Diyanet İşleri Bakanlığı’nın midye ve karides üzere deniz eserleri hakkında verdiği bir fetva, geçtiğimiz haftalarda tekrar gündeme gelmiş ve büyük tartışma yaratmıştı. Bu sefer açık büfelerle ilgili soruya karşılık veren Diyanet, israfa kaçmadığı sürece helal olduğunu söz etti.
“İHTİYAÇTAN FAZLA TÜKETİM HARAM SAYILMIŞTIR”
ANKA’dan Tamer Arda Erşin’ın Diyanet’e gönderdiği mektupta açık büfelerin haram olup olmadığını soruldu. Verilen karşılıkta ise şu tabirler kullanıldı:
“İsraf, bilhassa mal yahut imkanları legal olmayan maksatlar için saçıp savurmayı tabir eder. Dinen helal kabul edilen hususların günün icaplarına nazaran muhtaçlıktan fazla tüketimi haram yahut mekruh sayılmıştır. Maddi ve manevi imkanları Allah’ın insanlara bağışladığı birer emanet sayan İslam dini, bunları Allah’ın isteğini kazanmaya ve insanlara memnunluk getirmeye elverişli yerlerde kullanmayı emreder.
“AŞIRIYA KAÇMADAN ALMALARI HELALDİR”
İsrafın, kelamlık manasından farklı olarak açık ve sabit bir tarifi yapılmamış, sonları belirlenmemiştir. Bunun en kıymetli sebebi, israf kavramının ekonomik, toplumsal ve kültürel koşullara nazaran değişken olmasıdır. Ferdi ve içtimai refah düzeyindeki artış, harcama alışkanlıklarını değiştirmektedir. İslam hukukçuları, maslahatı öncelik sırasına nazaran zaruriyyat, haciyyat ve tahsiniyyat (kemaliyyat) olmak üzere üçe ayırmakta, bunların ötesinde yalnızca nefsani isteklerin ve bencil hislerin tatmini için gereksinimden fazla olarak yapılan lüks tüketimi israf saymaktadır. Ayrıyeten zaruriyyat dururken haciyyata yahut haciyyat yerine tahsiniyyata harcama yapmak da israftır. Lakin pratikte bu kavramların hudutlarını kesin olarak belirlemek imkansızdır.
Sonuç olarak; Şanlı Allah’ın kendisine mali taraftan geniş imkân verdiği kimselerin, otellerdeki açık büfelerden, yenmesi ve içilmesi dinen helal olan şeylerden çeşit çeşit, çoka kaçmadan almaları helaldir ve israf sayılmaz.”
