ‘ÇED Gerekli Değildir’ kararı verdi” dedi.
Antalya Nöbetçi Yönetim Mahkemesi’ne 116 köylü ve Dereköy Toprak Sulama Kooperatifi tarafından, Etraf ve Şehircilik Vilayet Müdürlüğü’nün 1972 hektarlık alanın birinci etapta 40.69 hektarlık kısmı için bir firmaya kömür ocağı faaliyeti için verilen ÇED Gerekli Değildir kararının yürütmesinin durdurulması ve iptali istemiyle dava açıldı. Dava dilekçesinde, Dereköy ile yakınındaki Başpınar köylerinin meyve-sebze üretimi ve hayvancılıkla geçimini sağladığı, köyün yaylasında 3 bin 700 dönüm tarım toprağı bulunduğu belirtildi.
8 bin ton meyve üretiliyor
ÇED Gerekli Değildir kararı proje tanıtım evrakının, çok sıradan ve bölgenin özelliklerine hiç yer vermediği belirtilerek, bölgede 8 bin ton meyvecilik üretimi olduğu ve 3 bin küçükbaş hayvan bulunduğunun evrakta hiç geçmediği kaydedildi. Değerli bir meyvecilik bölgesi olan Dereköy’de her yıl üretilen 8 bin ton meyvenin yüzde 80’inin ihraç edildiği de belirtilerek, 80-100 ton kiraz-vişne, 100 ton kayısı, 100 ton papaz eriğinin birinci kalite ihraç eseri olduğu ve evrakta bu bilgilerin bulunmadığı lisana getirildi.
Yılda 309 bin ton kömür çıkacak
Proje tanıtım evrakının yasa ve mevzuata karşıt olduğuna işaret edilen dilekçede, alanda 4 yıl boyunca yılda 309 bin ton linyit kömürü çıkarılacağı, bölgedeki Menevişli Deresi’nin yatağını değiştireceği, arkeolojik kültürel varlıklarla ilgili bir muhafaza alanı oluşturulmadığı vurgulandı. Bölgenin özellikleri, dere ve su yapısı, tarımı ve arkeolojik alanları için evvelden hiçbir araştırma yapılmadığı ve ÇED Gerekli Değildir kararının Danıştay kararlarına da açıkça ters olduğu kaydedildi.
Toprak muhafaza şurası evvel ‘olumsuz’ vermişti
Alanın 33.95 hektarının sulu mutlak tarım yeri, 5.48 hektarının da dikili tarım yeri olduğu vurgulandı. Toprak Müdafaa Heyeti’nin 16 Haziran 2020 tarihli kararı olumsuz iken, 16 Ekim 2020’de tarım alanlarının biraz küçültülmesi şartıyla olumsuz görüşün ‘olur’a çevrildiği açıklandı. Hukuka muhalif olduğu belirtilen bu kararın iptali için de dava açıldığı söz edildi.
2,5 milyon ton atık materyal oluşacak
Ocağa en yakın yerleşim yerinin kuş uçuşu 141 metre olduğuna dikkat çekilen dilekçede, “Kömür ocağı alanının hepsi tarım toprağıdır. Kömür ocaklarının tozuma ve yol kullanımıyla köy yollarını bozduğu, bitkilerin fotosentez yapmasını engellediği ve bu nedenle ziraî randımanın düştüğü bilinmektedir. Yılda 309 bin ton kömür çıkarılacak, bunun da 40 ton taşıyan kamyonlarla yılda 7 bin 725 sefer, günde geliş-gidiş 50 sefer yapmaktadır ve ana yolu da bozacak bir tesire sahiptir. Yılda 309 bin ton kömür işlemek için yaklaşık 2,5 milyon ton atık materyal oluşacaktır” denildi.
Tozumanın insan ve etraf sıhhatine etkileri
Tozumanın bölgedeki insan sıhhatine tesirlerine de dikkat çekilen dilekçede, şöyle denildi:
“Hesaplamaya nazaran dekapaj sırasında 9.42 kg/toz/saat, nakliye sırasında 0.66 /kg/toz/saat, yükleme sırasında 3.77 kg/toz/saat bulunmuştur. Lakin bu tozumanın etrafta insan sıhhati, tarım yerlerine ve dikili ağaçlara ne üzere ziyanları olduğu ortaya konulmamıştır. Kömür madeni kaynaklı tozlar nedeniyle kanser ve kronikleşen birçok akciğer hastalıklarının, yalnızca çalışanlarda değil çevresel atmosferi soluyan insanlarda da oluştuğu kanıtlanmıştır. Ayrıyeten böbrek hastalıkları, kalp ve damar hastalıkları vefatlarını artırmaktadır.”
Heyet kararı onaylanmadan karar verildi
Kömür ocağına ait açılan dava kapsamında evvelki gün uzman heyeti tarafından bölgede keşif yapıldığını belirten köylülerin avukatı Tuncay Koç, “Toprak Müdafaa Konseyi evvel buranın tarım vasfının değişmesine müsaade vermiyor, hatta evvel mevzuyu görüşmeden geri yolluyor. Sonra ’60 hektar alanı düşürün’ diye reddediyor, alan 40.69 hektara düşürülerek geliyor. Toprak Müdafaa Konseyi’nde kimi üyeler katılmıyor, kimi üyeler ret oyu veriyor ve oy çokluğuyla karar çıkıyor. Alanın 33 hektarı birinci sınıf mutlak tarım yeri, 5 hektarı dikili tarım toprağı. Karar onaylanması için Tarım ve Orman Bakanlığı’na gönderildi, lakin daha bakanlık onaylamadan Etraf ve Şehircilik Vilayet Müdürlüğü ‘ÇED Gerekli Değildir’ kararı verdi” dedi.
