Milyonlarca çalışan emekli olma hayali kuruyor. Emekli olmak isterken maaşlarının da âlâ olmasını istiyorlar. Yıllar boyunca çalışmak prim gün sayısının fazla olması yüksek emekli maaşı almak için kâfi olmaz. Bugün minimum fiyat ve biraz üzeri maaş alanlar istedikleri kadar uzun çalışsınlar emekli maaşları düşer. Kıymetli olan prime temel karın yüksek gösterilmesi. Pekala emeklilikte yüksek maaş almanın yolu nedir? İşte tüm ayrıntılar…
YÜKSEK EMEKLİ MAAŞI İÇİN SON 7 YIL DEĞERLİ
Emekli maaşı bağlanırken, kişinin personel mi, Bağ-Kurlu mu, memur mu; hangi statüde çalıştığına da bakılıyor. Burada kişinin son 7 yılda hangi statüde çalıştığı kıymetli. Son 7 yılda, yani 2 bin 520 gün, kişi hangi statüde çalışmışsa emekliliği de o statüye nazaran oluyor ve emekli aylığı da buna nazaran belirleniyor. 7 yılla da kasıt, son prim ödeme tarihinden evvelki fiili hizmet yılı. Örneğin, son 7 yılda Bağ-Kurlu çalışılmışsa bu statüden emekli olunuyor.
Pekala, son 7 yılda iki farklı statüde; hem Bağ-Kurlu hem de SSK’lı çalışılmışsa ne olacak? O vakit da son 3,5 yıl, bin 261 gün, hangi statüde iseniz, oradan emekli olacaksınız. Örneğin, son 7 yıl hem SSK’lı hem de Bağ-Kurlu olarak çalıştınız, fakat son 3,5 yıl SSK’lıydınız; emekliliğiniz SSK’dan olacak ve buna nazaran maaş bağlanacak. Lakin 1 Ekim 2018’den sonra birinci sefer sigortalı olanlarda durum değişiyor. Bu tarihten sonra sigorta olanlar için son 7 yıl kuralı geçerli değil, tüm çalışma müddetine bakılarak emekli olunuyor. Burada da en fazla hangi statüde çalışılıp, prim ödenmişse emeklilik kuralları da o statü üzerinden oluyor. Bu da alınacak emekli maaşını, emeklilikte alınacak artırımları ve ikramiyeleri etkiliyor.
KİMLERİN EMEKLİ MAAŞLARI DÜŞÜYOR?
Toplumsal güvenlik kurumuna ne kadar yüksek fiyat bildirilip, ne kadar yüksek prim ödenirse emekli aylığı da o oranda yüksek oluyor. Bugün taban fiyat ve taban fiyatın biraz üzerinde maaşla çalışanlar emekli olmayıp, yüksek maaş alabilmek için daha fazla çalıştıklarında; maalesef emekli maaşları düşer. Ne kadar düşer derseniz? Her ay 1-3 lira ortasında azalır.
Neden düşer diye sorarsanız? Aylık bağlama oranları düştükçe emekli aylığı da düşer de ondan. Lakin minimum fiyatın iki-üç katından fazla maaş alanlar emekli olmayıp, ne kadar uzun müddet çalışırlarsa emekli maaşları da artar.
Örnekle anlatayım: 2 bin 520 lira ile 5 bin lira ortasında maaş alanlar, emeklilik koşullarını yerine getirip de çalışmaya devam ederlerse, emekli aylıkları azalır. Lakin bugün aylık 8 bin liranın üzerinden maaş bildirenler, emekli olmayıp, çalışmaya devam ederlerse emekli aylıkları da çalıştıkları mühlet kadar artar. Hele ki, tavandan sigorta bildirimi yapanlar (2019 için SSK tavanı 19 bin 188 lira) çalışmaya devam ederlerse aylık 20 liranın da üzerinde emekli aylıkları yükselir.
Kelamın özü, şayet minimum fiyat ve iki katı üzerinde aylık maaş alıyorsanız ve maaşınızı tavandan gösteremiyorsanız uzun mühlet çalışmanın yararı yok tersine ziyanı var. Lakin yok yüksek maaş alıyorsanız ve sigorta bildirimini de tavandan yapıyorsanız emekliliğiniz gelse de çalışmaya devam edebilirsiniz.
YÜKSEK EMEKLİ MAAŞI ALMANIN KURALLARI NEDİR?
1- Toplumsal güvenlik kurumuna prime temel çıkarın yüksek bildirilmesi gerekiyor.
2- Mümkünse prime temel çıkarınızı tavandan bildirin.
3- Fiyatı yüksek olup da bordrosunda taban fiyatlı ya da düşük gösterilenlerin emekli maaşı düşer.
4- Prim, ikramiye üzere ek ödemelerin prime temel yarara eklenip, gösterilmesi gerekiyor.
5- Birden fazla yerde sigortalı çalışmak prime temel çıkarı artıracağından emekli maaşına da olumlu katkı sağlar.
6- SSK’lı emekli olmak Bağ-Kurlu ya da tarım Bağ-Kurlu statüsünde emekli olmaktan daha avantajlı.
7- Emeklilik öncesi son 3,5 yıl değerli. Farklı toplumsal güvenlik statülerinde çalışsanız da son 3,5 yılda tavandan yarar bildirip, SSK’dan emekli olursanız maaşınız artar.
8- Bayanlar için doğum, erkekler için askerlik ve yurt dışı borçlanmaları toplumsal güvenlik tavanı üzerinden yapılırsa emeklilik maaşına olumlu tesir yapar. (Takvim)
.