Çalışma ve Toplumsal Güvenlik Bakanlığı’nın yayımladığı genelgeye nazaran, patronlar aşı olmayan çalışanlardan haftada bir test yaptırmasını isteyebilecek. Pekala, test uygulaması zarurî mu, kimler test yaptıracak, çalışanın itiraz hakkı olacak mı, patron test yaptırmak istemeyen emekçiyi işten çıkartabilecek mi? Hürriyet gazetesinden Noyan Doğan, bugünkü yazısında PCR testi konusunda tüm merak edilenlere yer verdi.
İşte bahis hakkında merak edilen soruların karşılıkları:
1) PCR TESTİ ZARURÎ MU?
Patron, COVID-19 aşısı olmayan ve aşıları tamamlanmayan çalışanlardan 6 Eylül tarihinden itibaren haftada bir sefer mecburî olarak PCR testi isteyebilecek.
2) PATRON TEST İSTEMEYEBİLİR Mİ?
Çalışma ve Toplumsal Güvenlik Bakanlığı’nın genelgesinde, ‘zorunlu olarak haftada bir defa PCR testi yaptırmaları işyeri, patron tarafından istenebilecek’ diyor. Yani, ‘işveren zarurî olarak isteyecek’ demiyor. Bu durumda isteyen patron testi zarurî fiyat, isteyen tutmaz.
3) TEST MECBURİLİĞİ TÜM ÇALIŞANLARI MI KAPSIYOR?
6 Eylül’den itibaren tüm mesleklerde çalışan emekçiler için patron mecburî test yaptırmasını isteyebilecek.
4) HASTALIK GEÇİRENLER DE TEST YAPTIRMAK ZORUNDA MI?
COVID-19 hastalığı sonrası bağışıklık kabul edilen müddet içerisinde bulunan çalışanlardan bu mühlet içinde test istenmeyecek.
5) PERSONEL TEK DOZ AŞI OLSA DA YENİDEN DE TEST YAPTIRACAK MI?
Tek doz aşı olsa da patron PCR testi isteyecek, zira aşıların tamamlanması gerekiyor.
6) TEST UYGULAMASINDA PATRON NASIL BİR YOL İZLEYECEK?
Öncelikle patron, çalışanının aşı olup olmadığını yahut aşılarını tamamlayıp tamamlamadığını ferdî dataların korunması kuralına nazaran çalışandan talep edecek ki, HES kodu ve aşı kartıyla bu durum zati işyerlerinin çoğunluğunda talep edilebiliyor. Sonrasında patron, aşı olmamış ya da aşılarını tamamlamamış emekçileri, işyerinde karşılaşabilecekleri risk ve önlemler konusunda yazılı olarak bilgilendirecek. Bu bilgilendirme sonrası patron, aşı olmayan çalışanlara, COVID-19 tanısı konması durumunda iş ve toplumsal güvenlik yasası açısından karşılaşacakları sonuçları da ayrıyeten bildirmekle yükümlü.
7) PATRONUN BİLGİLENDİRME YAPMASINDAKİ HEDEF NE?
Aşı olmayan çalışanların hem işyerini hem de öteki çalışanları tehlikeye atma riski bulunuyor. Ayrıyeten aşı olmayıp da hastalığa yakalanan çalışanı patronun çalıştırmayacağı, fiyat durumunda değişiklik olacağı hatta çalışanın iş mukavelesinin feshedilebileceğine yönelik konularda patronun çalışanı yazılı olarak bilgilendirmesi gerekiyor.
8) TEST SONUÇLARI KAYIT ALTINA ALINACAK MI?
Patron tüm test sonuçlarını gerekli süreçler yapılmak üzere kayıt altında tutacak.
9) TESTLER NEREDE YAPTIRILACAK?
PCR testleri devlet hastanelerinde ve test yapan tüm sıhhat kurumlarında yaptırılabilecek. Test süreci işyerlerinin kendi bünyesinde de yapılabiliyor.
10) TESTLERİN FİYATINI KİM KARŞILAYACAK?
Devlet hastanelerinde yapılması durumunda testler fiyatsız olacak.
11) ÖZEL SIHHAT KURUMLARINDA YAPILIRSA TESTİN FİYATINI KİM KARŞILAYACAK?
İş sıhhati ve güvenliği kapsamında patron, alınacak önlemlerin maliyetini çalışana yansıtamıyor. Bu durumda emekçi geçerli bir nedenden ötürü testini devlet hastanesinde yaptıramaz ve özel sıhhat kurumunda yaptırmak zorunda kalırsa testin fiyatını patronun karşılaması gerekiyor.
12) NEDEN ZARURÎ TEST UYGULAMASINA GİDİLDİ?
Çalışma ve Toplumsal Güvenlik Bakanlığı’nın yayınladığı genelgede mecburî test uygulamasının nedeni, “COVID-19 aşısı tamamlanmamış çalışanların varlığı, işyerlerinde iş sıhhati ve güvenliğinin sağlanmasını güçleştirmekte, öteki çalışanların mevcut sıhhat ve güvenlik kurallarını kötüleştirerek çalışma barışını bozmaktadır” diyerek açıklandı.
13) TEST YAPTIRMAK İSTEMEYEN EMEKÇİYİ PATRON İŞTEN ÇIKARTABİLİR Mİ?
Bu bahiste iki farklı görüş var. Birincisi, nasıl aşı olmak mecburî değilse PCR testi yaptırmak da zarurî olmadığından ve çalışandan test istemenin patronun isteğine bağlı tutulduğundan patron test yaptırmayan emekçiyi işten çıkartamaz. Öteki görüş ise, patrondan, test konusunda talep gelmesi halinde çalışanın bu testi mecburî olarak yaptırması gerektiğinden hem aşı olmayan hem de test yaptırmayan emekçinin iş mukavelesi patron tarafından çabucak feshedilebilir. Ortak görüş ise bu hususun yargı kararına bağlı olacağı. Daha açık bir anlatımla, test yaptırmayıp da işten çıkartılan emekçinin mahkemeye başvurması halinde yargının vereceği karar emsal teşkil edecek.
